Müqəddəs Qall monastırı kitabxanası

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Müqəddəs Qall monastırı kitabxanası
Ümumi məlumatlar
Ölkə İsveçrə İsveçrə
Ünvan Sent-Qallen
Digər məlumatlar
ISIL kodu CH-000093-7
Sayt stiftsbezirk.ch/en/stift…
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Müqəddəs Qall monastırı kitabxanası (alm. Stiftsbibliothek‎) — İsveçrənin Sent-Qallen şəhərində yerləşən, dünyanın ən qədim orta əsr monastır kitabxanası. 1983-cü ildə kitabxana, eləcə də Müqəddəs Qall abbatlığı “böyük Karolinq monastırının görkəmli nümunəsi” kimi Ümumdünya İrsi siyahısına daxil edilir. Kitabxana VIII əsrdən 1805-ci ildə dünyəviləşənə qədər Avropanın ən mühüm mədəniyyət mərkəzlərindən biri olmuşdur.[1]

Tarixi və memarlığı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kitabxana Müqəddəs Qall monastırının qurucusu Otmar Sent Qallen tərəfindən təsis edilmişdir.[2] 937-ci ildə yanğın zamanı monastır dağıdıldı, lakin kitabxana toxunulmaz qaldı. Memar Piter Samb tərəfindən rokoko üslubunda dizayn edilmiş kitabxana zalı 1758-1767-ci illər arasında tikilmişdir.[3] Giriş qapısının üstündəki yunanca yazı, ΨΥΧΗΣ ΙΑΤΡΕΙΟΝ (psukhēs iatreion), tərcümədə "ruhun əczaçısı" mənasını verir.

Kolleksiyaları[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kitabxana kolleksiyası İsveçrənin ən qədimidir və dünyanın ən erkən və ən mühüm monastır kitabxanalarından biridir. Kitabxanada mövcud olan təxminən 160.000 cild ictimaiyyətin istifadəsi üçündür. Kolleksiyaya köhnə çap kitablarından əlavə, 1650 inkunabula (1500-cü ildən əvvəl çap olunmuş kitablar) və VIII-XV əsrlərə aid 2100 əlyazma daxildir; sonuncuların ən qiymətliləri arasında İrlandiya, Karolinq və Otton sənətinə aid əşyalar da yer alır. Bu kodekslər şüşə qutuların içərisində saxlanılır, hər birinin üstündə aşağıdakı rəflərin məzmunu ilə bağlı əyani ipucu olan oyma keruv var; məsələn, astronomiya ilə bağlı materiallarda teleskop vasitəsilə kitabları müşahidə edən bir keruv var.[4] 1900-cü ildən əvvəl nəşr olunmuş kitablar xüsusi oxu zalında oxunula bilər.[5] XII əsrin sonu və XIII əsrin əvvəllərində naməlum müəllif tərəfindən yazılmış orta əsr alman epik poeması olan Nibelunqanın B əlyazması burada saxlanılır.

Əlyazmalara daha geniş çıxışı təmin etmək üçün virtual kitabxana: Codices Electronici Sangallenses yaradılmışdır. Bu layihə digər kitabxanaların kodlarını da əhatə edəcək şəkildə genişləndirilib və e-kodlar adı altında fəaliyyət göstərir. Hazırda Müqəddəs Qall monastırı kitabxanasındakı 600-dən çox əlyazma rəqəmsal formatda mövcuddur.

Əlyazmalar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Kodeks Sanqallensis 18
  • Kodeks Sanqallensis 48
  • Kodeks Sanqallensis 878

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ "Abbey of St. Gall". UNESCO World Heritage List. 2019. 9 May 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 Jan 2019.
  2. ↑ Murray, Stuart. The Library: An Illustrated History. New York, New York: Skyhorse Publishing. 2009.
  3. ↑ "Abbey library of St. Gallen /Stiftsbibliothek (Abbey Library) St. Gallen" (ingilis). 2017-01-19. 2023-08-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-01-19.
  4. ↑ Where to Go // Berlitz: Switzerland Pocket Guide. Princeton, NJ: Berlitz Publishing Company. April 1999. 40–41. ISBN 2-8315-7159-6.
  5. ↑ Murray, Stuart. The Library: An Illustrated History. New York, New York: Skyhorse Publishing. 2009. səh. 288.

Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Beat Matthias von Scarpatetti: Die Handschriften der Stiftsbibliothek St. Gallen. Codices 547–669. Hagiographica, Historica, Geographica 8.–18. Jahrhundert. Harrassowitz, Wiesbaden 2003, ISBN 978-3-447-04716-6.
  • Beat Matthias von Scarpatetti: Die Handschriften der Stiftsbibliothek St. Gallen. Codices 1726–1984 (14.–19. Jahrhundert). Beschreibendes Verzeichnis. Verlag am Klosterhof, St. Gallen 1983, ISBN 978-3-906616-02-5.
  • David H. Stam, redaktor International Dictionary of Library Histories. Fitzroy Dearborn. 2001. ISBN 1579582443.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

YUNESKO-nun bayrağı YUNESKO-nun Ümumdünya irsi,
obyekt № 268
ing. • rus. • fr.
Vikianbarda Müqəddəs Qall monastırı kitabxanası ilə əlaqəli mediafayllar var.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Müqəddəs_Qall_monastırı_kitabxanası&oldid=7213019"