Rəşad İzbırak

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Rəşad İzbırak
Doğum tarixi
Doğum yeri Harput
Vəfat tarixi
Vəfat yeri İstanbul
Fəaliyyəti coğrafiyaşünas

Rəşad İzbırak - Cümhuriyyət vaxtının coğrafiyaçılarından olub, müasir coğrafiyanın qurucularındandır.

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rəşad İzbırak 1911-ci ildə Harputda anadan olub. Uşaqlığı və gəncliyi isə Kayseridə keçib. Kayseri liseyini bitirdikdən sonra İstanbul Universitetinin Coğrafiya fakültəsinə daxil olub. 1934-cü ildə məzun olub. 1935-ci ildə ixtisasını artırmaq üçün Almaniya Berlin Universitetinə göndərilib. Burada prof.Norbert Krebsin yanında doktorant olub və ‘’Geomorphologische Studien im Westlichen Bayerischen Walde’’ adlı tezisi üzrə 1939-cu ildə müdafiə edib. 1944-cü ildə dosent 1953-cü ildə isə professor olub. Həmin ildə Dil və Tarix Coğrafiya fakültəsinin fiziki coğrafiya kafedrasına dekan seçilir. 1981-ci ildə təqaüdə çıxır və 1988-ci ildə vəfat edir.

İş həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

İzbirak Almaniyada geomorfologiya ixtisasını mükəmməl öyrənir, müharibə dövrünə baxmayaraq öz sahəsi üzrə yeni ixtiralar edir. Beləliklə, Türkiyədə müasir coğrafiyanın təməlini qoyur. O əsasən daxili Anadoluda və Şərqi Anadoluda işləyir. İlk dəfə geomorfologiya, hidrologiya və Daşlar yazasıs əsərlərini yazıb. İlk dəfə olaraq müxtəlif dillərdən coğrafi terminləri seçib, Coğrafiya termini adlı kitabı dərc etmişdir. 1943-cü ildən başlayan və 33 böyük cilddən ibarət "Türk ensiklopediyası" kitabını dərc etmişdir[1].

İzbirak təkcə univeristet daxilində deyil, hətta 1952-ci ildə təqaüdə çıxdıqdan sonra "Xəritənin ümumi əsasları" və "geomorfologiya"kitabılarını yazdı. Həmçinin 1:850000 miqyasında ilk dəfə Türkiyənin geomorfologiya (1968) və 1:300000 miqyasında Türkiyənin geoloji xəritələrini dərc etmişdir (1976)[2].

Əsərlərin bəziləri[3][4][redaktə | mənbəni redaktə et]

Kitablar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • “Jeomorfoloji”, Ankara Üniversitesi Yayımları:12, Bilim Kitapları Serisi:4, Güney Matbaacılık ve Gazetecilik T.A.O:, Ankara, 1948
  • “Yurdumuza Nasıl Yerleşmişiz?”, Milli Eğitim Bakanlığı Köy Kitaplığı Serisi No:8, İstanbul, 1949
  • “Coğrafya Terimleri Üzerine Bazı Düşünceler”, Türk Dil Kurumu Yayını, B II. 16, Doğuş Matbaası, Ankara, 1949
  • “ Sistematik Jeomorfoloji”, Harita Genel Müdürlüğü Yayınları, İlim ve Teknik Eserler Serisi No:6, Ankara, 1955
  • “Jeomorfoloji, Analitik ve Umumi”, Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Yayın No: 127, Coğrafya Enstitüsü Yayın No:6, Ankara, 1958
  • “Coğrafyacılar İçin Pratik Olarak Taşları Tanıma Bilgisi” , Doğuş Matbaacılık ve Ticaret Limited Şirketi Matbaası, Ankara, 1961
  • “Türkiye Jeomorfolojisi”, Doğuş Matbaası, Ankara, 1983
  • “Yerbilimi Bilgileri”, Öğretmen Kitapları Dizisi, İstanbul, 1989

Məqalələr[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • “Yer Sarsıntıları Ve Buna Karşı Alınabilecek Tedbirler”, C H P Konferanslar Serisi, Kitap:23, s:3-19, Ankara, 1940
  • “Türkiye’de Madencilik”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi, C:III, S:2, s:2 13-226, Ankara, 1945
  • “Eskişehir’le Çifteler Çevresinde Bir Coğrafya Gezisi”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi, C :III, S:5, s:507-521, Ankara, 1945
  • “Kayseri Şehri’nin İşleme ve Gelişmesinde Bağcılığın Etkileri”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi, C:V, S: 1, s:401-416, Ankara, 1947
  • “Kayseri’nin Kuzeyinde Üst Miosen’e ait omurgalılar, Les Vertebres du Miocene Suberieur au Ncra de Kayseri (Turquie)”, Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, C:III, S :l, s: 155-158, Ankara, 1951 (İ.YALÇINLAR ile birlikte)
  • “Haritacının Arazide Çalışması Sırasında Taşlar Üzerinde Yapabileceği Bazı Müşahadeler”, Harita Umum Müdürlüğü Yay., Harita Dergisi, Yıl:22, S:52, s: 1 -39, Ankara, 1956
  • “Kokurdan Nedir?”, Harita Genel Müdürlüğü’nün Yay., Harita Dergisi, Yıl:27, S:62, s:3-16, Ankara, 1961
  • “Erozyon Kontrolü ve Jeomorfologlar”, Jeomorfoloji Dergisi, Yıl:3, Sayı:3, s:5-13, Ankara, 1971
  • “Türkiye’de Son Yarım Yüzyıl İçinde Coğrafya Alanında Gelişmeler”, 50. Yıl Konferansları, Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Yayın No:257, s:29-44, Ankara, 1976

İstinad[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Sür, Ö., 1999, Kıymetli Hocamız Reşat İzbırak, Ankara Üniv. Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Türkiye Coğrafyası Dergisi, Sayı: 7, s.1-2, Ankara.
  2. ↑ Akkan, E., 1999, Coğrafya Ailesinin Büyük Kaybı, Ankara Üniv. Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Türkiye Coğrafyası Dergisi, Sayı: 7, s.3-6, Ankara.
  3. ↑ Doğu, A. F., 1999, Prof. Dr. Reşat İzbırak’ın Hayatı ve Eserleri, Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Dergisi, Sayı:7, s.7-12, Ankara.
  4. ↑ Tuncel, H, Yiğit, A, Çelikbağ, S., 2010, Türkiye Coğrafya Bibliyografyası, Kitaplar ve Makaleler, Bilecik Üniv Yay. No: 2, Ankara.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Rəşad_İzbırak&oldid=6768963"