Perim adası
| Perim adası | |
|---|---|
| ərəb. بريم | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Sahəsi | 13 km² |
| Uzunluğu |
|
| Eni | 2,85 km |
| Hündür nöqtəsi | 28 m |
| Əhalisi | 0 nəfər (2012-ci il) |
| Yerləşməsi | |
| 12°39′ şm. e. 43°24′ ş. u. | |
| Ölkə |
 Yəmən |
| Akvatoriya | |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Perim adası (ərəb. بريم) — Babül-Məndəb boğazında yerlıəşən vulkanik mənşəlli ada. Qırmızı dənizdə yerləşən Yəmənən məxsus olan ada. Perim adası boğazın ortasında yerləşdirindən onu iki hissəyə bölür. Böyük hissə Diqqat-al-Mayun (ərəb. دقة المايون) adlanır. Bu hissənin eni 20 km-dir. Kiçik hissə isə Bab-İskəndər (ərəb. باب اسكندر) adlanır. Kiçik hisssənin eni 3 km-dir. Adanın sahəsi 13 km²-dir. Adada yaşayış yoxdur.
Adı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Antik dönəmlərdə adanın adı «Diadora adası» (yun. Διοδώρου νῆσος, ῆσος ή Διοδώρου, lat. insula Diodori)[1] olaraq xatırlanır. Perim ərəb sözü olan Barimdən (zəncirdən) törəmiş addır. Albuquerque 1513-cü ildə adanı Vera Cruz adlandırmasına baxmayaraq Portuqaliyalılar Majun və ya Mayo adlandırdılar. XVII və XVIII əsrlərdə britaniya və fransız xəritələrində boğaz kimi Babül-Məndəb adlanır. XIX əsrin əvvəllərində bəzi naviqasiya təlimatların bu ad hələdə saxlanılırdı[2]. İngilislər 1857-ci ildə adanı qalıcı olaraq işğal etdikdən sonra Perim adı ümumi şəkildə istifadə olunmağa başlanılmışdır.
Əhalisi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Adada şirinm su mənbəyi yoxdur. Bu səsbəbdən də burada daimi yaşayış olmamışdır.
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
1513-cü ildə portuqaliyalı admiral Afonso de Albuquerque Perim adasına ayaq basmışdır. Ancaq adanın osmanlı nəzarətində olması səbəbindən burada qalıcı olaraq möhkəmlənə bilməmişdir. Ada fransızlar tərəfindən 1728-ci ildə işğal olunmuşdur. Onlar adanı XVIII əsrin sonlarına qədər Fransanın mülkiyyətində saxlaya bilmişlər. 1799-cu ildə isə Britaniya Ost-Hind şirkətinin Misirə hücumu zamanı işğal olunmuşdur. 1857-ci ildə isə Böyük Britaniya tərəfindən yenidən ələ keçirilmişdir. Ada ədən koloniyasına tabe etdirilmişdir. Britaniyalılar tərəfindən 1861-ci ildə mayan inşa edilmişdir[3]. 1869-ci ildə Perim Süveyş kanalı ilə kömür daşıyan gəmilərin kömür məntəqəsi olmuşdur. 1912-ci ildə əvvəllər inşa edilmiş mayak 24 mtr hündürlüyüə qədər artırılmışdır[4]. 1916-ci ildə Osmalı ordusu adanı ələ keçirməyə cəhd göstərsə də bir nəticə əldə edə bilməmişdir. 1967-ci ildən Perim adası Yəmən Xalq Demokratik Respublikasının mülkiyyətində olmuşdur. iki dövlətin birləşdirilməsindən sonra isə Yəmənin ərazisidir.
"Yəmən-Cibuti körpüsü" layihəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Horns körpüsü (ing. Bridge of the Horns) adlandırılan layihə yəmən vəı cibutini bir-birinə birləşdirməlidir. Bu layihə 2008-ci ildə «Al Noor Holding Investments» Dubay şirkəti tərəfindən elan edilmişdir. Bu körpünün uzunluğu 28.5 km olmalıdır. Bu layihə gerçəkləşə bilsə dünyanın ən uzun körpülərindən birinə çevriləcəkdir. Bununla yanaşı 2010-cu ilin iyun ayında Yəmənin materik hissəsi ilə Perim arası arasında 3,5 kilometrlik (2.2 mi) körpünün I mərhələsinin başlaması, Cibuti ilə Yəmən arasında bir çərçivə razılaşması imzalanana qədər təxirə salındığını elan edilmişdir[5]. 2018-ci ilin may ayından etibarən layihədən heç bir məlumat yoxdur.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Desanges J. Le Littoral africain du Bab el-Mandeb d'après les sources grecques et latines Arxivləşdirilib 2018-06-04 at the Wayback Machine Annales d'Éthiopie. — 1978. — V. 11, № 1 — P. 95, 97-99.
- ↑ India Directory, or Directions for Sailing to and from the East Indies,[...], London 1836.
- ↑ Peter Pickering & Ingleby Jefferson (2012), Perim Lighthouse Arxivləşdirilib 2015-07-06 at the Wayback Machine, section of Perim Island - The Last Colonial Outpost. Forum Gallery Aden. Accesed on 2012-07-06.
- ↑ Peter Pickering & Ingleby Jefferson (2012), Introduction Arxivləşdirilib 2012-05-02 at the Wayback Machine, section of Perim Island - The Last Colonial Outpost. Accesed on 2012-07-06.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2013-08-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-11-03.