Elmira Şahtaxtinskaya
Elmira Şahtaxtinskaya | |
---|---|
Elmira Həbibulla qızı Şahtaxtinskaya | |
![]() Elmira Şahtaxtinskaya 1960-cı illərdə | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | (65 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | Fəxri xiyaban |
Milliyyəti | azərbaycanlı |
Vətəndaşlığı |
![]() ![]() |
Həyat yoldaşı | Oqtay Sadıqzadə |
Uşağı | |
Atası | Həbibulla bəy Şahtaxtinski |
Fəaliyyəti | rəssam |
Təhsili |
|
Janrlar | portret, peyzaj |
Mükafatları |
![]() ![]() ![]() |
![]() |
Elmira Həbibulla qızı Şahtaxtinskaya (25 oktyabr 1930, Bakı – 13 oktyabr 1996, Moskva) — Azərbaycan SSR xalq rəssamı və əməkdar incəsənət xadimi.[1]
Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Elmira Şahtaxtinskaya 25 oktyabr 1930-cu ildə Bakı şəhərində doğulmuşdur. Orta təhsilini Bakı şəhərində almış, daha sonra Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Rəssamlıq Məktəbini (indiki Rəssamlıq Akademiyası, 1950) və V. İ. Surikov adına Moskva Rəssamlıq İnstitutunu[1] (1956) bitirmişdir. 13 oktyabr 1996-cı ildə Moskvada vəfat etmiş, Bakıda Fəxri xiyabanda dəfn olunmuşdur.
Yaradıcılığı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Elmira Şahtaxtinskaya daha çox plakat və dəzgah rəsmlərinin müəllifi kimi şöhrət tapmışdır.[1] XX əsrin 70-ci illərində "Azərbaycan qədim mədəniyyət diyarıdır" plakat silsiləsini, Azərbaycanın elm, ədəbiyyat və incəsənət xadimlərinin portretlər qalereyasını, dəzgah rəsmləri və akvarellərindən "Çexoslovakiyada" (1957), "Sosialist Bakısı" seriyası (1958–1959), "Bolqarıstanda" (1963), "Qutablar" (1963) və "Novruz bayramı" (1970) tablolarını yaratmışdır. Moskva (1957), Kaunas (1967) və s. şəhərlərdə fərdi sərgisi nümayiş etdirilmişdir.[1]
Rəssamın yaradıcılığında sülh və xalqlar dostluğu, əmək mövzusu əhəmiyyətli yer tutur. 70-ci illərdə çəkdiyi "Azərbaycan qədim mədəniyyət diyarıdır" plakatlar silsiləsində Azərbaycanın orta əsrlərdə yaşayıb yaratmış elm və mədəniyyət xadimlərinin (Nəsirəddin Tusi, Məhsəti Gəncəvi, İmadəddin Nəsimi, Məhəmməd Füzuli, Əcəmi Naxçıvani, Sultan Məhəmməd və başqaları), 70–80-ci illərdə isə müasir sənətkarların (Üzeyir Hacıbəyli, Hüseyn Cavid, Səməd Vurğun, Səttar Bəhlulzadə, Qara Qarayev, Fikrət Əmirov və başqaları) portretlərini yaratmışdır.[2]
E.Şahtaxtinskaya "Şərəf nişanı" ordeni ilə təltif edilmiş, 1963-cü ildə əməkdar incəsənət xadimi[1], 1977-ci ildə isə Azərbaycanın xalq rəssamı adına layiq görülmüşdür.[3]
Əsərləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Tarixi şəxsiyyətlərin portreti[redaktə | mənbəni redaktə et]
Səfiəddin Urməvinin portreti, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi
Əbdülqədir Marağayinin portreti, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi
Əcəmi Naxçıvaninin portreti, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi
Nizami Gəncəvinin portreti, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi
Bəhmənyar Azərbaycaninin portreti, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi
Qətran Təbrizinin portreti, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi
Məhəmməd Füzulinin portreti, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi
Məhsəti Gəncəvinin portreti, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi
Şah İsmayıl Xətainin portreti, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi
Qara Qarayevin portreti, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi
Digər əsərləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Şamaxı yaxınlığında pir, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi
Mükafatları[redaktə | mənbəni redaktə et]
- "Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adı — 12 aprel 1963
- "Azərbaycan SSR xalq rəssamı" fəxri adı — 5 dekabr 1977[4]
- "Şərəf nişanı" ordeni
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1 2 3 4 5 М. Тарланов – Эльмира Шахтахтинская, Баку, 1969
- ↑ Elmira Şaxtaxtinskaya. Kitab – albom (Mətnin müəllifi G. Qacar, tərtibçilər T. Qorçu və A. Sadıqzadə), (Azərbaycan, rus və ingilis dillərində), Bakı, 2001
- ↑ Эльмира Шахтахтинская (каталог выставки), Москва, 1981
- ↑ Respublikanın təsviri sənət xadimlərinə Azərbaycan SSR fəxri adlarının verilməsi haqqında Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 5 dekabr 1977-cü il tarixli Fərmanı Arxivləşdirilib 2020-01-16 at the Wayback Machine — anl.az saytı
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Oqtay Sadıqzadə həyat yoldaşı Elmira Şahtaxtinskaya haqqında, "EL" jurnalı Arxivləşdirilib 2016-03-05 at the Wayback Machine
- Ханум АСКЕРОВА — ПЛАКАТНОЕ ИСКУССТВО ЭЛЬМИРЫ ШАХТАХТИНСКОЙ
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
- 25 oktyabrda doğulanlar
- 1930-cu ildə doğulanlar
- Bakıda doğulanlar
- 65 yaşında vəfat edənlər
- 13 oktyabrda vəfat edənlər
- 1996-cı ildə vəfat edənlər
- Moskvada vəfat edənlər
- V. Surikov adına Moskva Dövlət Rəssamlıq İnstitutunun məzunları
- Azərbaycan SSR xalq rəssamları
- Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimləri
- "Şərəf nişanı" ordeni ilə təltif edilənlər
- Əlifba sırasına görə rəssamlar
- Şahtaxtinskilər
- Azərbaycan rəssamları
- Azərbaycanın qadın rəssamları
- Azərbaycanın portret rəssamları
- Azərbaycanın peyzajçı rəssamları
- XX əsr Azərbaycan qadın rəssamları