Elektron ticarət

Elektron ticarət - informasiya sistemlərindən istifadə edilməklə malların alqı-satqısı, xidmətlərin göstərilməsi və işlərin görülməsi üzrə həyata keçirilən fəaliyyət növüdür. Elektron ticarətin iştirakçıları - elektron ticarətin həyata keçirilməsi zamanı satıcı (təchizatçı), alıcı (sifarişçi) və elektron sənəd dövriyyəsi vasitəçisi kimi çıxış edən hüquqi və fiziki şəxslər olur. Satıcı - malları satan elektron ticarət iştirakçısı, alıcı malları alan elektron ticarət iştirakçısı, vasitəçi - elektron sənədi göndərən və alan arasında elektron sənəd dövriyyəsi xidmətlərini göstərən fiziki və ya hüquqi şəxslərdir.

2017-ci ildə iki milyard insan mobil elektron ticarət əməliyyatı etdi.

E-ticarət, ənənəvi ticarət quruluşundan qurtulub, informasiya texnologiyasının hər aspektindən istifadə edərək ticarətlə bağlı bir çox problemi asan, rahat, sürətli, detallı və iqtisadi şəkildə həll etməyi hədəfləyən ticarət növüdür. Elektron ticarət biznes sahələri, qurumları və şəxslər arasında ticarət əməliyyatlarını digital olaraq həyata keçirən əməliyyatdır.Evinizdən çıxmadan, alacağınız məhsul haqqında məlumtları əldə edib sifariş vermək istəyirsiniz. Bu zaman sizin köməyinizə elektron ticarət çatır. Elektron ticarət texnologiya və internet istifadəçiləri üçün aşağıdakı şəraiti yaradır:

Eyni anda hər yerdə olmaq;

Sərhədləri aradan qaldıraraq,insanları və əməliyyatları dünyanın fərqli yerlərinə çatdırmaq;

Beynəlxalq standartları ortaya qoymaq;

Məlumat zənginliyi yaratmaq;

Texnoloji vasitələri artırmaq;

E-ticarət texnologiyanı fərdiləşdirməyə və yeniləmələrə icazə verir;

Elektron ticarətin növləri

Elektron ticarətin aşağıdakı növləri vardır:

B2C (Business- to Consumer- biznes- müştəri) elektron kommersiya sistemində satıcı rolunda şirkət, alıcı rolunda isə fiziki şəxs, yəni müştəri çıxış edir. Mal və xidmətlərin reallaşdırılması elektron vitrindən, vacib interfeys elementlərindən istifadə etməklə istehlakıçının özü ilə həyata keçirilir.

C2C (Consumer to consumer) sistemindən bir istehlakçı başqa istehlakçılara məhsul satdığı zaman istifadə edilir. İstehlakçılar arasındakı anlaşma 3- cü şəxsin- provayderin köməyi ilə həyata keçirilir.

С2В (consumer-to business) – istehlakçı –biznes. E- ticarətin bu növünə məhsul və ya xidmətləri təşkilatlara satan , həmçinin onlarla qarşılıqlı əlaqə quran satıcıları axtaran fərdi istehlakçının aid olduğu elektron ticarət növüdür.

G2G (government to government)- hökumətin hökumətlə, hökumətin dövlət qulluqçuları ilə qarşılıqlı əlaqədə olaraq məqsədin kommersiya mənfəəti əldə edilməsi deyil məsrəflərin azaldılmasından ibarət bir E- ticarət növüdür.

B2G(business to government)- İqtisadçılar biznes hökumət elektron kommersiya sisteminin inkişafının qlobal miqyasda isşgüzar təcrübənin konseptual dəyişməsinə imkan yaradacağına daha çox inanırlar. Biznes hökumət e- ticarət sistemi şəxslərlə hökumət arasında baş tutur.

C2G(consumer to government) istehlakçı ilə hökumət arasında baş verir. Bu növ E- ticarət fiziki şəxslər və sosial təminat kimi dövlət orqanları arasında baş tutur.