AMEA Əlyazmalar İnstitutu
 | Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. Lütfən, məqaləni ümumvikipediya və redaktə qaydalarına uyğun şəkildə tərtib edin. |
Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu
| |
 | |
| Ölkə | Azərbaycan |
| Şəhər | Bakı |
| Yerləşməsi | AZ 1001, İstiqlaliyyət |
| Aidiyyatı | Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası |
  Əlyazmalar İnstitutu | |
Koordinatlar: Azərbaycan 40°22′6″N 49°49′59″E / 40.36833°N 49.83306°E
Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu — Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının strukturuna daxil olan elmi təşkilat.
Mündəricat
Tarixi[redaktə | əsas redaktə]
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu orta əsrlər Şərq yazılı abidlərinin toplanması, sistemləşdirilməsi, mühafizəsi və nəşri üzrə vahid bir mərkəz kimi 1950-ci ildə Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun əlyazmalar şöbəsinin əsasında yaradılmışdır. 1986-cı ildə fondun bazasında Əlyazmalar İnstitutu təsis edilmişdir. 13 sentyabr 1996-cı ildə instituta Məhəmməd Füzulinin adı verilmişdir.[1]
Əlyazmalar İnstitutu orta əsr elmlərinin bütün sahələrini tibb və astronomiya, riyaziyyat və mineralogiya, poetika və fəlsəfə, teologiya və hüquqşünaslıq, qrammatika, tarix və coğrafiya, bədii nəsr və poeziyasını əhatə edən Azərbaycan, türk, ərəb, fars və başqa dillərdə zəngin və nadir əlyazma kolleksiyasına malikdir. İndi Əlyazmalar İnstitutunda 40 mindən artıq material vardır. Bunlardan 12 minə qədəri ərəb qrafikalı əlyazmalardır ki, IX-XX əsrlərdə yazılmış və ya üzü köçürülmüşdür. Bundan başqa, institutda XIX-XX əsrlərdə yaşamış Azərbaycanın görkəmli elm və ədəbiyyat xadimlərinin şəxsi sənədləri, tarixi sənədlər və fraqmentlər, əski çap kitabları, əvvəlki dövrlərin qəzet və jurnalları, mikrofilm və fotosurətlər mühafizə edilməkdədir.
Əlyazmalar İnstitutunda saxlanan ən qədim əlyazma IX əsrə aid edilən dəri üzərində yazılmış Quranın "Ən-Nisa" surəsinin bir hissəsidir.
Əbu Əli ibn Sinanın "Tibb qanunları", Əbdül-Qasim əz-Zəhravinin "Cərrahiyyə və cərrahi alətlər haqqında" və "Otuzuncu traktat", Rüstəm Cürcaninin "Nizamşahın azuqələri", Şeyx Mahmud Şəbüstərinin "Gülşəni-raz", Nəsiminin "Divan", Sədinin "Bustan" və s. bu kimi əsərlərin XII-XV əsrlərdə köçürülmüş nüsxələri Əlyazmalar İnstitutunda saxlanılan ən qədim əlyazmalardır. 2005-ci ildə UNESCO-nun "Dünya yaddaşı" proqramının reyestrinə daxil edilən bu əlyazmalardan bir neçəsi unikallığı ilə seçilir.
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu Böyük Britaniyanın Kembric Universitetinin nəzdində yaradılmış Beynəlxalq İslam Əlyazmaları Assosiasiyasının (TİMA) üzvüdür.[1][2]
Hazırda Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun struktur bölmələri bunlardır:
Elmi-tədqiqat şöbələri:
- Türkdilli əlyazmaların tədqiqi şöbəsi
- Ərəbdilli əlyazmaların tədqiqi şöbəsi
- Farsdilli əlyazmaların tədqiqi şöbəsi
- Şəxsi arxivlərin tədqiqi şöbəsi
- Kitabxanaşünaslıq və biblioqrafiya şöbəsi
- Multidistiplinar əlyazmalar və çap kitabları şöbəsi
- Kitabxana və elmi informasiya şöbəsi
- Beynəlxalq əlaqələr şöbəsi
- Elektron resurslar şöbəsi
- Elmi fondlar şöbəsi
Elmi-tədqiqat laboratoriyası:
- Əlyazmaların gigiyenası və bərpası şöbəsi
İnzibati şöbələr:
- Təhsil şöbəsi
- İctimaiyyətlə əlaqələr şöbəsi
- Mühasibatlıq şöbəsi
- Kadrlar şöbəsi
- Ümumi şöbə
Rəhbərlik[redaktə | əsas redaktə]
İnstitutun direktoru:
Elmi işlər üzrə direktor müavini:
Elmi katib:[2]
Fəaliyyət istiqamətləri[redaktə | əsas redaktə]
İnstitut əlyazmaların toplanması, sistemləşdirilməsi,katoloqlaşdırılması, tədqiqi, tərcüməsi, nəşri, mühafizəsi və bərpası ilə məşğuldur.
İnstitutun təşəbbüsü ilə əlyazmalar kataloqunun ilk cildləri, biblioqrafik məlumat kitabları, klassiklərin əsərlərinin elmi-tənqidi mətnləri, bir sıra alim və ədiblərin yaradıcılıq nümunələri, elmi-nəzəri monoqrafiyalar, tarixi-arxeoqrafik sənədlər nəşr edilmiş, elmi-tədqiqat işlərinin problematikası genişləndirilmişdir.
Fotoqalereya[redaktə | əsas redaktə]
Həmçinin bax[redaktə | əsas redaktə]
- Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası
- Təbabət və əczaçılıq işi üzrə orta əsr əlyazmaları (AMEA Əlyazmalar İnstitutu)
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ AMEA Əlyazmalar İnstitutuna Məhəmməd Füzulinin adının verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 13 sentyabr 1996-cı il tarixli Sərəncamı — anl.az saytı
- ↑ http://www.elyazmalarinstitutu.com/tarix.php
Xarici keçidlər[redaktə | əsas redaktə]
- Əlyazmalar İnstitutunun rəsmi saytı
- Аzərbaycan Milli Elmlər Akademiyası
- Əlyazmalar İnstitutunun saytı
