Səfəvilərin Gürcüstan hakimlərinin siyahısı

Səfəvilərin Gürcüstan hakimlərinin siyahısı — Səfəvi imperiyasına tabe olan Gürcüstan torpaqlarını idarə edən Səfəvi canişinlərinin, hakimlərinin vassal xanlarının siyahısı. Bu siyahıda Səfəvi Gürcüstanının fərdi hakimləri göstərilmişdir. Bu əyalət iki şərqi Gürcüstan çarlığına bölünürdü — Kartli və Kaxetiya çarlığı. Bura həmçinin, Samtsxe knyazlığının da bir hissəsi daxil idi. Tiflis Səfəvi hakimiyyətinin mərkəzi idi. Bura həmçinin Kartlinin paytaxtı və Səfəvi zərbxanasının yerləşdiyi şəhər idi.

Bölgədəki Səfəvi hakimiyyəti gürcü Baqrationi sülaləsindən hakimlərin təyin edilməsi vasitəsiylə həyata keçirilirdi. Bu hakimlər bəzən islamın şiə məzhəbinə keçirilirdi. Tiflisdə I Şah İsmayılın hakimiyyətinin əvvəlindən Səfəvi qarnizonu cəmləşdirilmişdi. Davud xan (XI David) Səfəvi tərəfindən təyin edilən ilk Səfəvi hökmdarıdır. O, 1562-ci ildə Kartli taxtına çıxmışdır. Bu Gürcüstanda iki əsr davam edəcək Səfəvi hakimiyyətinin başlanğıcı oldu.

Səfəvi valiləri, xanları və vassalları

Kartlidə

Dövr	Vali, xan, vassal	Notes
1505–1524	X David
1534–1562	I Luarsab və I Simon
1562–1578	Davud xan
1578–1599	Şahnavaz xan
1599–1606	X Georgi
1606–1614	III Luarsab
1614–1619	Birbaşa Səfəvi hakimiyyəti
1619–1630/1631	Birbaşa Səfəvi hakimiyyəti
1633–1658	I Rüstəm
1658–1675	I Şahnəvaz xan
1676–1688	II Şahnəvaz xan
1688–1703	Nəzərəli xan
1703–1709	II Şahnəvaz xan
1709–1711	Keyxosrov
1711/12–1714	--
1714–1716	Əliqulu xan
1716–1719	III Bakar
1719–1723	Hüseynqulu xan
1723	Mahmudqulu xan
1723/24–1735	Osmanlı hakimiyyəti
1735–1736	Birbaşa Səfəvi hakimiyyəti

Kaxetiyada

Dövr	Vali, xan, vassal	Notes
1476–1511
1518/1520–1574
1574–1602
1602
1602–1605
1605
1605–1614
1614–1615	Birbaşa Səfəvi hakimiyyəti
1615	Birbaşa Səfəvi hakimiyyəti
1616–1625	Birbaşa Səfəvi hakimiyyəti
1625–1633	I Teymuraz (II dövr)
1633	Birbaşa Səfəvi hakimiyyəti
1634–1648	I Teymuraz (III dövr)
1648–1664	Birbaşa Səfəvi hakimiyyəti	1659-cu ildə Baxtrioni üsyanı baş vermişdir.
1664–1675	Şahnəzər xan	II Abbas tərəfindən təyin edilmişdir. Arçil olaraqda tanınır.
1675–1703	Birbaşa Səfəvi hakimiyyəti	Hakimlər Abbasqulu xan və Kəlbəli xan olmuşdur.
1703–1709	Nəzərəli xan	Sultan Hüseyn tərəfindən təyin edilmişdir. O isfahanda Səfəvi sarayında şahın şəxsi mühafizə qvardiyasının başçısı kimi xidmət edərkən Gürcüstanı əslində onun oğlu II Teymuraqz idarə etmişdir. İsfahanda vəfat etmiş və həmçinin, I İrakli, I Herakl və Eereqli xan olaraq da tanınır.
1709–1722	İmamqulu xan	Sultan Hüseyn tərəfindən təyin edilmişdir. 1709–1715-ci illərdə İmamqulu xanın İsfahanda olmasına görə, hakimliyi onun kiçik qardaşı II Teymuraz və sonradan onun anası etmişdir. Qumda dəfn edilmişdir. Həmçinin, II David olaraqda tanınır.
1722–1723	Mahmudqulu xan	Sultan Hüseyn tərəfindən təyin edilmişdir. İsfahanda anadan olmuş və böyümüşdür. O, Səfəvi dövlətində xeyli sayda vəzifə tutmuşdur. Nadir xanın 1732-ci ildə regionda Səfəvi hakimiyyətini bərpa etməsi zamanı Osmanlı tərəfindən qətlə yetirilmişdir. II Konstantin olaraq da tanınır.
1724–1735	Osmanlı hakimiyyəti	Mahmudqulu xan uzun müddət üsyan qaldırsa da, 1730-cu ildən tabe oldu və vergi ödəməyə razı oldu.
1735–1736	Birbaşa Səfəvi hakimiyyəti	Səfəvi hakimiyyəti Nadir xan tərəfindən bərpa edildi.

Samtsxe-Mesxeti

Dövr	Vali, xan, vassal	Notes
1551–1573	II Keyxosrov	Davamlı Osmanlı hücumlarına görə 1570-ci ildən Səfəvi sarayına köçmüşdür.
?–1579	Mənuçöhr ibn Qriqori	Ahalsıx və otrafı onun irsi mülkü olmuşdur.
1579–1622	Osmanlı hakimiyyəti	II Manuçarın Səfəvi sarayına keçməsindən sonra onun oğlu III Manuçar I Abbas tərəfindən 1607-ci ildə onun yerinə təyin edilmişdir.
1623–1639	Birbaşa Səfəvi hakimiyyəti	Bu dövrdə Səlim xan Şəmsəddinli, Şəmsi xan Qazaxlar, Səlim xan Şəmsəddinli və İmamqulu bəy hakim olmuşdurlar.
1639 onwards	Osmanlı hakimiyyəti	Qəsri-Şirin sülh müqaviləsinə görə Samtsxe-Mesxetinin bir hissəsi Səfəvi imperiyasına verildi. Bundan sonra bölgə Osmanlı hakimiyyətində qaldı.