Musa Qeşayev
| Musa Bautdinoviç Qeşayev | |
|---|---|
| çeç. Муса Баутдинович Гешаев | |
 | |
| Doğum tarixi | 20 avqust 1940 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 7 mart 2014 (73 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Milliyyəti | çeçen |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | şair, yazıçı |
| Əsərlərinin dili | rus, çeçen |
| Janrlar | tarixi, bioqrafik ədəbiyyat |
Musa Bautdinoviç Qeşayev (çeç. Муса Баутдинович Гешаев; 20 avqust 1940, Qroznı – 7 mart 2014, Moskva) — Sovet və rus yazıçısı, bəstəkarı, publisist, ədəbiyyatşünas, Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının Əməkdar incəsənət xadimi, Çeçenistan Respublikası Elmlər Akademiyasının akademiki, Rusiya Yazıçılar Birliyinin üzvü.
Həyatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]Musa Qeşayev 1940-cı il avqustun 20-də Qroznıda anadan olub. 1944-cü ildə çeçenlərin və inquşların deportasiyası zamanı, onun ailəsi də sürgün edilib. Qeşayevin uşaqlığı Qazaxıstan SSR-in Cambul vilayətində keçib.
1957-ci ildə ailəsi ilə birlikdə vətənə dönmüşdür. Orta məktəbi Qroznı şəhərində bitirmişdir. Musa Qeşayev ali təhsil almaq üçün Leninqrad şəhərinə yollanmışdır. 1965-ci ildə o, Leninqrad Dövlət Teatr, Musiqi və Kinematoqrafiya İnstitutunu bitirib.
Ali məktəbi bitirdikdən sonra Qroznıya qayıdıb. Ardınca Musa Qeşayev Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyinin baş inspektoru təyin edilib.
Musa Qeşayev 1967–1978-ci illərdə Çeçen-İnquş dövlət "Vaynax" ansamblının direktoru olub. Onun rəhbərliyi altında ansambl böyük uğurlara nail olub. Ansambl SSRİ-nin ən uğurlu milli rəqs kollektivlərindən birinə çevrilib.
1979-cu ildə Respublika Filarmoniyasının direktor müavini vəzifəsinə təyin olunub. 1986–1993-cü illərdə Estrada dövlət assosiasiyasının direktoru vəzifəsində çalışıb.
Musa Qeşayev 1980-ci illərin sonundan yazı və poeziya ilə fəal məşğul olmağa başlayıb. O, 100-dən çox mahnının müəllifidir. Bu mahnılar tez-tez konsertlərdə ifa olunur, televiziya və radioda verilir. Mahnıları məşhur çeçen və rus müğənniləri ifa edirlər.[1]
1999-cu ildə onun xaricdə nəşr olunan "Məşhur çeçenlər" kitabında Çeçen mücahidlər haqqında məlumat verilməsə də, əsəri Rusiya gömrüyündə saxlanılıb.[2]
Musa Qeşayev 2014-cü il martın 7-də Moskvada vəfat edib.
Mükafatları
[redaktə | mənbəni redaktə et]9 sentyabr 2005-ci ildə İnquşetiya Prezidenti Murat Zyazikovun fərmanı ilə "Xidmətlərə görə" ordeni ilə təltif edilib.[3].
2006-cı ildə Frans Kafka Qızıl medalı ilə təltif olunub.[4] 2007-ci ildə Parisdə keçirilən şeir müsabiqəsində qızıl medala layiq görülüb.
Qroznıda bir küçə Musa Qeşayevin adını daşıyır.[5].
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ "Муса Гешаев". 2014-03-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-30.
- ↑ "Арест "Знаменитых чеченцев"". 2014-03-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-30.
- ↑ "Указ Президента РИ от 09.09.2005 № 372 «О награждении орденом „За заслуги" Гешаева М. Б.»". 2014-05-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-30.
- ↑ "Список лауреатов награждённых "Золотой медалью имени Франца Кафки"" (PDF). 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2021-10-30.
- ↑ "Улица Гешаева, Грозный". bestmaps.ru (rus). 2021-09-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-18.
Ədəbiyyat
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Батукаев Магомед. Верность долгу // ru:Вести республики (газета). № 163(637). 2007. 3.
- Туркаев Хасан. Поэма о друге // ru:Молодёжная смена (газета). № 84. 2007.