Mardinin mühasirəsi
| Mardinin mühasirəsi | |||
|---|---|---|---|
| Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1514–1555) | |||
 Mardin qalasının təslim edilməsin əks etdirən bir miniatür. | |||
| Tarix | İyun 1516 - yanvar 1517 | ||
| Yeri | Mardin, Türiyə | ||
| Səbəbi | Səfəvi-Osmanlı münasibətləri | ||
| Nəticəsi | Osmanlı İmperiyası qalib gəldi | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
|
|
|||
| Komandan(lar) | |||
|
|||
| Tərəflərin qüvvəsi | |||
|
|||
.svg){kind=small}
Mardinin mühasirəsi — 1616-1517-ci illər arasında Süleyman bəy Ustaclı komandanlığı altındakı Səfəvi ordusu ilə Bıyıklı Mehmed Paşa komandanlığındakı Osmanlı ordusu arasında baş tutmuş mühasirə döyüşüdür. Mardinin sonda Osmanlı hakimiyyətinə keçməsinə nəticələnmiş mühasirədə Osmanlı ordusu qələbə qazanmışdır.
Arxa plan[redaktə | mənbəni redaktə et]
Bıyıklı Mehmed Paşa komandanlığındakı Osmanlı ordusu 1516-cı ilin may ayında baş vermiş Qoçhisar döyüşündə Səfəvi ordusunu məğlub etdi.[1] Bundan sonra da Mardindəki Səfəvi qarnizonu mühasirəyə alındı. Bu zaman Misir səfərinə çıxan Səlim Mardini mühasirəyə alan Osmanlı komandanı Bıyıklı Mehmed Paşanı da özünə qoşulması üçün çağırdı. Dəli Hüsrəv Paşanı mühasirəyə almış ordunun rəhbərliyinə buraxan Mehmed Paşa Səlimə qoşulmaq üçün yola düşdü və 3 avqustda ona qatıldı.[2] 24 avqust 1516-cı ildə baş vermiş Mərcidabık döyüşündə sol qanad komandanı olan Bıyıklı Mehmed Paşa[3] Osmanlı ordusunun Hələbi ələ keçirməsindən sonra Mardindəki mühasirəyə rəhbərlik etmək üçün sultanın ordusundan ayrıldı.[4][5]
Döyüş[redaktə | mənbəni redaktə et]
Səfəvi qarnizonu o qədər də çox olmayan Osmanlı ordusuna komandanlıq edən Hüsrəv Paşa tərəfindən iyun ayından etibarən mühasirədə idi. 1516-cı ilin sonunda və ya 1517-ci ilin əvvəlində Mardinə çatan Bıyıklı Mehmed Paşa özü ilə birlikdə xeyli sayda top gətirmişdi. Səfəvi qarnizonunun komandanı olan Süleyman bəy Ustaclının da sonu digər qardaşları kimi oldu. O da, Osmanlı ilə müharibədə həyatını itirən qardaşları Məhəmməd xan Ustaclı və Qara xan Ustaclı kimi öldürüldü. Qətlə yetirilən Süleyman bəyin başı kəsilərək Səlimə göndərildi. Həmçinin qaladakı bütün qızılbaş ordusu sona qədər döyüşdü, sağ qalanların hamısı qətlə yetirildi.
Nəticəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Mardin ələ keçirildikdən sonra Osmanlı qüvvələri Rakka, Urfa, Batman və Mosul kimi Dəclə-Fərat hövzəsindəki önəmli şəhərləri ələ keçirməyə başladı. Bundan başqa, Mardinin mühasirəsi Dəclə-Fərat yürüşünün son mühüm döyüşüdür.
Bu döyüşdə də artilleriya qüvvələri baxımından Osmanlı dövlətindən geri qalan Səfəvi ordusu bu zəifliyinə görə məğlub olmuş və mühüm ərazilər itirmişdir.
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Kemahın mühasirəsi
- Diyarbəkir mühasirəsi
- Bayburt mühasirəsi
- Çaldıran döyüşü
- Qoçhisar döyüşü
- Ovacıq döyüşü
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Nejat Göyünç. Bıyıklı Mehmed Paşa ve Karahan arasındaki nihâî muharebe. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Basımevi. 1969. səh. 29. ISBN 9751604028.
- ↑ Nejat Göyünç. Mardin'in nihai olarak zaptı. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Basımevi. 1969. səh. 32. ISBN 9751604028.
- ↑ Joseph von Hammer. Merci Dâbık Meydan Muharebesi. 9786051804217. səh. 207.
- ↑ İsmail Hami Danişmend. Yavuz'un Halep'e girmesi. İstanbul: Topkapı/İstanbul: Doğu Kütüphanesi. 1971. səh. 29. ISBN 978-9944-397-70-4.
- ↑ Mehdi İlhan. "Bıyıklı Mehmed Paşa TDV İslam Ansiklopedisi. 18 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi". TDV İslam Ansiklopedisi. 1992. 10 fevral 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 iyul 2022.