Əhməd Cəmil

Əhməd Cəmil
Əhməd Səttar oğlu Cəmilzadə
Doğum adı	Əhməd Səttar oğlu Cəmilzadə
Doğum tarixi	20 oktyabr 1913(1913-10-20)
Doğum yeri	İrəvan, İrəvan qəzası, İrəvan quberniyası, Rusiya imperiyası
Vəfat tarixi	24 sentyabr 1977(1977-09-24) (63 yaşında)
Vəfat yeri	Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Fəaliyyəti	şair, yazıçı
Fəaliyyət illəri	1928–1977
Əsərlərinin dili	Azərbaycan dili
Mükafatları
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Əhməd Cəmil (əsl adı: Əhməd Səttar oğlu Cəmilzadə; 20 oktyabr 1913, İrəvan – 24 sentyabr 1977, Bakı) — Azərbaycan şairi, 1939-cu ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Azərbaycan dövlət mükafatı laureatı (ölümündan sonra 1980).

Həyatı

Cəmilzadə Əhməd Səttar oğlu 1913-cü il oktyabrın 20-də İrəvan quberniyasının İrəvan şəhərində kustar sənətkar ailəsində doğulmuşdur. Dörd yaşında ikən atasını itirmiş, anasının himayəsi altında boya-başa çatmışdır. İbtidai və orta təhsili Gəncə şəhər məktəblərində almışdır.

Orta məktəbin yeddinci sinfində oxuyarkən "Gözəl Qafqaz" adlı ilk şeiri 1928-ci ildə "Qızıl Gəncə" jurnalında dərc olunmuşdur. Azərbaycan Proletar Yazıçıları Cəmiyyətinin Gəncə bölməsində fəal iştirak etmişdir. Onun şeirləri "Qızıl Gəncə", "Dağıstan füqərası", "Gənc bolşevik", "Hücum", "İnqilab və mədəniyyət" qəzet və jurnallarında vaxtaşırı dərc olunurdu. Sonra Bakıda Ali pedaqoji institutun ədəbiyyat fakültəsində təhsilini davam etdirmişdir (1930–1933). Şəmkir rayonunun Zəyəm kəndində (1933–1936), sonra Gəncədə (1936–1940) orta və ali məktəb müəllimi, metodist olmuşdur. 1940-cı ilin sentyabr ayından Azərbaycan Sovet Yazıçıları İttifaqında şeir bölməsində məsləhətçi, "Ədəbiyyat qəzeti"ndə ədəbi işçi, məsul katib işləmiş, sonra ittifaqın məsul katibi seçilmişdir (1940–1942).

İkinci Dünya müharibəsi illərində Şimali Qafqaz, Krım cəbhə qəzetləri ("Döyüş zərbəsi", "Hücum", "Vətən uğrunda irəli") redaksiyalarında çalışmışdır (1942–1943). Yazıçılar İttifaqı İdarə Heyətinin məsul katibi (1944–1947), həm də idarə heyətinin üzvü seçilmişdir. Uzun müddət "Ədəbiyyat qəzeti", "Azərbaycan" və "Ulduz" jurnalları redaksiya heyətinin üzvü olmuşdur.

Ev

1948-ci ilin oktyabrınadək səhhəti üzündən işləməmişdir. Sonra 1948-ci ilin oktyabrında Azərbaycan Sovet Yazıçıları İttifaqında idarə heyətinin məsul katibi seçilmişdir. 1950-ci ildə Azərbaycan Yazıçılar İttifaqında məsləhətçi, 1951-ci ildə "Ədəbiyyat qəzeti"ndə müvəqqəti redaktor işləmişdir. Azərnəşrdə baş redaktor, redaktor (1953–1955), Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyində məsləhətçi (1956–1959), "Azərbaycan" jurnalırının redaktoru (1959–1960), Azərnəşrin baş redaktoru (1962–1963), Gənclik nəşriyyatında redaktor (1964–1967), "Ulduz" jurnalında baş redaktor işləmişdir (1973–1977). Rus, gürcü, Ukrayna, erməni, özbək, belorus, tacik və s. dillərdən Azərbaycan dilinə tərcümələr etmişdir. Xidmətlərinə görə iki dəfə "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni, Azərbaycan Ali Soveti Rəyasət Heyətinin fəxri fərmanı və medallarla təltif olunmuşdur.

1977-ci il sentyabrın 24-də Bakıda vəfat etmişdir.

Mükafatları

• Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı — 1980

Xatirəsi

Bakı şəhərinin Yasamal rayonunda adına küçə var.

1. Yadigar. Bakı: Azərnəşr, 1942, 82 səh.
2. Əsgər qardaşıma Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1942, 26 səh.
3. Şaxta baba. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1942, 15 səh.
4. Can nənə, bir nağıl de. Bakı: Azərnəşr, 1943, 11 səh.
5. Böyük qardaşımız. Bakı: Azərnəşr, 1944, 7 səh.
6. Şeirlər. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1947, 47 səh.
7. Təməl daşları. Bakı: Azərnəşr, 1951, 82 səh.
8. Qələbə yolları. Bakı: Azərnəşr, 1954, 126 səh.
9. Şeirlər. Bakı: Azərnəşr, 1957, 230 səh.
10. Mənim azad torpağım, Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1960, 53 səh.
11. Əhməd Cəmil. Bakı: Azərnəşr, 1961, 261 səh.
12. Bahar şəfəqləri. Bakı: Azərnəşr, 1964, 62 səh.
13. Seçilmiş əsərləri. Bakı: Gənclik, 1967, 443 səh.
14. Balıqçı gəmiləri. Bakı: Gənclik, 1968, 10 səh.
15. Ellər bayramı. Bakı: Gənclik, 1972, 14 səh.
16. Seçilmiş əsərləri. Bakı: Azərnəşr, 1975, 366 səh.
17. Vaxtında gəlmişik bu dünyaya biz. Bakı: Yazıçı, 1979, 297 səh.
18. Xoşbəxt uşaqlara. Bakı: Gənclik, 1981, 70 səh.
19. Dünyanın gözəlliyi. Bakı: Azərnəşr, 1983, 303 səh.
20. Can nənə, bir nağıl de. Bakı: Gənclik, 1987, 80 səh.
21. Əsərləri. Bakı: Azərnəşr, 1988, 336 səh.

Tərcümələri

1. S.V.Mixalkov. V.İ.Lenin muzeyində. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1951, 29 səh.
2. Lenin və Stalin haqqında. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1953, 36 səh.
3. M.Y.Lermontov. Borodino. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1956, 16 səh.
4. A.Tvardovski. Lenin və peçqayıran. Bakı: Usaqgəncnəş, 1960, 12 səh.
5. S.M.Marşak. Naməlum qəhrəman haqqında hekayə. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1962, 13 səh.
6. M.Mirşəkər. Mahtab. Bakı: Azərnəşr, 1964, 32 səh.
7. Y.V.Höte. Faust. Bakı: Azərnəşr, 1970, 501 səh.
8. Dost ellər, dost nəğmələr, Bakı: Gənclik, 1975, 22 səh.
9. Y.V.Höte. Faust. Bakı: Yazıçı, 1986, 518 səh.
10. Sayat Nova, Qulaq Sözümə (ermənicdən tərcümə edilmiş şerlər), Yazıç, 1988, səh. 82–122