Ayıkimilər

Ayıkimilər
Ayıkimilər
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Ranqsız: Amorphea Ranqsız: Obazoa Ranqsız: Opisthokonta Ranqsız: Holozoa Ranqsız: Filozoa Aləm: Heyvanlar Yarımaləm: Eumetazoylar Klad: ParaHoxozoa Klad: İkitərəflisimmetriyalılar Klad: Nephrozoa Tipüstü: Sonağızlılar Tip: Xordalılar Klad: Olfactores Yarımtip: Onurğalılar İnfratip: Ağızçənəlilər Klad: Eugnathostomata Klad: Teleostomi Klad: Euteleostomi Klad: Xoanlar Klad: Rhipidistia Klad: Tetrapodomorpha Klad: Eotetrapodiformes Klad: Elpistostegalia Klad: Stegocephalia Sinifüstü: Dördayaqlılar Klad: Reptiliomorpha Klad: Amniota Sinif: Məməlilər Klad: Theriimorpha Klad: Theriiformes Klad: Trechnotheria Klad: Cladotheria Klad: Prototribosphenida Klad: Zatheria Klad: Tribosphenida Yarımsinif: Vəhşi heyvanlar Klad: Euteriyalar İnfrasinif: Plasentalılar Maqndəstə: Boreoeutheria Dəstəüstü: Lavrazioterilər Klad: Scrotifera Qranddəstə: Ferungulata Mirdəstə: Ferae Klad: Pan-Carnivora Klad: Carnivoramorpha Klad: Yırtıcıkimilər Dəstə: Yırtıcılar Yarımdəstə: İtkimilər İnfradəstə: Arctoidea Fəsilə: Ayıkimilər
Beynəlxalq elmi adı
	Ursidae G.Fisch.Waldh., 1817[…];
ITIS	180540
NCBI	9632
EOL	7664
FW	41301

Ayıkimilər (lat. Ursidae) – yırtıcılar dəstəsinə aid heyvan fəsiləsi.

Növləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Nəsli kəsilmiş Qısasifət ayının insana olan nisbəti

Bu elədə böyük olmayan ancaq yayılma arealına görə geniş ərazini əhatə edən, müasir 8 növü özündə birləşdirən bir fəsilədir:

Ursidae fəsiləsi
- Hemicyoninae yarımfəsiləsi
  - † Adelpharctos^[3]
  - † Cephalogale^[4]
  - † Cyonarctos^[4]
  - † Dinocyon
  - † Filholictis^[4]
  - † Hemicyon
  - † Phoberocyon
  - † Phoberogale^[4]
  - † Plithocyon
  - † Zaragocyon
- Ailuropodinae yarımfəsiləsi
  - Böyük panda (Ailuropoda melanoleuca)
  - † Ailuropoda microta Pei, 1962
  - † Ailuropoda wulingshanensis Wang et alii. 1982
  - † Ailuropoda baconi (Woodward 1915)
  - † Ailuropoda minor Pei, 1962 (Pleistocene)
- † Amphicynodontinae yarımfəsiləsi
  - † Allocyon
  - † Kolponomos
  - † Parictis
- Tremarctinae yarımfəsiləsi
  - Cins Tremarctos — Eynəkli ayı
    - Tremarctos ornatus — Adi eynəkli ayı
    - † Tremarctos floridanus — Florida mağara ayısı
  - † Cins Arctodus — Qısasifət ayı
    - † Arctodus simus — Nəhəng qısasifət ayı
    - † Arctodus pristinus — Kiçik qısasifət ayı
  - † Cins "Arctotherium"
    - † Arctotherium brasilense
    - † Arctotherium latidens
    - † Arctotherium angustidens^[5]
- Ursinae yarımfəsilə
  - Qonur ayı (Ursus arctos)
    - Avropa qonur ayısı (Ursus arctos arctos)
    - Sibir qonur ayısı (Ursus arctos collaris)
    - Cənubi Qafqaz ayısı (Ursus arctos syriacus)
    - Qrizli (Ursus arctos horribilis) *
    - Kadyak ayısı (Ursus arctos middendorffi) *
    - Apennin qonur ayısı (Ursus arctos marsicanus)
    - Himalay qonur ayısı (Ursus arctos isabellinus)
    - Tibet qonur ayısı (Ursus arctos pruinosus)
    - Yapon qonur ayısı (Ursus arctos yesoensis)
    - Qobi qonur ayısı (Ursus arctos gobiensis)
    - Kamçatka qonur ayısı (Ursus arctos beringianus)
    - † Berman qonur ayısı (Ursus arctos piscator)
    - Atlas ayısı (Ursus arctos crowtheri)
    - † Kaliforniya qonur ayısı (Ursus arctos californicus)
    - † Meksika qonur ayısı (Ursus arctos nelsoni)
  - Baribal (Ursus americanus)
    - Kermod ayısı (Ursus arctos cermoudisus)
  - Ağ ayı (Ursus maritimus)
  - Himalay ayısı (Ursus thibetanus) [syn. Selenarctos tibetanus]
  - Tənbəl ayı (Melursus ursinus) [syn. Ursus ursinus]
  - Malay ayısı (Helarctos malayanus)
  - † Etrus ayısı (Ursus etruscus)
  - † Mağara ayısı (Ursus spelaeus)
  - † Kiçik mağara ayısı (Ursus rossicus)
  - † Ursus minimus

Baribal, Qonur ayı və Ağ ayı çütləşir və onlardan hibritlər alınır.

Qrizli ayıları bəzən müstəqil növ kimi göstərilir.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2006.
↑ Wilson D. E., Reeder D. M. Class Mammalia Linnaeus, 1758. // Animal Biodiversity: An Outline of Higher-level Classification and Survey of Taxonomic Richness / red. Z. Zhang 2011. C. 3148, burax. 1. S. 56–60. ISBN 978-1-86977-849-1, 978-1-86977-850-7
↑ L. de Bonis. "A new species of Adelpharctos (Mammalia, Carnivora, Ursidae) from the late Oligocene of the "Phosphorites du Quercy" (France)". Estudios Geológicos. 67 (2). 2011: 179–186. doi:10.3989/egeol.40553.181.
↑ ¹ ² ³ ⁴ Louis De Bonis. "Ursidae (Mammalia, Carnivora) from the Late Oligocene of the "Phosphorites du Quercy" (France) and a reappraisal of the genus Cephalogale Geoffroy, 1862". Geodiversitas. 35 (4). 2013: 787–814. doi:10.5252/g2013n4a4.
↑ "Ayıkimilər fəsiləsinin ən iri nümayəndəsi müıəyyən edildi". 2011-02-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-01-07.

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

[_72742630825eb206-1] Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2006.

[_9416d692cb5df9fb-2] Wilson D. E., Reeder D. M. Class Mammalia Linnaeus, 1758. // Animal Biodiversity: An Outline of Higher-level Classification and Survey of Taxonomic Richness / red. Z. Zhang 2011. C. 3148, burax. 1. S. 56–60. ISBN 978-1-86977-849-1, 978-1-86977-850-7

[aginsburgi-3] L. de Bonis. "A new species of Adelpharctos (Mammalia, Carnivora, Ursidae) from the late Oligocene of the "Phosphorites du Quercy" (France)". Estudios Geológicos. 67 (2). 2011: 179–186. doi:10.3989/egeol.40553.181.

[Cyonarctos-4] ¹ ² ³ ⁴ Louis De Bonis. "Ursidae (Mammalia, Carnivora) from the Late Oligocene of the "Phosphorites du Quercy" (France) and a reappraisal of the genus Cephalogale Geoffroy, 1862". Geodiversitas. 35 (4). 2013: 787–814. doi:10.5252/g2013n4a4.

[5] "Ayıkimilər fəsiləsinin ən iri nümayəndəsi müıəyyən edildi". 2011-02-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-01-07.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Ayıkimilər

Növləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

Naviqasiya menyusu

Axtar