Keyxosrov Cahan bəyim
| Keyxosrov Cahan bəyim | |
|---|---|
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 9 iyul 1858 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 12 may 1930 (71 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi, yazıçı |
| Dini | İslam |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Keyxosrov Cahan bəyim (9 iyul 1858, Bhopal, Britaniya Hindistanı – 12 may 1930, Bhopal, Britaniya Hindistanı) — İngilis idarəsindəki Hindistanda yarımüstəqil Bopal sultanlığı dövlətinin son qadın hökmdarı (1901–1926).
Həyatı
[redaktə | vikimətni redaktə et]Keyxosrov Cahan bəyim 9 iyul 1861-ci il tarixində Hindistanın Bopal (Bhopal) şəhərində doğulmuşdu. Anası Bopal nəvvabəsi Sah Cahan bəyim, atası Bəxşı Baqi Məhəmməd xandır. Mövlanə Cəmaləddin əl-Vəzir və Müftü Əyyub bin Qəmərüddindən çeşidli dərslər aldı. Nənəsi İskəndər bəyimdən də dövlət idarəsiylə ilgili mövzularda bilgilər etdi. Ayrıca xətt dərsləri aldı və Farsca öyrəndi. 1875-ci ildə Əmir Əhməd Əli xan ilə evləndi. Bu evlilikdən 1876-cı ildə Məhəmməd Nəsrullah xan 1877-ci ildə Hafız Ubeydullah xan və 1894-cü ildə Məhəmməd Hamidullah xan adlarında üç oğlu oldu.
Anası Şah Cahan Bəyimin 16 iyul 1901-ci ildə vəfatından sonra onun Lord Canning ilə etdiyi anlaşma gərəyincə Cahan bəyim "sultan" ünvanıyla taxta keçdi. Ancaq 1902-ci ildə əri ölüncə bir çox problemlə qarşı-qarşıya qaldı. Bu arada boşalan dövlət xəzinəsinə gəlir yolları aradı. Böyük oğlu Məhəmməd Nəsrullah xanın yardımlarıyla ölkə idarəsində və hüquq sistemində islahatlar etdi. 1903-cü ildə hacca getti.
Cahan bəyim 1908-ci ildən öncə İstanbula gedib Osmanlı sultanı II Əbdülhəmid ilə görüşdüyü kimi oğulları Həmidullah xan və Ubeydullah xan ilə 1911-ci ildə dəkrar İstanbula getdi və Sultan Rəşad tərəfindən qəbul ədildi. Fəqət bu görüşmələr dost ziyarətindən ötəyə keçmədi. Eyni il İngiltərə kralı V Georqun taç geymə məclisinə qatılmaq üçün Londona gedən Cahan bəyim, I Dünya Savaşında İngilis hökumətinə bağlı qaldı və İngilis ordusuna qatılmaq üzərə bir bölük göndərdi. 1924-cü ildə iki oğlunun qəflətən ölümünə görə ölkədə çıxan qarışıqlıqları yatırmağı bacardı. 1925-ci ildə oğlu Məhəmməd Həmidullah xan ilə təkrar İngiltərəyə getdi. Məmləkətinə dönüncə İngilis hökumətindən aldığı tapşırıqla 1926-cı ildə oğlu lehinə taxtdan çəkildi.
Bibiyə Bəyim olaraq da bilinən Cahan bəyim 12 aprel 1930-cu ildə vəfat etdi.