Teymur xan Ayrımlı
| Teymur xan Ayrımlı | |
|---|---|
| Şəxsi məlumatlar | |
| Vətəndaşlığı | |
| Milliyyəti | Azərbaycan türkü (Ayrım) |
| Uşağı | |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Mənsubiyyəti |
Rusiya İmperator Ordusu Pəhləvi İran Ordusu |
| Rütbəsi | General |
Teymur xan Ayrımlı (d. Şimali Azərbaycan, Rusiya imperiyası - ö. İran) — Azərbaycan türklərinin tayfalarından olan Ayrım tayfasına mənsub briqada generalı. Rza şah Pəhləvinin kraliçası Tacülmülukün atası, Pəhləvilərin sonuncu şahı Məhəmməd Rza şah Pəhləvinin ana babası.
Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Teymur xan Ayrımlının və ümumiyyətlə Ayrımlı ailəsinin əsli Şəmşəddil mahalındandır. Teymur xan Ayrımlı Rusiya İmperiyası ordusunun polkovniki kimi Qacar İmperiyasında yerləşmiş rus ordusunda xidmət etmişdir. Tacülmüluk öz xatirələrində yazır ki, atası Bakıda ordu komandirinin müavini, Lənkəranda zastava rəisi olmuş, daha sonra briqada generalı kimi xidmət etmişdir. Qardaşı Nəriman və əmiləri 1900–1918-ci illərdə əvvəlcə ermənilər və azərbaycanlılar arasında, daha sonra isə bolşeviklərin Zaqafqaziyada iqtidara gəlməsi ilə yaşanan qarışıqlıqda itkin düşüblər. Bu səbəbdən də naməlum tarixdə Teymur xan öz ailəsini Bakıdan İrana gətirmiş, bolşevik hakimiyyətinin Zaqafqaziyada qurulmasından sonra isə bir daha geri qayıtmamışdılar. Teymur xan Ayrımlının ailəsini tam olaraq nə zaman Qacar imperiyasına apardığı bəlli deyil. Lakin məlumdur ki, 1916-cı ildə o, qızını gələcəl Pəhləvi şahı Rza ilə evləndirmişdir.[1][2]
XX əsrin əvvəlindən etibarən Qacar imperiyası ordusunda mühüm mövqeyə malik generallardan biri olmuşdur. Pəhləvi sülaləsinin ilk hökmdarı Rza şah Pəhləvinin arvadı və kraliça Tacülmülk onun qızıdır. Bir digər məşhur generallardan biri olan Məhəmmədhüseyn xan Ayrım Teymur xan Ayrımlının qardaşının oğludur.[3]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Yadigar Sadıqlı. "Tacülmülk Pəhləvi". yadigar-sadiqli.livejournal.com. 2023-04-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 aprel 2023.
- ↑ "همسران رضاشاه". www.iichs.ir. 12 Sentyabr 2019. 2022-02-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 aprel 2023.
- ↑ M. Amanat. "ĀYROM, MOḤAMMAD-ḤOSAYN KHAN". www.iranicaonline.org. 1987. 2023-04-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 aprel 2023.