Kəşmiriyyət

Kəşmiriyyət (kəşm. कश्मीरीयत, کشمیریّت) — kəşmirlilərin mədəni dəyərlərinin etno-milli və sosial şüuru. Təxminən XVI əsrdə özlərini Kəşmirlə eyniləşdirən və Kəşmiri vətənləri adlandıran bir icma meydana çıxmışdır. Kəşmir münaqişəsi, eləcə də müsəlmanlar və hindular arasında toqquşmalar milli kimlik məsələsini çox kəskinləşdirmişdir. Bununla belə, 2007-ci ildə Yeni Dehlidə İnkişaf etməkdə olan Cəmiyyətlərin Tədqiqi Mərkəzinin keçirdiyi sorğuya görə, Srinaqar əhalisinin 84%-i Kəşmir panditlərinin geri qayıtmasını görmək istəyir. Rəyin respondentlərinin 92 faizi Kəşmirin etnik və dini zəmində bölünməsinin əleyhinədir.

Zəmin

Kəşmir etnik, mədəni və dini baxımdan çox rəngarəngdir. Region tarixən hinduizm və buddizmin mühüm mərkəzidir. Orta əsrlərdə Kəşmirdə islam yayılmağabaşlamış və XVIII–XIX əsrlərdə siqhizm bölgəyə yayılmışdır. Bu dörd dinin mif və ənənələrində Kəşmir mühüm yer tutur. Region öz adını əfsanəvi hindu rişisi Kaşyapadan götürmüşdür və onun keçmiş əhalisi naqalar olmuşdur. Regionda hinduizm və buddizmin bir çox dini tikililəri və qurumları qorunub saxlanılmışdır. Həzrətbəl ziyarətgahında bir tük saxlanılır ki, bu da kəşmirlilərin fikrincə Məhəmmədin başından saçdır. Kəşmiriyyət müsəlman qubernatoru Zeyn-ül Əbidin və Moğol imperatoru Əkbərin rəhbərliyi altında formalaşmağa başlamışdır.

Xarici keçidlər

• KashmiriyatArxivləşdirilib 2004-11-18 at the Wayback Machine
• Kashmiri literature and KashmiriyatArxivləşdirilib 2012-05-04 at the Wayback Machine
• Nandimarg and KashmiriyatArxivləşdirilib 2006-09-18 at the Wayback Machine
• Spirit of Kashmiriyat
• Farooq Abdullah defines ‘Kashmiriyat’; Mar 24, 2009; The Hindu, India’s National NewspaperArxivləşdirilib mart 27, 2009, at the Wayback Machine