AMEA Memarlıq və İncəsənət İnstitutu

Vikipediya, azad ensiklopediya
Jump to navigation Jump to search

Memarlıq və İncəsənət İnstitutu — Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının strukturuna daxil olan elmi təşkilat. Direktor - Sənətşünaslıq üzrə elmlər doktoru, professor Ərtegin Əbdül Vahab oğlu Salamzadə.

Əsas fəaliyyət istiqamətləri[redaktə | əsas redaktə]

Qədim dövrdən müasir dövrə kimi Azərbaycan memarlığı, incəsənəti, tarixi və nəzəriyyəsinin tədqiqi

Son beş ildə əsas elmi nəticələr[redaktə | əsas redaktə]

AMEA Memarlıq və İncəsənət İnstitutunun 2010-2015-ci illərdə aparılacaq elmi-təaqiqat işlərinin konsepsiyası

Azərbaycan peşəkar sənətşunaslığı 65 illik inkişaf yolu keçib. Bu incəsənətin ayri-ayri növlərinin tarixi yaradılıb, onun bir sıra qonşu ölkələrin bədii mədəniyyəti ilə qarşılıqlı əlaqəsi öyrənilib, doğma sənətşünaslıq elmizin yaranmasının ilk mərhələsidir. Məlumdur ki, hər bir elmi sahə dəfələrlə bir-birini əvazləyən, təsvir edilən, tadqiq olunan hadisənin izah edilmə və proqnozlaşdırma silsiləsini kecir. Bu baxımdan bizim memarlıq və incəsənət elmində izahedici tədqiq etmə silsiləsi başlayır. Başqa sözlə desək, əgər hələ bir qədər əvvəl Azərbaycan incəsənətinin tədqiqat tarixi “nə?, hara?, nə vaxt?” suallarına cavab verdisə, yeni elmı paradiqmanın diqqət mərkəzində isə “biz kimik?, hardanıq?, hara gedirik?” sualları duracaq. Məşhur fransız rəssamı Pol Qoqenin əsərinin adından istifadə edərək, Azərbaycan memarlıq və incəsənətinin yeni tədqiqat mərhələsinin ümumi istiqamətini belə formalaşdirmaq olar.

Bu mərhələdə Azərbaycan sənətşünaslıq elmimin inkişaf konsepsiyası tələb edir:

1. Azərbaycan incəsənətinin ümumi tarixinin yaradılması üzrə işi davam etdirmək, qədim dövrümüzün bədii mədəniyyətinin inkişafındakı ad ləkələri doldurmaq, XIX-XX əsr ölkə incəsənət tarixinin hafisə və faktlarını yenidən mənalandırmaq;

2. Sənətşünaslığın nəzəri-metodoloji, terminoloji və yeni elmi paradiqmanın anlayış məlumat aparatının işlənməsi, sənətşünaslıq elminin fəlsəfə, estetika, kulturologiya, sosiologiya və digr humanitar fənlərlə qarşılıqlı əlaqəsini müəyyənləşdirmək, ölkəmizin incəsənət fəlsəfəsinin elmi əsasını yaratmaq;

3. Bundan sonrakı maddi və qeyri-maddi irsin qorunmasının elmi əsasını təkmilləşdirmək, milli mədəniyyət irsinin eyniləşdirilməsinin dəqiqi sistemini işləməlk.

4. Türkoloji sənətşünaslıq sahəsində tədqiqatların başlıca inkişafının, türk etnik mədəniyyət dünyasının incəsənətində eyniləşdirilmənin, məlumatın, innovasiyanın və şərhin kompleks öyrənilmə problemini nəzərdə tutan “5 U Proqram”ın həlli. Azərbaycan incəsənətinin türk xalqlarının mədəniyyət irsində rolunu və yerini müəyyənləşdirmək.

5. Türk ölkələrinin milli incəsənət məktəbləri ilə qarşılıqlı əlaqənin təcrübi mübadiləsini möhkəmləndirmək və genişləndirmək. Türkiya, Qazaxıstan, Özbəkistan, Türkmənistan, Qırğızıstan və Rusiyanın türk regionlarının tədqiqat və tahsil mərkəzləri ilə elmi əməkdaşlıq haqqında müqavilənin bağlanması. Bakıda Beynəlxalq “Türkoloji sənətşünaslıq” Problem şurası yaradılsın.

6. Azərbaycan incəsənətinin öyrənilməsində dəqiq metodları tatbiqi, “Azərbaycan incəsənəti rəqəmlərdə” proqramının işlənməsi və həyata keçirilməsi, ölkəmizin bədii irsini infirmasiya cəmiyyəti dilinin məna təbəqəsinə tərcümə etmək, Azərbaycan incəsənət tarixi üzrə klassik əsərlərin İnternet variantınl hazırlamaq.

Təşkilatın tarixi haqqında[redaktə | əsas redaktə]

İnstitut 1945-ci ildə böyük Azərbaycan bəstəkarı, akademik Üzeyir Hacıbəyov tərəfindən yaradılıb və ilk dövrlər Azərbaycan İncəsənət Tarixi İnstitutu adlanırdı. 1948-ci ildən 40 il ərzində İnstituta məşhur memar, akademik Mikayıl Hüseynov rəhbərlik edib.

Təşkilatın struktur bölmələri[redaktə | əsas redaktə]

  • Memarlıq, şəhərsalma və abidələrin bərpası şöbəsi
  • Memarlıq abidələrinin qorunması və bərpa problemləri şöbəsi
  • Heraldika və dizayn şöbəsi
  • Təsviri dekorativ-tətbiqi sənət şöbəsi
  • İncəsənətin qarşılıqlı əlaqələri şöbəsi
  • Musiqi tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi
  • Azərbaycan xalq musiqisinin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi
  • Teatr, kino və televiziya şöbəsi
  • Estetika və informasıya mədəniyyəti şöbəsi
  • Qafqaz Albaniyasının incəsənəti və memarlığı şöbəsi

Mənbə[redaktə | əsas redaktə]

Həmçinin bax[redaktə | əsas redaktə]

Xarici keçidlər[redaktə | əsas redaktə]

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=AMEA_Memarlıq_və_İncəsənət_İnstitutu&oldid=4530476"