Kərkük mühafəzası
| Kərkük mühafəzası | |
| Ölkə: | İraq |
|---|---|
| Status: | mühafəza |
| Tərkibinə daxildir: | 4 qəza 16 nahiyə |
| İnzibati mərkəz: | Kərkük |
| Ən böyük şəhəri: | Kərkük |
| Digər böyük şəhəri: | Havicə Altunkörpü Daquq Dibs |
| Qubernator: | Nəcməddin Kərim |
| Rəsmi dilləri: | Kürd dili Ərəb dili Türk dili |
| Əhali (2015): | 1,548,200[1] |
| Əhalinin sıxlığı: | 159.95 nəfər/km² |
| Milli tərkib: | Kürdlər Ərəblər Türkmanlar Aysorlar |
| Dini tərkib: | İslam Xristianlıq |
| Sahəsi: | 9,679 km² |
| Dəniz səviyyəsi: • Yüksək nöqtəsi • Alçaq nöqtəsi |
1,139 m 116 m |
 |
|
 |
|
| Saat qurşağı: | +3 |
| Telefon kodu: | +(964) 50 |
| Poçt indeksi: | 36001[2] |
 Kərkük mühafəzası Commonsdа |
|
Kərkük mühafəzası (ərəbcə: محافظة كركوك) – İraqda inzibati-ərazi vahidi.
Mündəricat
Coğrafiyası[redaktə | əsas redaktə]
Kərkük mühafəzası Ərbil, Səlahəddin və Süleymaniyə mühafəzaları ilə həmsərhəddir. 1947-ci ildə 20,355 km² ərazisi olan Kərkük mühafəzası inzibati cəhətdən Çəmçəməl, Daquq, Kərkük və Kifri qəzalarına bölünürdü. 1962-ci ildə elin ərazi bölgüsünə dəyişiklik edildi və artıq o, Çəmçəməl, Havicə, Kərkük, Kifri və Tuzxurmatu qəzalarından ibarət oldu. 1962-ci ildə yeni qəzaların yaradılmasına baxmayaraq mühafəzanın ümumi ərazisi dəyişikliyə məruz qalmamışdı. 1970-ci ildən başlayaraq Kərkük mühafəzasından bəzi qəzalar qoparılaraq qonşu mühafəzalara birləşdirildi. 1975-ci ildə Kərkük elinin Çəmçəməl və Kalar qəzaları qoparılaraq Süleymaniyə mühafəzasına, Kifri qəzası Diyala mühafəzasına, Tuzxurmatu qəzası isə Səlahəddin mühafəzasına birləşdirildi. 1976–cı ildə Kərkük mühafəzasının adı dəyişdirilərək Ət-Təmim adlandırıldı. 1997-ci ildə artıq Kərkük mühafəzasının ərazisi xeyli azalaraq 9,679 km²-ə qədər endi, hazırda mühafəzanın sahəsi 10,282 km² təşkil edir və inzibati məkəzi Kərkük şəhəridir.
Əhalisi[redaktə | əsas redaktə]
| İllər | Əhali[3] |
|---|---|
| 1935 sa. | 223,634[4] |
| 1947 sa. | 286,005[4] |
| 1957 sa. | 388,839[4] |
| 1965 sa. | 474,000[4] |
| 1977 sa. | 495,425[4] |
| 1987 sa. | 601,219[4] |
| 1997 sa. | 753,171[4][5] |
| 2003 r.t. | 839,121[5][6] |
| 2007 r.t. | 902,019[7] |
Etnik tərkib[redaktə | əsas redaktə]
1957-ci ildə aparılmış rəsmi siyahıya almanın 1959–cu ildə açıqlanmış yekun nəticələrinə əsasən Kərkük mühafəzasında əhalinin 45%-ni (təxminən 180 min nəfər) İraq türkmanları təşkil edirdi.[8][9][10][11]
| Etnik qrup |
Kərkük mühafəzası (1957) | Kərkük şəhəri (1957) | ||
|---|---|---|---|---|
| Əhali | % | Əhali | % | |
| kürd | 187 593 | 48.23% | 40 047 | 33.26% |
| ərəb | 109 620 | 28.18% | 27 127 | 22.53% |
| türkman | 83 371 | 21.44% | 45 306 | 37.63% |
| aysor | 1 605 | 0.41% | 1 509 | 1.25% |
| yəhudi | 123 | 0.03% | 101 | 0.08% |
| digər | 6 627 | 1.70% | 6 312 | 5.24% |
| cəmi | 388 939 | 100% | 120 402 | 100% |
İnzibati-ərazi bölgüsü[redaktə | əsas redaktə]
| Qəzaları | Əhali, 2003 r.t. |
|---|---|
| Kərkük qəzası | 622,249[13] |
| Havicə qəzası | 151,267[13] |
| Daquq qəzası | 40,237[13] |
| Dibs qəzası | 34,254[13] |
| Cəmi | 848,007[13] |
Nahiyələr[redaktə | əsas redaktə]
| Yaşayış məntəqəsi | Əhali (2008)[14] |
|---|---|
| Kərkük qəzası | 961 411 |
| Kərkük nahiyəsi | 702 809 |
| Qaraəncir nahiyəsi | 130 846 |
| Leylan nahiyəsi | |
| Multaqa nahiyəsi | 44 988 |
| Şivan nahiyəsi | 34 895 |
| Təzəxurmatu nahiyəsi | 27 359 |
| Yayçı nahiyəsi | 20 514 |
| Daquq qəzası | |
| Daquq nahiyəsi | |
| Dibs qəzası | 95 166 |
| Altunkörpü nahiyəsi | 53 472 |
| Dibs nahiyəsi | 29 696 |
| Sərgəran nahiyəsi | 11 998 |
| Havicə qəzası | |
| Abbasi nahiyəsi | |
| Havicə nahiyəsi | |
| Rəşad nahiyəsi | |
| Riyad nahiyəsi | |
| Zab nahiyəsi | |
| Kərkük mühafəzası |
Şəhərləri[redaktə | əsas redaktə]
Qəsəbələri[redaktə | əsas redaktə]
- Altunkörpü
- Daquq
- Qarahəsən
- Təzəxurmatu
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ Provinces, Cities and Urban Centers – Overview : Iraq
- ↑ Kərkük şəhərinin poçt indeksi – Cybo Global Business Directory (ing.)
- ↑ Administrative Divisions of Countries ("Statoids") 1935 , 1947 , 1957 , 1965 , 1977 , 1987 , 1997 census of İraq
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 Statoids (Worldwide reference for states, provinces, governorates, counties, districts, and other subdivisions of countries.) :Provinces of Iraq
- ↑ 5,0 5,1 World Gazetteer :Irak: divisions administratives (population et superficie)
- ↑ Iraq's 2003 Official Census by Ministries of Trade and Planning for the Food Coupon Distribution for the UN Oil-for-Food Program
- ↑ Inter-Agency Information and Analysis Unit (İAU): Iraq Information Portal :Kirkuk Governorate Profile
- ↑ "Statistical Compilation Relating to the Population Census of 1957 (in Arabic), I, Part IV, 170," Iraq, Ministry of the Interior, in Hanna Batatu, The Old Social Classes and the Revolutionary Movements of Iraq (Princeton: Princeton University Press, 1989), p. 913; David McDowall, A Modern History of the Kurds (London: I.B.Tauris, 1996), p. 3.
- ↑ Unrepresented Nations and Peoples Organization (UNPO) :The Turkmen of Iraq: Underestimated, Marginalized and exposed to assimilation Terminology
- ↑ Turkmen Nature of Kerkuk
- ↑ Unrepresented Nations and Peoples Organization (UNPO) :Iraqi Turkmen: Update on the Situation of Iraqi Turkmen
- ↑ 1957-ci ildə aparılmış siyahıya almanın ilkin nəticələri
- ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 GeoHive (Global Statistics is a collection of tables and graphs providing a statistical look at countries, their population, area, capital, main cities, etc.) :Administrative units the Republic of Iraq - Kirkuk
- ↑ https://www.washingtoninstitute.org/uploads/Documents/pubs/PolicyFocus102.pdf
 |
Coğrafiya ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
 |
İraq ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
|
||||||||
