Rəcəz

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç

Rəcəz (Ərəbcə: رجز)[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ərəb ədəbiyyatında Ərəb şeirinin ən yayılmış formalarından biridir. Rəcəz, nəzm ilə əlaqəli bir termindir. Rəcəz uzun saitsiz müstəf`ilün təlifəsi üzərində qurulur.[1]

Klassik Ərəblərin, qəsidə və rəcəz başda olmaqla bir sıra şeir növləri mövcuddur.[2]

Satirik Rəcəzlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ərəb ədəbiyyatında satirik rəcəzlər, həcv sənətinin ortaya çıxma müddətindəki ikinci və ya üçüncü mərhələyə rast gəlinir[3]. Həcvin əvvəlcə mənsur və ya ritmik ünsürlərlə qarışaraq keçdiyini, daha sonra Ərəb kahinləri vasitəsiylə səcin həcvlərə çevrildiyini ve önceki halının ləğv edildiyi hesab olunduğunda, rəcəzin vücuda gəlişi satirikliyin üçüncü keçidinə yerləşdirilir[4].

Hərb Rəcəzləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

İslamdan əvvəl və sonra, Ərəblərin hərb meydanlarında rəcəz şeirləri söylədikləri bilinir[5]. Müharibə bölgəsində söylənən bu tərz şeirlər, hərb rəcəzi olaraq adlandırılır[6]. Bu şeirlər adətən bədahətən söylənən və sünilikdən uzaq misralardan meydana gəlir. Mərhab ibn əl-Həras və Kəb ibn əlMâlik dövrünün hərb rəcəzi söyləyən şairlərini misal göstərmək olar.

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Əliyev, Rəhim. Ədəbiyyat nəzəriyyəsi (Azərbaycan) (2-ci nəşr). Bakı: Qanun nəşriyyatı. 2012. 387.
  2. ↑ Əliyev, Rəhim. Ədəbiyyat nəzəriyyəsi (Azərbaycan). Bakı: Mütərcim. 2008. 360.
  3. ↑ Ədilli, Şirvani. Əruz vəzninin sadələşdirilmiş qəlibləri (Azərbaycan). Bakı: Adiloğlu. 2010. 50.
  4. ↑ Əkrəm, Cəfər. Əruzun nəzəri əsasları və Azərbaycan əruzu (Azərbaycan). Bakı. 1977.
  5. ↑ Quliyev, Tərlan. Əruz və qafiyəşünaslıq tarixi (Azərbaycan). Bakı. 1998.
  6. ↑ Hacıyeva, Aytən. Ədəbi nümunələrin toplanmasında Şərq-Qərb ənənələri (Azərbaycan). Bakı: Ənənə və qloballaşma. 2002. 34–36.

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Quliyev Tərlan, Azərbaycan şeirinin qədim dövrü. Bakı2001.
  • Rəhimova Aytac, Azərbaycan musiqisində meyxana janrı. Bakı-2002.
  • Фролов, Д. В., Классический арабский стих. История и теория аруда. Москва-1991.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Rəcəz&oldid=7520520"