İsmət (film, 1934)
| İsmət | |
|---|---|
(afi%C5%9Fa).jpg) Filmin afişası | |
| Janr | dram |
| Rejissor | Mikayıl Mikayılov |
| Ssenari müəllifləri |
Mikayıl Mikayılov Qriqori Braginski |
| Baş rollarda |
Juka Mixelson İ.Daşdəmirov Xeyri Əmirzadə Əzizə Məmmədova Möhsün Sənani |
| Operator | Fyodor Novitski |
| Rəssam | Viktor Aden |
| İstehsalçı | Azdövlətkinosənaye |
| İlk baxış tarixi | 25 may 1934 |
| Filmin digər adı | Adətin məhvi |
| Filmin növü | tammetrajlı bədii film |
| Müddət | 76,5 dəq. |
| Ölkələr |
 SSRİ |
| Dil | səssiz (titrlər ruscadır) |
| İl | 1934 |
| Texniki məlumatlar |
6 hissə 2158,4 metr |
| Rəng | ağ-qara |
| Çəkiliş yeri | Bakı |
| IMDb | ID 6679578 |
İsmət və ya digər adı Adətin məhvi[1] — 1934-cü ildə istehsal olunmuş Azərbaycan filmi.[2] Bu film Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 7 may 2019-cu il tarixli, 211 nömrəli Qərarı ilə Azərbaycan Respublikasında dövlət varidatı elan edilən filmlərin siyahısına daxil edilmişdir[3].
Məzmun[redaktə | mənbəni redaktə et]
Kino əsərinin əsasını təyyarəçi qadının həyatı[4] və 1933-cü ildə doğmaları tərəfindən vəhşicəsinə qətlə yetirilmiş Səriyyə Xəlilovanın dramatik taleyi təşkil edir.
Köhnə adətlərdən irəli gələn bir çox maneələri aşaraq, filmin qəhrəmanı ilk azərbaycanlı təyyarəçi qadın olur.
Süjet[redaktə | mənbəni redaktə et]
"İsmət" filmin süjeti belədir: İsmətin çalışdığı toxuculuq müəssisəsindən bir qrup işçi onlara qəyyumluq edən təyyarəçilərə qonaq olur. Təyyarəçilər qonaqlardan bir neçəsini təyyarə ilə gəzdirmək qərarına gəlirlər. Təşəbbüsə qoşulan İsmətin təyyarədə külək çadrasını aparır.[1]
Film haqqında[redaktə | mənbəni redaktə et]
Film ilk Azərbaycanlı qadın təyyarəçi Leyla Məmmədbəyovaya ithaf olunmuşdur.[5][6]
Əli Bayramov klubunun üzvü, qadınlar arasında fəal iş aparan Səriyyə Xəlilova 1933-cü ildə qardaşı və atası tərəfindən vəhşicəsinə qətlə yetirilmişdir. İsmət Səriyyənin prototipidir.
Filmdə dekorasiyalardan geniş istifadə olunub. Çəkiliş vaxtı 27 dekorasiya qurulub.
Filmin heyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]
Filmin üzərində işləyənlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Ssenari müəllifi: Mikayıl Mikayılov, Qriqori Braginski
- Quruluşçu rejissor: Mikayıl Mikayılov
- Quruluşçu operator: Fyodor Novitski
- Quruluşçu rəssam: Viktor Aden
- Rejissor assistenti: Məmməd Babayev, Heydər Vəzirov
- Operator assistenti: Mirzə Mustafayev
.jpg)
Rollarda[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Juka Mixelson — İsmət
- İ.Daşdəmirov — Yunis
- Xeyri Əmirzadə — Səməd
- Əzizə Məmmədova — Səmədin anası
- Möhsün Sənani — Dükançı Qulu
- Panfiliya Tanailidi — Ara həkimi
- Əlisəttar Məlikov — Məmməd
- P.Murza — Toxucu Fatma
- Həqiqət Rzayeva — Həqiqət
- Mirzə Əli — Molla Hacı
- Əli Qurbanov — qoçu
- İzzət Oruczadə
- Əhməd Qəmərlinski
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1 2 Məmməd Süleymanov. Azərbaycanda çadra əleyhinə hərəkat — Səriyyə Xəlilovanın Bakını ayağa qaldıran qətli[ölü keçid]. teleqraf.com (az.)
- ↑ Musayeva, G. "İsmət" filminin 75 yaşı qeyd olunub: [Kinorejissor Mikayıl Mikayılovun çəkdiyi eyni adlı film haqqında] //525-ci qəzet.- 2010.- 10 mart.- S. 7.
- ↑ """Əsərlərin dövlət varidatı elan edilməsi Qaydaları"nın və "Əsərləri dövlət varidatı elan edilən müəlliflərin və dövlət varidatı elan edilən filmlərin Siyahısı"nın təsdiq edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 7 may 2019-cu il tarixli, 211 nömrəli Qərarı" (az.). nk.gov.az. 2019-05-11. 2020-11-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-05-13.
- ↑ Tahirqızı, Ü. Şərqin əfsanəvi xanımı: Leyla Məmmədbəyova: O, müharibə dövrü ərzində 4000 paraşütçü-desant hazırlamışdı: ["İsmət" filmində baş rolun ifaçısı, təyyarəçi qadın Leyla Məmmədbəyova haqqında] //Xalq cəbhəsi.- 2014.- 5 aprel.- S.15.
- ↑ Kazımzadə, A. Kinomuzun “İsməti”: ["İsmət" filmində baş rolun ifaçısı, təyyarəçi qadın Leyla Məmmədbəyova haqqında] //Kaspi.- 2014.- 15-17 mart.- S. 22-23.
- ↑ Əfsanə Bayramqızı, Alman zabitini diz çökdürən Azərbaycan qızı Arxivləşdirilib 2022-03-25 at the Wayback Machine, Xalq qəzeti.- 2015.- 24 may.- S.11. Arxivləşdirilib 2022-07-30 at the Wayback Machine
Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Şəmsəddin Abbasov. "Sovet Azərbaycanının kinosu" //Kommunist.- 1958.- 29 avqust.
- “Azərbaycanın kino tarixindən...” ["Kəndlilər", "İsmət", "Gilan qızı", "Fətəli xan" və "Səbuhi" filmləri haqqında] //Kino yenilikləri.- 1968, № 29-30. — səh. 7.
- Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası. Memarlıq və İncəsənət İnstitutu. Nazim Sadıxov. Azərbaycan bədii kinosu (1920-1935-ci illər). Bakı: Elm, 1970.
- "Almaz", "İsmət", "Gilan qızı"... yenidən ekranda. //Kino yenilikləri.- 1970.- 21-30-dək.
- Газ. "Бакинский рабочий". 27 апреля 1984 г.
- "Kino yenilikləri" qəzeti. 1 iyun 1984-cü il.
- Азербайджанской ССР кинематография. Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987. — стр. 12.
- Aydın Kazımzadə. Azərbaycan kinosu. Filmlərin izahlı kataloqu: 1898-2002. 2 cilddə. 1-ci cild. Bakı: Nağıl evi, 2003.
- Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 31-35; 96.
- Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan. Ramiz Məmmədov. Kino. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi, 2007.- səh. 813.
- Покорение небо. Журнал "Баку". Номер: Март — Апрель, 2011.
- Mükərrəmoğlu, M. 75 il ekranlarda: [Azərbaycan Dövlət Film Fondunda "İsmət" filminin 75 illiyi münasibətilə tədbir keçirildi] //Xalq qəzeti.- 2010.- 10 mart.- S. 5.
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Filmi izlə (rus.)