Qazaxıstan–Türkmənistan münasibətləri

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Qazaxıstan–Türkmənistan münasibətlər
Qazaxıstan və Türkmənistan
 Qazaxıstan  Türkmənistan

Qazaxıstan–Türkmənistan münasibətləri — Qazaxıstan və Türkmənistan arasında diplomatik münasibətlər 27 avqust 1992-ci ildə qurulub. Qazaxıstanın Aşqabadda, Türkmənistanın isə Astanada bir səfirliyi var[1]. Bu ölkələrin hər ikisi İƏT, ATƏT, MDBBMT-nin üzvüdür. Üstəlik Türk Şurasıında fəal qarşılıqlı fəaliyyət göstərirlər.

Hal-hazırda Türkmənistanın Qazaxıstandakı səfiri Matınkuli Ağmuradov, Qazaxıstanın Türkmənistandakı səfiri Orman Nurbaevdir[2]. Qazaxıstanın Türkmənbaşı şəhərində, Türkmənistanın isə Aktau şəhərində konsulluğu fəaliyyət göstərir[3].

Siyasi əlaqələr[redaktə | mənbəni redaktə et]

İki ölkə arasındakı siyasi dialoq həmişə konstruktivdir. İkitərəfli münasibətlərin və beynəlxalq siyasətin əsas mövzularında heç bir ziddiyyət yoxdur. Türkmənistan qlobal neytrallıq prinsipinə uyğun təcrid olunmuş siyasət aparır. Qazaxıstan isə əksinə, bütün beynəlxalq təşəbbüslərdə fəal iştirak edərək açıq siyasət yürütməyə çalışır. Geosiyasi baxımdan Türkmənistan Qazaxıstandan fərli olaraq Rusiya və Çinlə birbaşa əlaqədən yayınır. Ölkələr arasındakı münasibətlərdə tarixi boyunca gərginlik baş verməmişdir. Ölkələr arasındakı münasibətlər passivlik ilə xarakterizə olunur. Türkmənistan və Qazaxıstan bir-birlərinə tamamilə neytraldırlar. Üst səviyyəli danışıqlar mütəmadi olaraq aparılır. Ümumi maraqlar üçün tərəflər qaldırılan bütün məsələləri konstruktiv şəkildə həll edirlər. Türk ortaqlığı kontekstində Qazaxıstan və Türkmənistan geosiyasi münasibətlərdə, xüsusən də hərbi-siyasi əməkdaşlıq məsələlərində sadiqdirlər.

10-11 may 2013-cü il tarixlərində Türkmənistan Prezidenti Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Qazaxıstanda dövlət səfərində olmuş, Qazaxıstan Prezidenti Nursultan Nazarbayevlə görüşmüş və Qazaxıstan—Türkmənistan—İran dəmiryolu xəttinin Türkmən-Qazax hissəsinin açılışında iştirak etmişdir[4][5][6].

Türkmənistanın Qazaxıstandakı səfirliyi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qazaxıstandakı Türkmənistan səfirliyi (Astana) 4 may 1999-cu ildə açıldı. Səfirlik aşağıdakı ünvanda yerləşir: Astana ş, Otırar k., 8/1.

2016-cı ilin fevralından 2018-ci ilin martına qədər Türkmənistanın Qazaxıstandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri vəzifəsi boş qaldı.

24 mart 2018-ci il tarixindən Türkmənistanın Qazaxıstandakı səfirliyinə Türkmənistanın Qazaxıstandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Toyli Komekov rəhbərlik etdir.

Səfirlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Halnazar Ağaxanov (05.06.1999 - 01/28/2000)
  • Məhəmməd Abalakov (01/28/2000 - 03/20/2008)
  • Qurbanmuhammed Kasımov (03/20/2008 - 2009)
  • Maxtumkuli Akmuradov (2010—2016)
  • Toyli Komekov (03.24.2018 - indiki)

Qazaxıstanın Türkmənistandakı səfirliyi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qazaxıstanın Türkmənistandakı səfirliyi (Aşqabad) 1999-cu ildə açılmışdır. Səfirlik aşağıdakı ünvanda yerləşir: Aşqabad, Qaraşızlık şayolı. 11, 13, 15.

Səfirlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Amangəldi Jumabaev (1999-2004)
  • Vyaçeslav Qizzatov (2004-2005)
  • Murat Atanov (2005-2008)
  • Asxat Orazbay (2008-2012)
  • Orman Nurbaev (2012—2017)
  • Jandos Asanov (2018 - indiki)

Mədəni əməkdaşlıq[redaktə | mənbəni redaktə et]

İki ölkə birgə sərgilər və digər tədbirlər keçirir. 2009-cu ildə Rusiya (Tatarıstan və Orenburq bölgəsi), Qazaxıstan və Türkmənistanda 2009 Dakar Seriyasının yeganə mərhələsi olan beynəlxalq ralli-reyd keçirildi[7]. Ralli Rusiya prezidentləri - Dmitri Medvedev, Qazaxıstan Prezidenti - Nursultan Nazarbayev və Türkmənistan Prezidenti - Qurbanqulu Berdiməhəmmədovun təşəbbüsü ilə keçirildi və onun əhəmiyyəti sırf idman əhatəsindən kənara çıxdı. İpək Yolu yürüşü qədim zamanlardan Türkmənistan, Rusiya və Qazaxıstan xalqlarını bir-birinə bağlayan dostluq və mehriban qonşuluq münasibətlərinin daha bir simvolu olmaq məqsədi daşıdığı vurğulandı[8].

2013-cü ilin may ayında Astanada Türkmənistan Prezidenti Qurbanqulu Berdiməhəmmədovun "Türkmənistanın dərman bitkiləri" kitabının qazax dilinə tərcümə edilmiş təqdimatı keçirildi[9].

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Дипломатические представительства и консульские учреждения Туркменистана за рубежом
  2. "Дипломатические представительства иностранных государств и международных организаций, аккредитованные в Туркменистане". 2023-07-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-11-24.
  3. В Министерстве иностранных дел Туркменистана была вручена экзекватура консулу Республики Казахстан[ölü keçid]
  4. "Президент Туркменистана посетит с государственным визитом Республику Казахстан". 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-11-25.
  5. "В Астане прошли туркмено-казахстанские переговоры на высшем уровне". 2013-06-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-11-25.
  6. "Президенты Туркменистана и Казахстана открыли туркмено-казахстанский участок транспортного коридора «Север-Юг»". 2014-12-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-11-25.
  7. "«Шёлковый путь» — в серии «Дакар»". 2009-09-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-11-25.
  8. "Президента РФ пригласили посетить финиш «Шёлкового пути»". 2009-09-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-11-25.
  9. "В Астане прошла презентация книги президента Гурбангулы Бердымухамедова «Лечебные растения Туркменистана»". 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-11-25.