Kürd mifologiyası
Kürd mifologiyası — şimal-qərb Zaqros, Şimali Mesopotamiya və Cənub-Şərqi Anadolunun Kürdüstan dağlarında məskunlaşmış, mədəni, etnik və ya linqvistik baxımdan əlaqəli qədim xalqlar qrupunun inanc və təcrübələri üçün istifadə olunan ümumi termin. Bura onların islam və ya xristianlığı qəbul etməzdən əvvəlki dövrə aid Hind-Avropa bütpərəstliyi, həmçinin müsəlman olduqdan sonra ortaya çıxardıqları yerli miflər, əfsanələr və folklor daxildir.
Yaradılış mifi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Kürd mifologiyasında kürdlərin əcdadları Zəhhaq adlı padşahın zülmündən xilas olmaq üçün dağlara qaçmışdılar. Tarix boyu dağlarda gizlənən Dəmirçi Kave kimi insanların kürd etnosunu yaratdığına inanılır.[1] Dağlar indiki dövrdə də kürdlərin həyatında əhəmiyyətli coğrafi və simvolik fiqurlardır. Digər milli miflərdə olduğu kimi, kürd mifologiyası da siyasi məqsədlər üçün istifadə olunur.[2][3]
İslamdan sonra[redaktə | mənbəni redaktə et]
Sasani hökmdarı II Xosrov Pərviz kürd şifahi ənənəsində, ədəbiyyatında və mifologiyasında yüksək ehtiram sahibidir.[4]
Şahmaran kürd folklorunda mifik bir məxluqdur. Onun mağarada yaşayan insan-ilan hibridi olduğuna inanılır və sirləri qoruyan hikmət ilahəsi hesab olunurdu. Bundan başqa, şahmaran vəfat etdikdən sonra onun ruhunun öz qızına keçdiyinə inanılır.[5][6]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ John Bulloch, Harvey Morris, No Friends but the Mountains: The Tragic History of the Kurds, 1993, səh. 50
- ↑ O'SHEA M. T. Between the map and the reality : some fundamental myths of Kurdish nationalism. 2018-11-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-02-15.
- ↑ RÖ DÖNMEZ. "CONSTRUCTING KURDISH NATIONALIST IDENTITY THROUGH LYRICAL NARRATIVES IN POPULAR MUSIC" (PDF). Alternative Politics. 2012. September 12, 2014 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib.
The narrative is based on Kurdish mythology for political targets and the aesthetics of territory
- ↑ "Kurdish Library - Kurdish Museum". Summer 1991. 117–123. 2020-05-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-02-15.
- ↑ Nakamura, Toru. Snakes, Birds and Dreams. Dorrance Publishing. 2019. 64. ISBN 9781480991132. 2023-02-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-02-15.
- ↑ Emmanuel, Raphael. The Ring of Shah Maran, a Story from the Mountains of Kurdistan. the University of Michigan. 1944. 2023-02-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-02-15.