II Teymuraz
Bu məqalə böyük ölçüdə və ya tamamilə tək mənbəyə əsaslanır.(mart 2024) |
II Teymuraz | |
---|---|
თეიმურაზ II | |
| |
Kaxeti çarı | |
1732 – 1744 | |
Əvvəlki | II Konstantin Baqrationi kral kimi / Arçil vali kimi |
Sonrakı | II İrakli |
Kartli çarı | |
1744 – 1762 | |
Əvvəlki | Əli Mirzə |
Sonrakı | II İrakli |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | (81 yaşında) |
Vəfat yeri | Sankt-Peterburq |
Fəaliyyəti | şair |
Atası | I İrakli Baqrationi |
Anası | Anna Çolokaşvili |
Uşaqları | |
Ailəsi | Baqrationi |
Dini | Gürcü Ortodoks Kilsəsi |
|
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
II Teymuraz (gürc. თეიმურაზ II; 1700 – 8 yanvar 1762) — Kaxeti çarı (1733–1736, 1737–1744), daha sonra Kartli çarı (1744–1762). Baqrationi nəslindəndir. Lirik şeirlər yazırdı. Kartli-Kaxeti çarı I İraklinin oğludur. 1744-cü ildə II Teymurazın oğlu II İrakli Kaxetiya çarı oldu və Şərqi Gürcüstanı birləşdirdi.
Gənclik illəri
[redaktə | mənbəni redaktə et]I İrakli Baqrationinin və Anna Çolokaşvilinin 12-ci övladı olaraq dünyaya gəlmişdi. 1709–1715-ci illərdə Teymuraz anası ilə birlikdə qardaşı II Davidin yerinə qəyyum olaraq hökm sürmüşdü. 1732-ci ildə Osmanlı ordusu digər qardaşı II Konstantin Baqrationini öldürüb Kaxetiyanı işğal etdikdən sonra Teymuraz dağlara qaçdı. 3 il sonra Nadir şahın Osmanlını məğlub etməsi münasibətilə geriyə dönən Teymuraz İrəvana, şahın iqamətgahına getdi. Müsəlman olmadığı üçün Nadir şah Kaxetiya dövlətini ləğv edərək, II Davidin oğlu Əli Mirzəni Kaxetiya valisi olaraq təyin etdi. 1735-ci ildə yenidən dağlara qaçan Teymuraz sonrakı il həbs edilərək şahın hüzuruna gətirildi. 1744-cü ildə Nadir şah onu gürcü üsyanını yatırtmaq üçün göndərdi və onu Kartli çarı olaraq tanıdı.
Hakimiyyəti
[redaktə | mənbəni redaktə et]Nadir şahın ölümündən sonra Gəncə xanlığı, İrəvan xanlığı və Naxçıvan xanlığı ilə ittifaq quran çar İran ordusunu Qafqazdan qovmağa nail oldu. Rusiyadan kömək almağı özünə məqsəd qoyan Teymuraz Sankt Peterburqu ziyarət edərkən vəfat etdi və Həştərxan Kremlində qaynatası VI Vaxtanqın yanında basdırıldı. Yerinə oğlu II İrakli keçdi. O musiqi bəstələmiş, fars dilindən şeirlər tərcümə etmişdir.[1]
Ailəsi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Çar 3 dəfə evlənmişdi:
- Tamar — Araqvi eristavı II Bahadur Sidamonun qızı (1710-cu ildə boşandı)
- Tamara Baqrationi — VI Vaxtanqın qızı. Ondan olan övladları:
- II İrakli
- David
- İoan
- Solomon
- Kotevan
- Yelena
- Anna
- Anna Barataşvili — Bejana Barataşvilinin qızı. Ondan olan övladları:
- Tamara
- Yelizaveta
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Donald Rayfield, The Literature of Georgia: A History (August 16, 2000), Routledge, ISBN 0-7007-1163-5, səh 126–7