Dnestryanı rublu
| Dnestryanı rublu | ||||
|---|---|---|---|---|
| приднестровский рубль (rus.) | ||||
| ||||
| Kod və simvol | ||||
| ISO 4217 kodu | PRB, RUP | |||
| Simvol |
 |
|||
| Dövriyyə ərazisi | ||||
| Emitent ölkə |
 Dnestryanı |
|||
| Əvəzedici və paralel vahidlər | ||||
| Kiçik | kopek (1⁄100) | |||
| Dövriyyədə olan sikkə və əsginaslar | ||||
| Sikkələr | 5, 10, 25, 50 qəpik və 1, 3, 5, 10 rubl | |||
| Əsginas | 1, 5, 10, 25, 50, 100, 200, 500 rubl | |||
| Tarixi | ||||
| Dövriyyəyə buraxılma | 17 avqust 1994 | |||
| Sikkə və əskinasların buraxılması və istehsalı | ||||
| Mərkəzi bank | Dnestryanı Mərkəzi Bankı | |||
| cbpmr.net | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | ||||
Dnestryanı rublu — Dnestryanıda etibarlı olan və 100 kopek formasında olan rubldur. Dnestryanı tanınmayan və ya qismən tanınan dövlətlərdən olduğundan pulun ISO 4217 kodu yoxdur. Ancaq Aqroprombank və Qazprombank kimi bəzi rəsmi olmayan Dnestryanı təşkilatları PRB kodunu istifadə edir. Dnestryanı Respublika Bankı bəzən RUP kodundan da istifadə edir.[1]
Birinci emissiya (1994)[redaktə | mənbəni redaktə et]
Sovet pulları 1990-cı ildə Dnestryanı Moldova Respublikası qurulduqdan sonra istifadə edilməyə başlandı. Köhnə Sovet respublikaları öz pul vahidlərini istifadə etməyə başlamışkən, Dnestryanı hələ də Sovet rublundan istifadə etməyə davam edirdi. Maliyyə sistemini qorumaq üçün bir cəhd kimi 1993-cü ilin iyul ayında hökumət 1961-1992-ci il tarixli Qoznak təzyiqli Aleksandr Vasilyeviç Suvorov damğası daşıyan və o damğa qaldırıldığı Sovet və Rus rubllarını satıldı. Sovet və Rus pulları yerinə möhürlənmiş pullar istifadə edilməyə başlandı. Etiketləri daşıdığı düşünülən, tədavülə çıxmamış pullar 1994-cü ildən sonra, xüsusilə, kollektorlar üçün yaradılmışdır.[2]
İkinci emissiya (1994-2000)[redaktə | mənbəni redaktə et]
İlk müvəqqəti pullar 1994-cü ilin avqust ayında dəyişdirildi və 3 sıfır atıldı. (1 yeni rubl = 1000 köhnə rubl) Bu pul yalnız kağız pullardan ibarət idi, metal pullar isə yox idi və yüksək inflyasiya reallaşdı, yeni pulların hazırlanması lazım gəldi. 1994-cü ildə nümayiş olunmasına baxmayaraq, bəzi kağız pullar (50 rubldan 5000 rubla) 1993-cü ildə nümayiş olundu.
Kağız pullar[redaktə | mənbəni redaktə et]
| 1994 Seriyası | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Dəyəri | Əsas rəngi | Şəkli | Məlumat | Tarix | ||||
| Ön tərəfi | Arxa tərəfi | Ön tərəfi | Arxa tərəfi | Buraxılış |
Çıxış | |||
| 1 rubl | Yaşıl | 
|
|
Alexander Suvorov | Yüksək Dnestryanı Sovet Şurası | 1994 | 1994 | |
| 5 rubl | Mavi | 
|
| |||||
| 10 rubl | Qırmızı | 
|
| |||||
| 50 rubl | Tünd yaşıl | 
|
|
Aleksandr Suvorovun Tiraspoldakı Atlı abidəsi | 1993 | 1993 | ||
| 100 rubl | Qəhvəyi | 
|
| |||||
| 200 rubl | Qırmızı bənövşəyi | Aleksandr Suvorovun Tiraspoldakı Atlı abidəsi | Yüksək Dnestryanı Sovet Şurası | 1993 | 1994 | |||
| 500 rubl | Mavi | Aleksandr Suvorovun Tiraspoldakı Atlı abidəsi | Yüksək Dnestryanı Sovet Şurası | 1993 | 1994 | |||
| 1000 rubl | Bənövşəyi və qırmızı bənövşəyi | Aleksandr Suvorovun Tiraspoldakı Atlı abidəsi | Yüksək Dnestryanı Sovet Şurası | 1993 | 1994 | |||
| 1000 rubl | Bənövşəyi | General Aleksandr Vasilyeviç Suvorov | Yüksək Dnestryanı Sovet Şurası | 1994 | 1994 | |||
| 5000 rubl | Qara fonda tünd zeytun-yaşılı | Aleksandr Suvorovun Tiraspoldakı Atlı abidəsi | Yüksək Dnestryanı Sovet Şurası | 1993 | 1995 | |||
| 10,000 rubl | Yaşıl | 1 rublun üstündə "1oooo" ilə çap edilmiş Alexander Suvorov | Yüksək Dnestryanı Sovet Şurası | 1994 | 1996 | |||
| 10,000 rubl | Yaşıl | 10 rublun üstündə "10ooo" ilə çap edilmiş Alexander Suvorov | Yüksək Dnestryanı Sovet Şurası | 1994 | 1996 | |||
| 50,000 rubl | Qəhvəyi | Boqdan Xmelnitski | Dram ve Komediya Teatrı, Tiraspol | 1995 | 1995 | |||
| 50,000 rubl | Mavi | 5 rublun üstündə "5oooo" ilə holoqrammalı çap edilmiş Alexander Suvorov | Yüksək Dnestryanı Sovet Şurası | 1994 | 1996 | |||
| 50,000 rubl | Mavi | 5 rublun üstündə "5oooo" ilə çap edilmiş Alexander Suvorov | Yüksək Dnestryanı Sovet Şurası | 1994 | 1996 | |||
| 100,000 rubl | Qəhvəyi | Alexander Suvorov | Yüksək Dnestryanı Sovet Şurası | 1994 | 1996 | |||
| 500,000 rubl | Bənövşəyi üzərində sarı | Aleksandr Suvorovun Tiraspoldakı Atlı abidəsi | Yüksək Dnestryanı Sovet Şurası | 1997 | 1997 | |||
Üçüncü emissiya (2000- hal-hazıra qədər)[redaktə | mənbəni redaktə et]
2000-ci ildə yeni rubldan 6 sıfır atıldı. (1 yeni rubl = 1 000 000 köhnə rubl) Bu yeni emissiyanın həm metal, həm də kağız pulları mövcuddur.
Metal pullar[redaktə | mənbəni redaktə et]
-
1 kopek ön tərəfi -
1 kopek arxa trəfi -
10 kopek ön tərəfi -
2000-ci ildəki bütün pullar
-
5 kopek, 2005 -
10 kopek, 2005
1 kopekdən 50 kopekə qədər olan sikkələr Sovet dövründən qalma pullar kimi alüminium, ya da mis-sinkdən hazırlanırdı. 1 kopek 2009-cu ilin yanvar ayından tədavüldən çıxarılmışdır.
22 Avqust 2014-cü ildə Dnestryanı Respublika Bankı birləşmiş vəsaitdən çıxan metal pulları dövriyyəyə buraxdı və 1, 3, 5 və 10 Rublu metal pul olaraq tədavülə çıxardı.[3][4]
Nadir metal pullar[redaktə | mənbəni redaktə et]
2000-ci ildən bəri Dnestryanı Respublika Bankı gümüş və qızıldan hazırlanmış nadir sikkələri tədavülə buraxdı. Onların sayı çox aşağı, dəyəri 500 və 5,000 arasında idi. Başlıqları "Dnestr çayındakı antik qalalar", "Dnestryanının seçmə insanları" və "Qırmızı kitab Dnestryanı" daxildir. Dnestryanı Respublika Bankının internet saytında tam bir siyahı vardır.
Kağız pullar[redaktə | mənbəni redaktə et]
Dnestryanı Respublika Bankı (Приднестровский Республиканский Банк) tərəfindən tədavülə gətirilmiş 1 rubl köhnə pulla 500 rubla bərabər idi.
2000-ci il seriyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
| 2000-ci il seriyası | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Dəyəri | Ölçüləri | Əsas rəngi | Şəkil | Məlumat | Tarix | |||
| Ön tərəfi | Arxa tərəfi | Ön tərəfi | Arxa tərəfi | Buraxılış | Çıxış | |||
| 1 rubl | 129 × 56 mm | Narıncı | 
|
|
Alexander Suvorov | Chiţcani abidəsi | 2000 | 2000 |
| 5 rubl | Mavi | 
|
|
KVINT brendi fabriki | ||||
| 10 rubl | Qəhvəyi | 
|
|
Novo-Nyametsky Monastrı | ||||
| 25 rubl | Qırmızı | 
|
|
Bəndər Qalası | ||||
| 50 rubl | 129 × 60 mm | Yaşıl | 
|
|
Taras Şevçenko | Tiraspol Hökumət Binası | ||
| 100 rubl | Bənövşəyi | 
|
|
Dmitri Kantemir | Noel Kafedralı, Tiraspol | |||
| 200 rubl | 135 × 64 mm | Tünd qəhvəyi | 
|
|
Pyotr Rumyantsev | Gross-Jägersdorf Döyüşü, 21 İyul 1757 | 2004 2012 |
2004 |
| 500 rubl | 140 × 68 mm | Tünd yaşıl | 
|
|
II Yekaterina | II Yekaterina tərəfindən gələn Tiraspolun qalanın inşası planı və fərman | ||
2007-ci il seriyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
2007-ci ildə 1 rubldan 100 rubla qədər yeni, müasir pullar çıxarıldı. Yeni kağız pulların təması eyni, amma dizaynı fərqli idi.
| 2007-ci il seriyası | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Dəyəri | Ölçüləri | Əsas rəngi | Şəkil | Məlumat | Tarix | |||
| Ön tərəfi | Arxa tərəfi | Ön tərəfi | Arxa tərəfi | Buraxılış | Çıxış | |||
| 1 rubl | 129 × 55 mm | Qəhvəyi | 
|
|
Aleksandr Suvorov | Chiţcani abidəsi | 2007 2012 |
2007 |
| 5 rubl | Mavi | 
|
|
KVINT brendi fabriki | ||||
| 10 rubl | Yaşıl/Qara | 
|
|
Novo-Nyametsky Monastrı | ||||
| 25 rubl | Qırmızı | 
|
|
Bəndər Qalası | ||||
| 50 rubl | ?? | Boz | 
|
|
Taras Şevçenko | Tiraspol Hökumət Binası | ||
| 100 rubl | Bənövşəyi | 
|
|
Dmitri Kantemir | Noel Kafedralı, Tiraspol | |||
Valyuta məzənnəsi[5][redaktə | mənbəni redaktə et]
| Məzənnə | Alış | Satış |
|---|---|---|
| ABŞ Dolları | 11.00 | 11.15 |
| Avro | 12.00 | 12.85 |
| Rus Rublu | 0.210 | 0.228 |
| Ukrayna Qrivnası | 0.430 | 0.560 |
| Moldova Leyi | 0.580 | 0.650 |
| İsveçrə Frankı | 10.40 | 13.50 |
| İngilis Sterlinqi | 14.80 | 17.80 |
Dnestr xaricində qəbul edilməsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Dnestryanı rublu ümumiyyətlə Dnestryanı xaricində pul olaraq qəbul edilməmişdir. Yenə də bəzi Tiraspol ilə əlaqəli avtobus firmaları Kişinyov avtobus stansiyasında Dnestryanı rublundan istifadə edirlər.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ http://www.cbpmr.net/?kv=5%7Cpublisher=Trans-Dniester Arxivləşdirilib 2023-07-07 at the Wayback Machine Republican Bank|title=Условия проведения операций "валютный своп" USD/RUP
- ↑ Trans-Dniester Republican Bank.
- ↑ Transnistria 2014 - New coin family in synthetic material Arxivləşdirilib 2016-03-11 at the Wayback Machine World Coin News (worldcoinnews.blogspot.com).
- ↑ "Official poster of Transnistrian Republican Bank with images and description". 2014-08-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-25.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2015-05-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-25.
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Pridnestrovie'nin kendi para birimi
- [www.cbpmr.net/?lang=en PMR Merkez Bankası (resmi internet sitesi)]
- Transdinyester kağıt paraları (Ayrıntılı Katalog) Arxivləşdirilib 2015-07-23 at the Wayback Machine
- CISCoins.net'te Transdinyester madeni paraları Arxivləşdirilib 2016-03-04 at the Wayback Machine
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
 Avropa dövlətləri valyutaları | |
|---|---|
| Avropa | |
| Şimali Avropa | |
| Baltikyanı ölkələr | |
| Böyük Britaniya | |
| Mərkəzi Avropa | |
| Şərqi Avropa | |
| Balkan yarımadası | |
| Qafqaz | |