McDonald's

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
McDonald's
Ümumi məlumatlar
Tipi ictimai şirkət
Məhsulu Fəstfud qidaları
Təsis tarixi 15 may 1940
Baş qərargahın yeri San Bernardino, Kaliforniya, ABŞ
İqtisadi göstəriciləri
Ümumi kapital
  • −7.824.900.000 $ (2020)[1]
Ümumi aktivlər
  • 52.626.800.000 $ (2020)[1]
Ümumi gəliri 21.07 milyar US$ (2019)
Xalis mənfəəti 6.02 milyar US$ (2019)
Əməliyyat mənfəəti 9.07 milyar US$ (2019)
Struktur
İşçi sayı 210000
Rəhbərlik
Təsisçilər
McDonald's rəsmi web saytı
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
McDonalds Golden Arches, ABŞ
McDonalds Kosher, Buenos Ayres (Argentina)

McDonald's — 1940-cı ildə ABŞ-də yaradılan fəstfud şəbəkəsi. Şirkətin mənzil-qərargahı ABŞ-nin Çikaqo şəhərinin yaxınlığında, Oak Brukda yerləşir.

Haqqında[redaktə | mənbəni redaktə et]

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

1940-cı illərin sonunda Dik və Mak Makdonald qardaşları San-Bernardinoda (Kaliforniya) sürücülər üçün açdıqları kiçik restoranı[2] təkmilləşdirmək üçün yeni üsullar axtarırdılar. Yaxşı gəlir gətirən bizneslərində kiçik dəyişikliklər etmək əvəzinə, onlar sürətli xidmət, ucuz qiymət və böyük həcmə əsaslanan tamamilə yeni bir konsepsiya icad etdilər. Onlar piştaxta qarşısında özünəxidmət üsuluna keçərək, 25 növ yeməkdən ibarət Barbekyu menyusundan imtina edib, cəmi 9 adda məhdud menyuya üstünlük verdilər: bunlar qamburger, çizburger, üç cür soyuq içki, süd, kofe, qızarmış kartof dilimləri, kökə və restoran işə başladıqdan sonra əlavə olunan kartof-fri və südlü kokteyl idi. 1950-ci illərin ortalarında onların qamburger istehsalı üzrə kiçik fabrikləri ildə 350 000 dollar gəlir gətirirdi. Əvvəlki restoranla müqayisədə indi satışın həcmi demək olar, 2 dəfə artmışdı. Makdonald qardaşları öz tennis meydançalarının döşəməsində diz üstə sürünərək təbaşirlə əvvəlki restoranın mətbəxindən iki dəfə böyük olan yeni növ mətbəxin konstruksiyasını cızdılar. Qidanın hazırlanması zamanı işçilərin hərəkətini öyrənərək, onlar avadanlıqları daha effektiv şəkildə yerləşdirməyə nail oldular. 1954-cü ildə südlü kokteyl hazırlayan maşınlar üzrə ticarət agenti Rey Krok Makdonald qardaşlarının restoranını ilk dəfə öz gözləri ilə gördü. O zaman Rey Krokun 52 yaşı vardı. Bu yaşda çoxları təqaüd haqqında düşünür. Krok isə bu gün McDonald’s kimi tanıdığımız həmin şirkətin əsasını qoydu. 1950-ci illərdə Rey Krok kokteyl hazırlamaq üçün Multi-Mixer maşınlarının müstəsna distribütoru kimi gəlirli biznes qura bildi. İlk dəfə onu San-Bernardinodakı qamburger satışı üzrə Makdonald qardaşlarının restoranına məhz Multi-Mixer-lər gətirib çıxartdı. Krok qardaşların hər ay 20.000 pay kokteyli necə sata bildiklərinin sirrini aça bilsəydi, onlara daha çox maşın sata bilərdi. Lakin, 1954-cü ildə, səhər saatlarında Makdonald qardaşlarının restoranında paketdə qamburger və kartoflar alan alıcı növbəsinin sürətlə irəliləməsini görən Krokun ağlına ancaq bir fikir gəldi: "Belə sistem hər yerdə işləyəcək.". Makdonald qardaşları bütün ölkədə özlərinin yaratdıqları konsepsiya ilə biznesin genişlənməsinə şəxsən nəzarət etmək istəmirdilər, buna görə də Rey Krok onların frençayzinq üzrə müstəsna agenti oldu. Nəhayət, dahi ticarət agenti öz son satış məhsulunu tapdı. 1955-ci il martın 2-də Krok yeni, McDonald’s Systems, Ink adlı frençayzinq şirkətini yaratdı. Krok Makdonald qardaşlarının iş prinsipini qoruyub saxladı: məhdud menyu, keyfiyyətli qida, konveyer tipli istehsal sistemi, cəld və mehriban xidmət kimi göstəricilərə özünün şəxsi təmizlik, yüksək gigiyena standartlarını da əlavə etdi. Yüksək keyfiyyət, xidmət mədəniyyəti, təmizlik və əlverişlilik bu günədək McDonald’s-ın əsas iş prinsipləri olaraq qalır. Rey A. Krok 1961-ci ildə müsəssisənin bütün səhmlərini qurucu-səhmdarlar Dik və Mam MakDonald qardaşlarından satın alır.[3] 1965-ci ildə McDonald's restoranlar şəbəkəsininin restoranlarının sayı 700-ə çatır.[4] 2012-ci ildə McDonald’s-ın dünyanın 118 ölkəsində fəaliyyət göstərən 32 000-dən çox restoranı var və bu restoranlarda 1,5 milyondan çox əməkdaş çalışır.[5]

Azərbaycanda[redaktə | mənbəni redaktə et]

Azərbaycanda ilk McDonald’s restoranı 1999-cu il noyabrın 6-da ölkənin paytaxtı Bakı şəhərinin mərkəzində yerləşən Fəvvarələr Meydanında açıldı. Hazırda Azərbaycanda 21 McDonald’s restoranı fəaliyyət göstərir. 2009-cu ildə McDonald’s Azərbaycan özünün 10 illik yubileyini təntənəli surətdə qeyd etdi. 2012-ci ildə Azərbaycandakı, Bakıdakı McDonald’s restoranlarında 700-dən çox əməkdaş çalışır.[6]

Maraqlı faktlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Ən kiçik McDonald's restoranı Yaponiyanın paytaxtı Tokio şəhərində yerləşir. Restoranın sahəsi cəmi 13 m2 təşkil edir.[7]
  • Bütün dünyada McDonald's loqosunun qızılı rəngdə olmadığı tək yer Sedona, Arizonadır. Şəhər əhalisi McDonald's loqolarının firuzəyi rəngdə olmasının təbiət landşaftına qızılı rəngdən daha uyğun olacağı düşündüyü üçün belə bir qərar verilib. Bu şəhər McDonald’s rəng dəyişdiyi tək yerdir.[8]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. 1 2 McDonalds Annual Report 2020.
  2. "McDonald'sın rəsmi səhifəsi". 2023-07-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-04-27.
  3. "McDonald'sın rəsmi səhifəsi". 2023-07-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-04-27.
  4. McDonald'sın rəsmi səhifəsi
  5. "McDonalds/Haqqında". 2013-04-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-04-27.
  6. "McDonalds/Haqqında/Azərbaycanda". 2013-04-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-04-27.
  7. "Arxivlənmiş surət". 2015-03-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-09-09.
  8. Pahoo.az. "McDonalds barədə çox maraqlı 10 fakt" (az.). 21 noyabr 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-20.

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]