Bakı metrosu: Redaktələr arasındakı fərq
Teq: 2017 viki-mətn redaktoru |
xetlerin rengleri daha oxunaqli edildi |
||
| Sətir 121: | Sətir 121: | ||
|} |
|} |
||
=== [[1-ci xətt (Bakı metropoliteni)|1-ci xətt]] === |
=== [[1-ci xətt (Bakı metropoliteni)|1-ci xətt]] === |
||
{{Bahnlinie|[[İçərişəhər metrostansiyası|İçərişəhər]]|||black|#ffafaf|black}}-{{Bahnlinie|[[Sahil metrostansiyası|Sahil]]|||black|#ffafaf|black}}-{{Bahnlinie|[[28 May metrostansiyası|28 May]]|||black|#ffafaf|black}}-{{Bahnlinie|[[Gənclik metrostansiyası|Gənclik]]|||black|#ffafaf|black}}-{{Bahnlinie|[[Nəriman Nərimanov metrostansiyası|N. Nərimanov]]|||black|#ffafaf|black}}-{{Bahnlinie|[[Ulduz metrostansiyası|Ulduz]]|||black|#ffafaf|black}}-{{Bahnlinie|[[Koroğlu metrostansiyası|Koroğlu]]|||black|#ffafaf|black}}-{{Bahnlinie|[[Qara Qarayev metrostansiyası|Q. Qarayev]]|||black|#ffafaf|black}}-{{Bahnlinie|[[Neftçilər metrostansiyası|Xalqlar Dostluğu]]|||black|#ffafaf|black}}-{{Bahnlinie|[[Xalqlar Dostluğu metrostansiyası|Neftçilər]]|||black|#ffafaf|black}}-{{Bahnlinie|[[Əhmədli metrostansiyası|Əhmədli]]|||black|#ffafaf|black}}-{{Bahnlinie|[[Həzi Aslanov metrostansiyası|H. Aslanov]]|||black|#ffafaf|black}} |
|||
| |
| |
||
{{Bahnlinie|[[Bakmil metrostansiyası|Bakmil]]|||black| |
{{Bahnlinie|[[Bakmil metrostansiyası|Bakmil]]|||black|#ffafaf|black}} |
||
<div style="width:300px"> |
<div style="width:300px"> |
||
<div style="display:inline;float:right">18,36 km</div>{{Bahnlinie|'''[[İçərişəhər metrostansiyası|İçərişəhər]] - [[Həzi Aslanov metrostansiyası|Həzi Aslanov]]'''|xətti||black| |
<div style="display:inline;float:right">18,36 km</div>{{Bahnlinie|'''[[İçərişəhər metrostansiyası|İçərişəhər]] - [[Həzi Aslanov metrostansiyası|Həzi Aslanov]]'''|xətti||black|#ffafaf|black}}<br /> |
||
---- |
---- |
||
<div style="display:inline;float:right">6,5 km 1967</div> [[İçərişəhər metrostansiyası|İçərişəhər]] - [[Nəriman Nərimanov metrostansiyası|N. Nərimanov]]<br /> |
<div style="display:inline;float:right">6,5 km 1967</div> [[İçərişəhər metrostansiyası|İçərişəhər]] - [[Nəriman Nərimanov metrostansiyası|N. Nərimanov]]<br /> |
||
| Sətir 134: | Sətir 135: | ||
=== [[2-ci xətt (Bakı metropoliteni)|2-ci xətt]] === |
=== [[2-ci xətt (Bakı metropoliteni)|2-ci xətt]] === |
||
{{Bahnlinie|[[Xətai metrostansiyası|Xətai]]|||black| |
{{Bahnlinie|[[Xətai metrostansiyası|Xətai]]|||black|#afffcc|black}}-{{Bahnlinie|[[Cəfər Cabbarlı metrostansiyası|C. Cabbarlı]]|||black|#afffcc|black}} {{Bahnlinie|[[Nizami metrostansiyası|Nizami]]|||black|#afffcc|black}}-{{Bahnlinie|[[Elmlər Akademiyası metrostansiyası|ElmlərAkademiyası]]|||black|#afffcc|black}}-{{Bahnlinie|[[İnşaatçılar metrostansiyası|İnşaatçılar]]|||black|#afffcc|black}}-{{Bahnlinie|[[20 yanvar metrostansiyası|20 yanvar]]|||black|#afffcc|black}}-{{Bahnlinie|[[Memar Əcəmi metrostansiyası|Memar Əcəmi]]|||black|#afffcc|black}}-{{Bahnlinie|[[Nəsimi metrostansiyası|Nəsimi]]|||black|#afffcc|black}}-{{Bahnlinie|[[Azadlıq prospekti metrostansiyası|Azadlıq]]|||black|#afffcc|black}}-{{Bahnlinie|[[Dərnəgül metrostansiyası|Dərnəgül]]|||black|#afffcc|black}} |
||
<div style="width:300px"> |
<div style="width:300px"> |
||
<div style="display:inline;float:right">16,3 km</div> {{Bahnlinie|'''[[Dərnəgül metrostansiyası|Dərnəgül]]- [[Nizami metrostansiyası|Nizami]]|||black| |
<div style="display:inline;float:right">16,3 km</div> {{Bahnlinie|'''[[Dərnəgül metrostansiyası|Dərnəgül]]- [[Nizami metrostansiyası|Nizami]]|||black|#afffcc|black}}{{Bahnlinie|[[Cəfər Cabbarlı metrostansiyası|C. Cabbarlı]]-[[Xətai metrostansiyası|Xətai]] xətti''' |||black|#afffcc|black}}<br /> |
||
---- |
---- |
||
<div style="display:inline;float:right">2,3 km 1968</div> [[Cəfər Cabbarlı metrostansiyası|C. Cabbarlı]] - [[Xətai metrostansiyası|Xətai]]<br /> |
<div style="display:inline;float:right">2,3 km 1968</div> [[Cəfər Cabbarlı metrostansiyası|C. Cabbarlı]] - [[Xətai metrostansiyası|Xətai]]<br /> |
||
| Sətir 147: | Sətir 148: | ||
=== [[3-cü xətt (Bakı metropoliteni)|3-cü xətt]] === |
=== [[3-cü xətt (Bakı metropoliteni)|3-cü xətt]] === |
||
{{Bahnlinie|[[Avtovağzal metrostansiyası|Avtovağzal]]|||black| |
{{Bahnlinie|[[Avtovağzal metrostansiyası|Avtovağzal]]|||black|#e9afff|black}}-{{Bahnlinie|[[Memar Əcəmi-2 metrostansiyası|Memar Əcəmi-2]]|||black|#e9afff|black}}-{{Bahnlinie|[[B-3 (Ceyhun Səlimov) metrostansiyası|B-3 (tikilməkdədir)]]|||black|#e9afff|black}}-{{Bahnlinie|[[B-4 (Cəlil Məmmədquluzadə) metrostansiyası|B-4 (tikilməkdədir)]]|||black|#e9afff|black}}-{{Bahnlinie|[[B-5 (tikilməkdədir)]]|||black|#e9afff|black}} |
||
<div style="width:300px"> |
<div style="width:300px"> |
||
<div style="display:inline;float:right">2,07 km</div> {{Bahnlinie|'''[[Avtovağzal metrostansiyası|Avtovağzal]] - [[Memar Əcəmi-2 metrostansiyası|Memar Əcəmi-2]]'''|xətti||black| |
<div style="display:inline;float:right">2,07 km</div> {{Bahnlinie|'''[[Avtovağzal metrostansiyası|Avtovağzal]] - [[Memar Əcəmi-2 metrostansiyası|Memar Əcəmi-2]]'''|xətti||black|#e9afff|black}}<br /> |
||
---- |
---- |
||
<div style="display:inline;float:right">2,07 km 2016</div><nowiki> </nowiki>[[Avtovağzal metrostansiyası|Avtovağzal]] - [[Memar Əcəmi-2 metrostansiyası|Memar Əcəmi-2]]<br /> |
<div style="display:inline;float:right">2,07 km 2016</div><nowiki> </nowiki>[[Avtovağzal metrostansiyası|Avtovağzal]] - [[Memar Əcəmi-2 metrostansiyası|Memar Əcəmi-2]]<br /> |
||
14:42, 28 avqust 2017 tarixindəki versiya
 | Bu məqalədə bəzi məlumatlarının mənbəsi göstərilməmişdir. |
| Bakı Metropoliteni QSC | |||
|---|---|---|---|
 | |||
 Nizami metrostansiyası | |||
| Təsvir | |||
| Ölkə |
 Azərbaycan |
||
| Yerləşməsi | Bakı | ||
| Açılış tarixi | 1967-ci il, 6 noyabr | ||
| Saytı | Bakı Metropoliteni | ||
| Marşrut şəbəkəsi | |||
| Stansiyaların sayı |
25 işləyən 5 tikilən 4 layihələndirilən |
||
| Texniki detallar | |||
|
|||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Bakı metropoliteni — Azərbaycanın paytaxtı Bakı şəhərində yeraltı metropoliten xətlərini birləşdirən nəqliyyat sistemi, İslam ölkələri arasında qurulan ilk metropoliten
Metropoliten ümumi uzunluğu 36.63 km olan 3 xəttdən, 25 işləyən və beş tikilən stansiyadan ibarətdir, həmin stansiyaların 10-nun vestibülü vardır. Stansiyaların yeddisi böyük dərinlikdə yerləşir. Metropolitendə pilləkan zolağının ümumi uzunluğu 4,000 metrdən artıq olan beş tipli 39 eskalator işə salınmışdır. Tunel tikililərinin ümumi uzunluğu 17.1 kilometrdən artıqdır. Bakı metropoliteninin nadirliyi bundan ibarətdir ki, onun xətləri təpəlik ərazidə yerləşən şəhərin bir-biri ilə kəsişən relyefi üzrə salınmışdır, burada 60% və 40%-minlik mailliklər və kiçik radiuslu çox saylı əyrilər mövcuddur.
Bakı Metropoliteni daşınan sərnişinlərin sayına görə dünyada qırx birinci yerdədir.[1]
Tarixi
XX əsrin 30-cu illərinin əvvələrində Bakı təkcə Qafqazın deyil, həm də bütün keçmiş SSRİ-nin əhalisi çox olan sənaye, mədəni və elmi mərkəzlərindən birinə çevrilmişdi. Buna görə də Moskva və Leninqrad şəhərlərində metropoliten tikintisindən sonra 1932-ci ildə Bakı şəhərinin inkişafının Baş Planının ilkin variantlarında metropolitenin tikintisi qərara alındı. Bununla da yerüstü nəqliyyatın işini yüngülləşdirmək və şəhərin dar-darısqal küçələrini nəqliyyatından təmizləmək mümkün olurdu.
Lakin bir qədər sonra başlanan 1941-1945-ci illərin müharibəsi həmin niyyətlərin həyata keçirilməsinə mane oldu. Yalnız 1947-ci ildə, müharibədən 2 il sonra hökumət layihə-axtarış işlərinin aparılmasının başlanması barədə qərar qəbul edir. 1949-cu ildə metropolitenin tikinti bazasının yaradılması başlanır, 1954-ci ildə isə birinci xəttin texniki layihəsi təsdiq olunur və metropolitenin 12.1 km-lik xəttinin inşası başlanır. Baş yolun xətləri dəniz sahilindən 500-700-m aralı keçərək buxtaya paralel surətdə uzanıb gedirdi.
1953-cü ildə tikinti işləri müvəqqəti dayandırılır və yalnız 1960-cı ildə bərpa olunur. Bu da Bakı metropoliteninin istismara verilməsini xeyli gecikdirir.
1966-cı ildə tərkibində hərəkət, hərəkət qatarları, yol və tunel qurğuları, sanitariya texnikası və elektromexanika, işarəvermə və rabitə, material-texniki təminat xidmətləri kimi 6 xidməti olan Bakı Metropoliteni İdarəsi yaradılır.
1967-ci il noyabrın 6-da Bakı şəhərində metropolitenin 5 stansiyası - Bakı Soveti, 26 Bakı Komissarı, 28 Aprel, Gənclik və Nəriman Nərimanov stansiyaları və 9.2 km-lik yeraltı xətləri olan birinci növbəsi istismara verilir, həmin stansiyalardan 4-ü böyük dərinlikdə idi ki, bunlardan da birisi Qara Şəhər adlanan ərazidə yerləşən "Xətai" stansiyası idi. İlk qatarı maşinist Salman Ələkbərov və maşinist köməkçisi Akif Mirzəyev idarə edirdi. 25 noyabr 1967-ci ildən metropolitenin daimi istismarı və qatarların müntəzəm hərəkəti başlandı.
Birinci sahədən sonra 2.3 km-lik ikinci sahə işə salındı. Sonra isə 6.4 km-lik üçüncü sahə istismara verildi ki, bu da iri "8-ci kilometr" yaşayış sahəsini və sənaye zonasını şəhərin mərkəzinə birləşdirdi. 9,1 km-lik ikinci növbə isə Bakı yaylasının şimal-qərb hissəsindən keçdi və həmin sahə beş stansiyanın inşası ilə birlikdə 1985-ci ildə başa çatdırıldı, buradakı stansiyalardan ikisi böyük dərinlikdə yerləşir.
28 May stansiyasına keçid kimi tikilmiş Cəfər Cabbarlı stansiyası 1993-cü ildə istismara verilmişdir.
2002-ci ildə istismara verilən Həzi Aslanov adına stansiyanın başa çatdırılması üçün Avropa Birliyi 4.1 milyon avro ayırmişdır.
2006-cı ildən etibarən köhnə jeton ödəmə sisteminin əvəzinə yeni RFİD kartlar tətbiq edilməyə başlamışdır. 2007-ci ildə tam olaraq bu kartlara keçilmişdir.
2008-ci il oktyabrın 9-da Nəsimi stansiyası istifadəyə verilmişdir.
2009-cu il dekabrın 30-da Azadlıq prospekti stansiyası istifadəyə verilmişdir.[2]
2011-ci il iyunun 29-da Dərnəgül stansiyası istifadəyə verilmişdir.[3]
2011-ci il dekabrın 30-da "Məşədi Əzizbəyov" stansiyası yenidənqurmadan sonra "Koroğlu" adı ilə istifadəyə verilmişdir.
2015-ci il dekabrın 28-də Elmlər Akademiyası stansiyasının 2 çıxışı istifadəyə verilmişdir.
2016-cı il aprelin 19-da 3-cü Bənövşəyi xətt və onun tərkibində olan Avtovağzal və Memar Əcəmi stansiyaları istifadəyə verilmişdir.[4]
Xəttlər və stansiyalar
| Xətləri | 3 |
| Xətlərin uzunluğu | 36.63 km |
| Yaşıl xətt | 16.3 km |
| Qırmızı xətt | 18.3 km |
| Bənövşəyi xətt | 2.1 km |
| Layihələndirilən xətləri | 2 (Mavi və Sarı) |
| Yolların uzunluğu | 86.71 km |
| Tunellərin uzunluğu | 91.36 km |
1-ci xətt
İçərişəhər-Sahil-28 May-Gənclik-N. Nərimanov-Ulduz-Koroğlu-Q. Qarayev-Xalqlar Dostluğu-Neftçilər-Əhmədli-H. Aslanov | Bakmil
2-ci xətt
Xətai-C. Cabbarlı Nizami-ElmlərAkademiyası-İnşaatçılar-20 yanvar-Memar Əcəmi-Nəsimi-Azadlıq-Dərnəgül
3-cü xətt
Avtovağzal-Memar Əcəmi-2-B-3 (tikilməkdədir)-B-4 (tikilməkdədir)-B-5 (tikilməkdədir)
Adları dəyişdirilmiş stansiyalar
| Əvvəlki adı | İndiki adı | Dəyişdirilmə tarixi |
| "Şaumyan" | "Xətai" | 11 may 1990 |
| "XI Qızıl Ordu Meydanı" | "20 Yanvar" | 27 aprel 1992 |
| "28 Aprel" | "28 May" | 9 aprel 1992 |
| "Avrora" | "Qara Qarayev" | 27 aprel 1992 |
| "Elektrozavod" | "Bakmil" | 1 yanvar 1993 |
| "26 Bakı Komissarı" | "Sahil" | 9 aprel 1992 |
| "Bakı Soveti" | "İçәrişәhәr" | 25 aprel 2007 |
| "Məşədi Əzizbəyov" | "Koroğlu" | 30 dekabr 2011 |
Gələcək planlar
Gələcəkdə Bakı metropoliteni xətlərinin sayını 5-ə, şəbəkənin uzunluğunu 36-dan kilometrdən 119-a kilometrə, stansiyaların sayı isə 25-dən 76-ya çatdırılması planlaşdırılır. Bunun əsas məqsədi metronun mövcud şəbəkəsinin genişləndirilməsidir. Bunun üçün, ilk növbədə, yeni xətlər inşa olunmalıdır. Bu isə ictimai nəqliyyat növlərinin yükünün azaldılmasına kömək edəcək. Əsas məqsədlərə metropolitenin vaqon parkının mütəmadi modernləşdirilməsi, qatarların hərəkət təhlükəsizliyinin təmin edilməsi, sərnişinlərə maksimum rahatlıq yaradılması daxildir. Yeni proqram sayəsində metro digər ictimai nəqliyyat vasitələri ilə uzlaşdırılacaq və inteqrasiyası təmin ediləcək (Avtovağzal stansiyasının çıxışlarından biri Bakı Beynaxalq Avtovağzal Kompleksinə aparır). Bu isə əsasən, metropoliten şəbəkəsinin təkmilləşdirilməsi nəticəsində baş verəcək. Yeni xətlərdə sərnişinlərin rahatlığını təmin etmək üçün platformaların uzunluğu artırılacaq və bunun hesabına alınacaq qatarlar ən müasir texnologiyalarla təchiz olunmaqla yanaşı, vaqonlarının sayı 5-dən 7-yə çatdırılacaq.Tikilən obyektlərdən daha biri - Bakı Metropoliteninin texnoloji korpusunun bu ilin noyabrında - metropoliten işçilərinin peşə bayramında istifadəyə verilməsi gözlənilir. 2-4-cü mərtəbələrdə dispetçer məntəqələri yerləşəcək. 3-cü mərtəbədə akt zalı da olacaq. Burada son tamamlama və dizayn işləri görülür. 9-cu mərtəbədə hər biri 100 nəfərə qulluq edəcək iki yeməkxana olacaq və burada tikinti işləri yekunlaşıb və təchizatla bağlı məsələlər həll olunur.
Stansiyaların təmiri və yenidən qurulması
Köhnə stansiyaların yenidən qurulması və yeni çıxışları tikilməsi də planın tarkib hissəsidir. 2008-ci ildə yenidən qurulan "İçərişəhər" stansiyasının ardınca "Koroğlu" stansiyası da rekonstruksiya olunaraq, 2011-ci il dekabrın 30-da istifadəyə verildi. 2014-ci ilin əvvəlində «28 May» stansiyasının yenidən qurulması başa çatdı . 2012-ci ilin sentyabrında burada Cəfər Cabbarlı meydanına çıxışın eskalatorları müasir analoqları ilə əvəzləndi. Əvvəkindən fərqli olaraq burada 4 eskalator quraşdırıldı. 2009-cu ildə 28 May stansiyasının, 2015-ci ildə isə Elmlər Akademiyası stansiyasının ikinci çıxışı inşa olunmuşdu.
Qırmızı xətt
Metropolitenin inkişaf planında 1—ci (Qırmızı) xəttdə 6 yeni stansiyanın tikilməsi planlaşdırılır. Xətt «İçərişəhərdən» Badamdara (burada 4 stansiya tikiləcək) və «Həzi Aslanovdan» Hərbi Akademiya istiqamətində uzanacaq.
Ən vacib məsələlərdən biri də bu xətlərin bir-birindən ayrılmasıdır. Bu istiqamətlərdə müstəqil hərəkətin təşkili qarşıdakı illərdə həll olunmalıdır və artıq bu istiqamətdə bir neçə təklif dəyərləndirilmə mərhələsindədir.2015-ci ildə Bakı Metropoliteninin iki xəttinin ayrılmasına başlanmısdır. Metronun iki müstəqil xətti olacaq - "Həzi Aslanov"-"İçərişəhər"(Qırmızı) və "Dərnəgül"-"Xətai"(Yaşıl). 1-ci xətt "28 May" stansiyasından, 2-ci isə "Cəfər Cabbarlı"dan keçməklə işləyəcək".
Cəmi 19 stansiyadan ibarət olacaq xəttin 13 stansiyası və 1 elektrik deposu istismardadır. Xəttin uzunluğu 28,5 km olacaq.
Yaşıl xətt
2-ci (Yaşıl) xəttdə tikinti davam edir: Dərnəgül stansiyasının yaxınlığında Dərnəgül Elektrik deposu tikilir, Şah İsmayıl Xətai stansiyasından Ağ şəhərdə yerləşəcək Y-14, Y-15 və Y-16 stansiyaların istiqamətində tunellər qazılmaqdadır[5], Həzi Aslanov stansiyasına keçidi olacaq Məhəmməd Hadi stansiyası, Günəşli və Yeni Günəşli yaşayış massivlərində isə daha 2 yeni stansiya tikilməkdədir.
2-ci (Yaşıl) xəttin tam sərbəst işləməsi üçün Dərnəgül stansiyasının yaxınlığında elektrik depo tikilir və eyni zamanda 28 May stansiyasının ərazisində yeni tunel inşa olunur. Bu işlər başa çatandan sonra 2-ci xəttdə istifadə olunan qatarlar Bakmil deposuna getməyəcəklər. Dərnəgüldən gələn qatarlar Nizami Gəncəvi stasiyasından sonra Cəfər Cabbarlı stansiyasına və oradan Şah İsmayıl Xətai stansiyasına gedəcəklər.
Perspektiv inkişaf planına uyğun olaraq, gələcəkdə bu xətt üzrə Bakı metrosunda ilk dəfə qatarların dairəvi hərəkəti təşkil olunacaq. 23 stansiyası olacaq bu xəttin 10 stansiyası istismardadır. Xəttin uzunluğu 41,8 km olacaq.
Bənövşəyi xətt
19 aprel 2016-cı il 3-cü xəttin ilk iki stansiyasının (Avtavağzal və Memar Əcəmi-2) açılışı olunmuşdu. Hal hazırda 3-cü (Bənövşəyi) xəttdə aktiv tikinti işləri davam edir: Xocasən gölünün yaxınlığında Elektrik depo tikilir, Ceyhun Səlimov və Cəlil Məmmədquluzadə küçələrində şərti adları B-3 və B-4 olan stansiyalar inşa olunur, Qış bulvarının yanında yerləşəcək B-5 şərti adlı stansiya istiqamətində tunellər qazılmaqdadı. Perspektiv inkişaf planına uyğun olaraq bu xətt üzrə 6-sı keçid olmaqla, 10 yeni stansiya inşa olunmalıdır. Xəttin uzunluğu 18,5 km olacaq.
Mavi xətt
Yeni Yasamaldan başlayacaq 4-cü (Mavi) xətt «İnşaatçılar» stansiyasında Yaşıl, Ceyhun Səlimov küçəsində inşa olunan şərti adı B-3 olan stansiyada Bənövşəyi, sonra «Gənclik» stansiyasında Qırmızı xətlə qovuşacaq. «Gənclik-2» stansiyasından əvvəl xəttin daha bir stansiyası Teymur Əliyev küçəsində olacaq və sonrakı tədbirlər planına görə, artıq Binəqədidən Bibiheybətə qədər uzanacaq Sarı xətlə keçid stansiyasında birləşəcək. Xətt üzrə 7-si keçid olmaqla, 11 stansiya və 1 elektrik deposu tikiləcək. Son dayanacaq Bakıxanov qəsəbəsində olacaq. Xəttin uzunluğu 16,3 km olacaq.
Sarı xətt
Binəqədi rayonundan başlayaraq Səbail rayonunun Bayıl qəsəbəsinədək uzanan xətt olacaq. Bu xətdə 5-i keçid olmaqla, 11 stansiya və 1 elektrik deposu inşa olunacaq. Xəttin uzunluğu 14,7 km olacaq.
Tikinti texnologiyaları
Azərbaycan respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin imzaladığı sərəncamla «Bakı Metropoliteninin 2011-2015-ci illərdə inkişafına dair Dövlət Proqramı» təsdiq olunduqdan sonra metro tikintisi daha da intensivləşib. Buna isə xüsusi texnologiyalarsız nail olmaq mümkün deyil. Məhz dövlət proqramı çərçivəsində ölkəyə daha bir texnoloji yenilik - tunelqazma kompleksləri gətirilir. Bunun nəticəsində metro tikintisinin sürətləndirilməsi və tikintinin maya dəyərinin aşağı salınması təmin olunacaq. Vaxtilə sınansa da, tətbiqinə imkan verilməyən bu avadanlıqlar indi əsas qazma vasitələrinə çevriliblər. Yeni - Bənövşə xəttin inşasına cəlb olunmuş Almaniya istehsalı olan «Herrenknext» və ABŞ istehsalı olan «Robins» tunelqazma kompleksləri da cəlb edilib. Bu avadanlıqlar Bakı metropoliteninin inşaat tarixində tamamilə yeni, müasirlik və texnoloji üstünlük səhifəsini açır.
Bu vaxt ərzində tikilən «Memar Əcəmi-2» stansiyasında, əvvəlki illərdə tikilən stansiyalardan fərgli olaraq, inşaat işləri daha sürətli templə gedirdi. Bunun səbəbi inşaat işlərinin yeni metodla aparılmasıdır. «Qruntda divar» və yaxud «diafraqma uol» ("Diaphragm Wall") adlandırılan bu üsul stansiyanın yerində betonlanma ilə divarın qurulmasına söykənir. O, məhdud ərazilərdə ətraf mühitin tamlığını və vəhdətini pozmadan qazıntı işlərinin aparılmasına ideal şərait yaradır. Ümumən bu üsul ağır hidrogeoloji şərait üçün ən ideal variantlardan biridir. İnşaatın səssiz-küysüz aparılması – ölçmələr nəticəsində məlum olub ki, tikintidən ətrafa yayılan səs hətta avtomobillərin yolda hərəkəti nəticəsində yaranan səsdən də azdır. Tikinti zamanı inşaat meydançası heç bir titrəməyə səbəb olmur və ətrafdakı binaların, kanalların, kəmərlərin çökməsi mümkünsüzdür. Bütün bu prosesin daha bir vacib məqamı isə onun tikintinin smeta dəyərini 25 faizə qədər azaltmasıdır. Dayaq divarlar və qoruyucu konstruksiyalara çəkilən xərci 50, süzülmə örtüyündə isə 65 faizə qədər aşağı salmaq mümkündür.
2011-2015-ci illərdə «Elmlər Akademiyası»nın ikinci çıxışı inşa olunmuşdu. Buranın çox ağır hidrogeoloji şəraiti sirr deyil. Əvvəllər metro tikintisi zamanı tunelləri, qazılmış şaxtaları su basması da olub. Burada müasir üsullardan biri olan «maili inyeksiya»ya tətbiq olunmuşdur. Son illərdə ağır mühəndis-geoloji şəraitdə təməl və özüllərin qournması məqsədilə maili inyeksiyalamadan İngiltərə, Almaniya, İtaliyada da geniş istifadə olunmağa başlayıb.
Bakı metrosu "Ginnesin Rekordlar Kitabı"nda
28 oktyabr 1995-ci ildə "Ulduz" və "Nərimanov" stansiyaları arasındakı tuneldə qatarın alışması nəticəsində 300 adam həlak olub, 400 nəfər isə xəsarət alıb. Bu qəza "Ginnesin Rekordlar Kitabı"na ən dəhşətli metro qəzası kimi düşüb. Prezident Heydər Əliyevin göstərişi ilə ölkədə 3 gün matəm elan edilib[6]. Beləliklə, ilk dəfə 1967-ci ildə "Ginnesin Rekordlar Kitabı"na Şərqdə ilk metro kimi düşən Bakı metropoliteni, bu dəfə faciənin böyüklüyünə görə tarixə düşdü[7]. Birinci göstərici dəyişməyən rekordlar siyahısına daxildir.
Üçüncü rekord da müstəqillik dövrünə təsadüf edir. Bakı Metrosu bu dəfə dünyada ən ucuz dəmiryol nəqliyyatı şəbəkəsi kimi böyük bir "uğura" imza atıb və təqribən 15 ilə yaxın müddətdə "keçici bayrağı" heç kimə verməyib[8].
Gediş haqqı
30 sentyabr 2009-cu ildə Tarif Şurasının iclasında Bakı Metropolitenində gediş haqqının qaldırılması barədə məsələ müzakirə olunub. Oktyabrın 1-dən Gediş haqqının 5 qəpikdən 15 qəpiyə qaldırılması barədə qərar qəbul olunub.[9] Bu, 1996-cı ildən bəri metroda ilk bahalaşma idi[10]. 2011-ci il dekabrın 1-dən etibarən metroda gediş haqqı yenidən qalxaraq 20 qəpik olmuşdur[11].
Həmçinin bax
- Bakı metrosunda partlayışlar
- 1995-ci il Bakı metrosu yanğını
- Zaur Hüseynov
- Bakı metropoliteni stansiyalarının siyahısı
- 1-ci xətt (Bakı metropoliteni)
- 2-ci xətt (Bakı metropoliteni)
- 3-cü xətt (Bakı metropoliteni)
İstinadlar
- ↑ http://gun.az/economy/54239
- ↑ Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin sədrliyi ilə Bakı Metropoliteninin perspektiv inkişaf planının müzakirəsinə həsr olunmuş iclas keçirilmişdir
- ↑ http://mediaforum.az/articles.php?lang=az&page=00&article_id=20110629054034393
- ↑ CBC. "Новая линия Бакинского метрополитена" (rus). Youtube.com. 21.04.2016. İstifadə tarixi: 2016-04-21.
- ↑ http://oxu.az/economy/144784
- ↑ 28 oktyabr.
- ↑ İki məşum qəzanın tarixçəsi
- ↑ Bakı Metrosu rekordu əldən verəcəkmi?
- ↑ Metroda gediş haqqı qaldırıldı
- ↑ İlk bahalaşma
- ↑ Metroda gediş haqqı 20 qəpik oldu
Xarici keçidlər
