Sədakilər
Sədakilər və ya Sədakiyyə (kürd. Sadakiyan, ərəb. صدقیه) — orta əsr kürd dövləti. 770–827-ci illərdə mövcud olmuşdur və mərkəzi Urmiyada yerləşirdi.
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Dövləti əsası Abbasilərə qarşı mübarizə aparan kürd lideri Sədakə İbn Əli tərəfindən qoyulmuşdur. Sədakə Mosuldan Urmiyaya qədər böyük bir ərazidə hökmranlıq etməyə nail olmuşdur. Bəlazuriyə görə, Sədakə Urmiya şəhərini fəth etdikdən sonra bir neçə qala tikdirmiş və onun ətrafında xəndəklər qazaraq möhkəmləndirmişdir.[1]
Sədakə bundan sonra Salmas, Üşnəviyyə və Piranşəhri fəth etmişdir. Abbasi xəlifəsi Harun Rəşidin dövründə dövlətini genişləndirən Sədakə Təbrizi öz hakimiyyəti altına almışdılar. Sadakilərin uğurlu yürüşlərindən sonra Xazimə adlı sərkərdənin komandanlığında böyük bir Abbasi ordusu Marağa yaxınlığında Sədakilərə məğlub olmuşdular.[2]
Sədəkədən sonra hakimiyyətə oğlu Əli gəlmişdir, lakin Abbasilərlə döyüşdə həlak olmuşdur. Ardınca taxta II Sədəkə keçmişdir. O, Abbasilərlə diplomatik münasibətləri yaxşılaşdırmış, Azərbaycan və Ərməniyyə üzərində hakimiyyət müqabilində Babək Xürrəmdinlə döyüşməyə hazır olduğunu bildirmişdir. Abbasi xəlifəsi Məmun müqaviləni qəbul etmiş, II Sədakə Xürrəmilərə qarşı səfərə çıxmışdır. O, beləliklə, vəd edilən Azərbaycan və Ərməniyyəni öz torpaqlarına qatmışdır.[3]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ M. Th. Houtsma, 1993, EJ Brill'in ilk İslam ansiklopedisi 1913-1936 - Sayfa 1033, Brill.
- ↑ La Mission Scientifique du Maroc, 1910, Revue du monde ıslamıc: Cilt 11, sayfa 56, Michigan Üniversitesi.
- ↑ Frédéric Macler, 1966, Revue des études arméniennes: Cilt 3, Librairie Klincksieck, Michigan Üniversitesi.