Fatimə Arsanova
| Fatimə Arsanoviç Arsanova | |
|---|---|
| çeç. Арсановa, Петима́т Арсанович | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Vladiqafqaz |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Qroznı |
| Vəfat səbəbi | güllə yarası |
| Atası | Arsanbek Arsanov |
| Anası | Səlimə Arsanova |
| Milliyyəti | çeçen |
| Dini | islam |
| İxtisası | hərbi tibb bacısı |
| Fəaliyyəti | military nurse[d] |
Fatimə Arsanoviç Arsanova (çeç. Арсановa, Петима́т Арсанович ;1898, Vladiqafqaz – 1918, Qroznı, Terek vilayəti) — hərbi tibb bacısı, Rusiyada vətəndaş müharibəsinin iştirakçısı. Çeçenistanın Xalq Qəhrəmanı.
Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Fatimə Arsanova 1898-ci ildə Vladiqafqazda Köhnə Atağı kəndindən olan milliyətcə çeçen Arsanbekin və Səlimənin (beno qəbiləsinin nümayəndəsi) ailəsində anadan olub. Onun qardaşı məşhur çeçen yazıçısı Səid bəy Arsanovdur. Fatimə Arsanovanın atası Arsanbek tez-tez inqilabi mübarizədə iştirak etdiyinə görə həbs olunurdu.
Gənc Fatimə atası kimi inqlabçılara rəğbət göstərirdi. O, 1917-ci ildə tibb bacısı kurslarını bitirərək, könüllü Qırmızı Ordu sıralarına qatılmışdır. 1917-ci ildə Fatimə özünümüdafiə dəstəsinə üzv götürülür. Gizli fəaliyyət göstərən dəstədə o, ən çətin tapşırıqlarını öz üzərinə götürür və əlaqələndirici rolunu icra edirdi. Sonra o, sanitar dəstəyə qoşuldu və həqiqətən cəsarət və iradə möcüzələri göstərərək döyüşlərdə yaralılara kömək edirdi.
1918-ci ilin avqustunda Qroznıda 100 günlük döyüş baş tutdu. Şəhərə daxil olan Ağ qvardiyaçılar, ciddi müqavimətlə qarşılaşdılar. Şəhərdə qurulan barrikadalarda amansız döyüşlər gedir, minlərlə ölü və yaralılar olurdu. Şəhərə daxil olmağa çalışan dəstənin tərkibində olan Fatimə də qızğın döyüşlər iştirakçısı oldu. O, döyüşlərin ən qızğın yerində tibb bacısı kimi yaralıları xilas etməyə çalışırdı. Döyüşlər zamanı Fatimə səhərdən axşama kimi yaralıları yorulmadan sarıyır və onlara köməklik göstərirdi.
Döyüşlər zamanı Fatimə Arsenova bir dəfə dəmiryol stansiyasındakı döyüşdə özü pulemyotun qarşısında dayanmalı olmuşdu.
Fatimə Arsenov 1918-ci ilin payızında yaxınlıqda partlayan minadan həlak oldu.
Xatirəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
1961-ci ildə Qroznı (keçmiş Stalinqradskaya) küçələrindən birinə Arsanovanın adı verilmişdir.[1] Həmçinin Avturı kəndinin küçələrindən biri onun adını daşıyır.[2]
1970-ci ildə Bilal Səidovun Fatimə Arsanovaya həsr etdiyi "Savaşçı bacı" şeirinin də olduğu "Ürək çağırır" kitabı nəşr olundu.[3] "Savaşçı bacı" şeirinin bir parçası aşağıdakı kimidir:
|
Atalar deyirdi: qəhrəman olmaq üçün doğulan kimdir |
|
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Пономарёва, 1987
- ↑ "Улица с. Автуры, Шалинский район, Чеченская Республика". 2gis.ru (rus). 2021-08-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-08-31.
- ↑ Саидов, 1970
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Абазатов М. А. Из истории Гражданской войны в Чечено-Ингушетии. — Гр.: Чечено-Ингушское книжное издательство, 1962. — 172 с. — 1500 экз.
- Пономарёва И. З., Севостьянов М. П. Памяти вечной достойны. — Гр.: Чечено-Ингушское книжное издательство, 1987. — С. 48—51. — 120 с. — 15 000 экз.
- Саидов Б. С. Сердце зовёт. — Гр.: Чечено-Ингушское книжное издательство, 1970. — 49 с. — 3000 экз.
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
- "Фатима Арсанова. ЖЗЛ" (rus). Информационное агентство «Чечен-Инфо». 2013-08-12. İstifadə tarixi: 2015-11-26.