Rusiya pop musiqisi
Rus pop musiqisi, Rusiyada, MDB ölkələrində, Baltikyanı ölkələrdə və digər xarici ölkələrdə istehsal olunan, rus dilində, MDB ölkələrinin dillərində və dünyanın digər dillərində səsləndirilən rus pop musiqisidir. Müasir rus dilində pop musiqisi çox müxtəlifdir və tamaşaçı arasında yayılmağın bir çox yolu var. Ən məşhur pop ulduzları ümumi televiziyalarda musiqi və ya tok-şoularda, MTV Russia və Muz-TV kimi musiqi televiziya kanallarında da görünə bilər.[1] Rusiya və SSRİ-yə bələd olmayan uzaq xaricdən olan əcnəbilər çox vaxt sovet pop musiqisi, rus pop musiqisi arasında fərq qoymurlar, baxmayaraq ki, bu anlayışlar eyni deyil. Yalnız rus pop musiqisinin vacib bir hissəsi musiqi disklərinə daxil olan fərdi mahnıların radio və televiziya reklamıdır.[2]
Rus dilində musiqi bazarı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Rus dilində populyar musiqi bazarı Sovet İttifaqının dünya arenasında təsirinin artması ilə böyüməyə başladı. 1990-cı ildə dünyanın quru hissəsinin 13% -ində yaşayan 300 milyona yaxın Sovet vətəndaşının Sovet pop musiqisi keçmiş Varşava Paktı ölkələrində, xüsusilə Slavyan bölgələrində (Polşa, Çexiya, Slovakiya, Bolqarıstan və keçmiş Yuqoslaviya, həm də Macarıstan, Çin, Kuba) populyarlaşdı. O dövrdəki rus dilində pop musiqisinin mərkəzi Moskva və bir qədər də Sankt-Peterburq idi. Sovet İttifaqının dağılmasından sonra Rusiya hələ də rusdilli musiqinin əsas istehsalçısı və istehlakçısıdır, bəzi yeni müstəqil dövlətlərdə, xüsusən də Ukrayna və Belarusda tələb hələ də yüksəkdir. Sovet İttifaqının dağılması və Dəmir Pərdənin süqutu, 90-cı illərin əvvəllərindəki kütləvi mühacirət, Avropa Birliyi, Kanada, Amerika Birləşmiş Ştatları, Avstraliya və digər bölgələrdə böyük rusdilli diasporun meydana gəlməsinə səbəb oldu. Yerli əhali internet, peyk televiziyası, müxtəlif media vasitələri, gecə klublarındakı musiqi vasitəsi ilə müxtəlif janrlarda olan rus musiqisi ilə tanış olmaq imkanı qazandı. Rusiyadan olmayan rus pop musiqisinə töhfə verən ifaçıları: Bolqarıstandan Filipp Kirkorov, Ukraynalı Ani Lorak və Verka Serduçka, Latviyadan Layma Vaykule, Belarusiyadan Seryoga və Dmitri Koldun, Suriyadan Avraam Russo, Qazaxıstandan A-Studio və başqaları.[3]
1960-cı illər[redaktə | mənbəni redaktə et]
1960-cı illərin əvvəllərində dünyanın ən böyük bazarlarından biri kimi formalaşan rus dilində pop musiqisini 1966-cı ildə Moskvada və Leninqradda təşkil olunmuş ansambllar, Edita Piekha, Valery Obodzinski, Muslim Maqomayev kimi sənətçilər təmsil edirdi.
1970-ci illər[redaktə | mənbəni redaktə et]
1970-ci illərdə Sofiya Rotaru, Alla Puqaçova, Valeri Leontyev, peşə səviyyəsində geniş nüfuz qazanaraq karyeralarına başladılar. Eyni zamanda, rus pop musiqisinin bu dövründə müxtəlif qərb janrları (caz, rok və s.) təsir etməyə başlayır. Populyar sovet musiqisi Şərqi Avropada böyük populyarlıq qazanır. 1970-ci ilin yayında çıxan ilk Vesiolie Rebiata EP ansamblın bir neçə ildə 15.975.000 nüsxəsi satılır. 1973-cü ildə Liverpuldakı (İngiltərə) beynəlxalq yarış rekordunda ansambl ikinci mükafata layiq görüldü. Bu Sovet pop musiqisinin Qərbdəki ilk böyük uğuru idi.[4]
1980-ci illər[redaktə | mənbəni redaktə et]
1980-ci illərin əvvəllərində Sovet dövründə rus dilində musiqi sürətlə inkişaf edir. Latviyalı bəstəkar Raimonds Paulsun "Milyon qızılgül" kimi əsərləri bu dövrdə yaradıldı, onda demək olar ki, klassik nümunələr olacaqdır. Yeni başlayanlar arasında Vladimir Presnyakov debüt edir. 1980-ci illərin ortalarında Vladimir Matetsky Sofiya Rotaru ilə "Lavanda" mahnısı ilə əməkdaşlığa başladı. 1980-ci illərin sonlarında pop musiqisinin inkişafında yeni bir mərhələnin təsiri Laskovyi Mai və Mirage qrupu oldu.
1990-cı illər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ölkənin ciddi iqtisadi və siyasi böhran keçirdiyi 1990-cı illərin əvvəllərində belə, xüsusilə Rusiya və Moskva rusdilli musiqi istehsalının mühüm istehsalçısı olmağa davam edir. Bu dövrdə populyar musiqinin bir çox məşhur hitləri yazıldı (Igor Nikolayev, Natasha Koroleva, Na Na, Tatiana Bulanova, Leonid Agutin, Oleg Gazmanov, Valery Meladze, Dmitry Malikov və başqaları.) Bu dövr eyni zamanda Valeriya, Anita Tsoy, Blestyaschie, Ruki Vverh kimi xüsusilə populyar olan yeni sənətçilərin və qrupların meydana çıxması ilə xarakterizə olunurdu. Rusiyanın Rekordların satışına dair qeydlərdə Vesiolie Rebiata ansamblı xüsusi yer tuturdu və 179.850.000 nüsxəsi satılmışdır.[5]
2000-ci illər[redaktə | mənbəni redaktə et]
2000-ci illərin sonlarında Rusiyanın Pop bazarı keçid dövrünə qoşuldu. Fiziki media şəklində satışlarda ciddi bir azalma (dünya səviyyəsində sənaye üçün xarakterik idi) səbəbiylə, musiqini İnternet vasitəsi ilə satmaq üçün etiketlərin yenidən təsnifatı mövcuddur (əsasən rəqəmsal single adlanır). 2009-cu ilədək, rəqəmsal məzmunun (rəqəmsal single, zil səsi, zəng zil səsləri və s.) artması səbəbindən albom satışları 1990-cı illərlə 2000-ci illərin ortaları ilə müqayisədə xeyli azalmışdır.[6]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "7 unexpected facts about pop music in Russia". 2020-08-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-31.
- ↑ Russian Empire of Pop: Post-Socialist Nostalgia
- ↑ "History of Russian Pop Music". 2022-08-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-31.
- ↑ "Pop music and etnicity" (PDF). 2022-01-22 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-12-31.
- ↑ "Post-Soviet pop". 2015-04-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-31.
- ↑ "Stars of the 2000s". 2020-11-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-31.