Sofiya Milli Arxeologiya Muzeyi

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Sofiya Milli Arxeologiya Muzeyi
Национален археологически институт с музей
Xəritə
Əsası qoyulub 1892
Açılış tarixi 18 may 1905
Ölkə
Yerləşir Sofiya
42°41′46″ şm. e. 23°19′28″ ş. u.
naim.bg
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Muzeyin girişi

Sofiya Milli Arxeologiya Muzeyi — Bolqarıstanın paytaxtı Sofiya şəhərində yerləşən arxeoloji muzey.[1]

Sofiya Milli Arxeologiya Muzeyi Balkan yarımadasının ən zəngin arxeoloji kolleksiyalarından birinə sahibdir. Bolqarıstanda ilk akademik institutdur.

Muzeydə çalışan alim və mütəxəssislərin işləri, müntəzəm və xilasetmə arxeoloji qazıntıları, çöl axtarışları və müşahidələri geniş şəkildə əhatə olunur. Tapıntılar xronoloji ardıcıllıqla olaraq erkən paleolitdən son Osmanlı dövrünə qədər olan dövrü əhatə edir.[2]

Muzey Balkanların ən zəngin kolleksiyalarından birinə malikdir, o cümlədən Panagurisht və Valchitrandan olan dünyaca məşhur Frakiya dövrü xəzinələri.

Binası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Muzeydə əvvəlcə Koca Mahmut Paşa Məscidi kimi tanınan şəhərin ən böyük və ən qədim keçmiş Osmanlı məscidi yerləşirdi. Məscidin tikintisi 1451-ci ildə baş vəzir Vəli Mahmud paşanın dövründə başlamış və 1494-cü ildə tamamlanmışdır.

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Muzey 1920-ci ildə

Muzeyi olan arxeoloji institutun yaradılması ideyası 1840-cı illərdə sürgün edilmiş bolqar ziyalıları arasında yaranmışdı. 1869-cu ildə yarandıqdan dərhal sonra Bolqarıstan Ədəbiyyat Cəmiyyəti üçün əsas prioritetlərdən biri oldu.

Bolqarıstan azad edildikdən dərhal sonra müvəqqəti Rusiya rəhbərliyi dövründə Milli Arxeologiya muzeyinin yaradılması istiqamətində ilk addımlar atıldı. 1892-ci ildə Knyazın fərmanı ilə qurum de-yure yaradıldı və gələn ildən onun kolleksiyalarının yığılmasına başlandı. Əvvəlcə "Vətən Muzeyi-məbədi" kimi tanınırdı.

1906-cı ilə qədər muzeydə etnoqrafik əşyalar kolleksiyası var idi. Muzey yarandığı gündən Bolqarıstan Arxeologiya Cəmiyyəti ilə fəal əməkdaşlıq edir.

1920-ci ildə müstəqil qurum kimi Arxeologiya İnstitutu yaradıldı. 1948-ci ildə muzeylə birləşdirilib və o vaxtdan bəri Bolqarıstan Elmlər Akademiyasının himayəsindədir. İkinci Dünya Müharibəsindən sonra birgə təşkilat Bolqarıstan daxilində arxeoloji ekspedisiyalara başladı. Onlar bir çox ərazilərdə tədqiqatlar aparmışlar. Tədqiqatlar nəticəsində muzey kolleksiyasına Mis dövründən erkən orta əsrlər dövrünə aid olan bir çox artefaktlar əlavə edilmişdir.

Sofiya Milli Arxeologiya Muzeyi Bolqarıstanda ən böyük kolleksiyalara malikdir və onun sərgiləri göstərir ki, o, müasir Bolqarıstanın mədəni irsinin təbliği üçün ölkənin ən mühüm mərkəzlərindən biridir.[3]

Kolleksiyaları[redaktə | mənbəni redaktə et]

Muzeydə daimi sərgi müasir Bolqarıstanda aşkar edilmiş sənət və qədim mədəniyyət şah əsərlərinin ictimaiyyətə nümayiş etdirildiyi bir neçə otaqda təqdim olunur. Burada Avropada indiyə qədər aşkar edilmiş insan fəaliyyətinin ən qədim izlərindən (1,6 milyon il əvvəl) Orta əsrlərə (XVII-ci əsr) qədər aid olan eksponatlar təqdim olunur.[4]

Eramızdan əvvəlki dövr salonu[redaktə | mənbəni redaktə et]

Şimal qanadının aşağı mərtəbəsində yerləşir. Burada e. ə. 1.600.000 illərə aid əşyalar kolleksiyası nümayiş etdirilir. Kolleksiya xronoloji şəkildə nümayiş olunur və Sofiya şəhərinin ətrafındakı mağaralardan əldə edilən müxtəlif tapıntılar, ilk insanların alətləri, rəsmlər, sadə saxsı qablar, ritual əşyalar və bir çox başqa eksponatları ehtiva edir.

Erkən, Orta və Son Paleolit dövrlərinin ​​kolleksiyası, Neolit ​​dövrü, Mis dövrü və Tunc dövrü kolleksiyalarına bölünür.

Xəzinə salonu[redaktə | mənbəni redaktə et]

Muzeyin şərq qanadında yerləşir və Son Tunc dövründən Son Antik dövrə qədər qədim əşyaları nümayiş etdirir. Bolqarıstanın ən məşhur xəzinələrindən ikisi burada yerləşir: Valchitran[5] və Lukovit[6] xəzinələri.

Orta əsrlər salonu[redaktə | mənbəni redaktə et]

Orta əsrlər salonu – əsas binanın birinci mərtəbəsində yerləşir. Burada müxtəlif əşyaların kolleksiyası var: qədim Frakiya, Yunanıstan və Romadan tutmuş son orta əsrlərə qədər. Orta əsrlərə aid kitablar, ağacdan işləmələr, rəsmlər, metal əşyalar və o dövrə xas olan digər əşyalar qalereyaya daxildir.

Müvəqqəti Sərgilər salonu[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əsas binanın ikinci mərtəbəsində yerləşir. Bu salonda müxtəlif eksponatlar daim sərgilənmir və tez-tez dəyişir.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2024-02-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-06.
  2. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2022-12-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-12.
  3. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2024-02-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-06.
  4. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2024-02-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-06.
  5. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2024-01-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-06.
  6. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2023-12-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-06.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Sofiya_Milli_Arxeologiya_Muzeyi&oldid=7475926"