Tuluza

Tuluza
	şəhər
Tuluza
	fr. Toulouse; oks. Tolosa
	Gerb
	43°36′16″ şm. e. 1°26′38″ ş. u.
Ölkə	Fransa;
Region	Oksitaniya
Mer	Jan-Luk Mudenk
Tarixi və coğrafiyası
İlk məlumat	106
Sahəsi	118,3 km²;
Mərkəzin hündürlüyü	141 m
Saat qurşağı	UTC+01:00; UTC+02:00;
Əhalisi
Əhalisi	498.003 nəf. (1 yanvar 2020);
Etnoxronim	tuluz, tuluzlar
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi	31000, 31100, 31200, 31300, 31400, 31500
	mairie-toulouse.fr (fr.)
	Xəritəni göstər/gizlə Tuluza
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tuluza və ya Tuluz (fr. Toulouse [tuˈluz], yerli tələffüz [tuˈluzə], oks. Tolosa [tuˈluzɔ], lat. Tolosa) — Fransanın cənubunda şəhər, Fransanın cənubunda Cənub-Pireneylər bölgəsinin, Ot-Qaron departamentinin və Tuluz şəhər dairəsinin paytaxtı. Fransanın ən böyük mədəni, elmi və sənaye mərkəzlərindən biri; əhalisinə görə ölkənin dördüncü şəhəri (427 min nəfər, 2004) (Paris, Marsel və Lyondаn sonra).

Şüarı — Per Tolosa totjorn mai, tərcüməsi "Tuluz üçün hər şeydən çoxlu".

Coğrafiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Tuluza Atlantik Okeanı (250 km) ilə Aralıq dənizi (150 km) arasında Qaronna çayı sahillərində yerləşir. Tuluzada, Lanquedos və Qaronna kanalları Atlantik Okeanı ilə Aralıq dənizini birləşdirir. Şəhərin köhnə, böyük, sağ hissəsini Qaronna çayının sahili tutur. Şəhər orta əsrlərdən etibarən, meşə zolağı ətrafında genişlənmişdir. Əvvəldən burada Oksitan dili istifadə edilir. Tuluzanın sol sahildə - Sen-Sipreyen, arxasında isə müasir inkişaf yatağının bir sahəsi olan Mirai yerləşir.

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

419-cu ildən 507-ci ilə kimi Vestqot krallığı səltənətinin paytaxtı Tuluza olmuşdur.

508-ci ildə Tuluza, I Xlodviq başçılıq etdiyi franklar tərəfindən ələ keçirilir. Zaman-zaman Tuluza, müstəqil Aktivaniya krallığının paytaxtı oldu. 721-ci ildə Tuluza Saratinlərin mühasirəsinə qarşı çıxdı. 778-ci ildən Tuluza Fransanın cənubunu öz nəzarəti altında saxlayan, qrafların iqamətgahı idi.