Müqəddəs Nikolay qalası

Müqəddəs Nikolay qalası
Müqəddəs Nikolay qalası
	xorv. Tvrđava sv. Nikole
	43°43′17″ şm. e. 15°51′16″ ş. u.
Ölkə	Xorvatiya
Şəhər	Şibenik
Yerləşir	Şibenik
Memar	Con Cirolamo Sanmikeli
Tikilmə tarixi	1540-1547
Üslubu	İntibah dövrü
Material	əhəngdaşı, kərpic
UNESCO Ümumdünya İrsi
	Rəsmi adı: Venetian Works of Defence between the 16th and 17th Centuries: Stato da Terra – Western Stato da Mar
Tipi	Mədəni
Kriteriya	iii, iv
Təyin edilib	2017
İstinad nöm.	1533
Dövlət	Xorvatiya
Region	Avropa və Şimali Amerika
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Müqəddəs Nikolay qalası (xorv. Tvrđava sv. Nikole, it. Fortezza di San Nicolò) — Şibenik (Mərkəzi Dalmatiya, Xorvatiya) yaxınlığında, Müqəddəs Antoni kanalının girişində yerləşən qala.

Qala, 2017-ci ildən XVI-XVII əsrlərə aid Venesiya müdafiə strukturlarının bir hissəsi kimi YUNESKO-nun Ümumdünya irsi obyektlərinin siyahısına daxil edilmişdir.^[1] Qala iki illik bərpa işlərindən sonra 2019-cu ilin iyul ayından turistlərin ziyarətinə açılıb.^[2]

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Şibenikin əsas istehkamlarını: Müqəddəs Nikolay, Müqəddəs Mixail, Müqəddəs İohann və Baron qalaları təşkil edirdi. Digər üç qaladan fərqli olaraq Müqəddəs Nikolay qalası dənizdə (limanın girişində) dənizdə yerləşirdi. Sadalan digər qalalar quruda idi. Qala Lulevatz (xorv. Ljuljevac) adasındakı Müqəddəs Antoni kanalının sol tərəfində, Yadrija çimərliyində mayakla üzbəüz Şibenik kanalının girişində yerləşirdi. Qala, əvvəllər adada yerləşən, lakin sonradan sökülən Benedikt monastırının şərəfinə adlandırılmışdır. Şibenikin xorvat sakinlərinin xahişi ilə Venesiya kapitanı Alvise Kanal 30 aprel 1525-ci ildə Lulevatz adasında qala tikmək qərarına gəldi. Qalanın memarı Mikeli Sanmikelinin qardaşı oğlu Con Cirolamo Sanmikeli (it. Giangirolamo Sanmicheli) idi. Qala, həmçinin Osmanlı imperiyası gəmilərinin Şibenik limanına soxulmasının qarşısını almaq məqsədilə də tikilmişdi. Qalanın arsenalı 32 silahdan ibarət idi. Ancaq qalanın görünüşün özü düşmən üçün silahlardan daha çox qorxuducu idi.

Memarlığı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qala Dalmatiyadakı istehkamların qiymətli nümunələrindən birini təmsil edir. Bünövrəsi əhəngdaşından hörülmüş qala, top güllələrinə digərlərindən daha möhkəm tab gətirə bilən kərpicdən tikilmişdir. Qalanın müdafiə qabiliyyəti hərbi əməliyyatlar zamanı sınaqdan keçirilməsə də, dənizdən hücumlar zamanı şəhərə böyük köməklik göstərirdi. Keçən əsrlər ərzində burada əsasən silah-sursatın saxlandığı müxtəlif qarnizonlar var idi. 1979-cu ildə Yuqoslaviya Xalq Ordusu nəhayət qalanın xidmətlərindən imtina etdi. Bununlada qalanın yenidən qurulması və təmirinə başlanıldı.