Pyotr Çaykovski

Pyotr Çaykovski
Ümumi məlumatlar
Tam adı	Pyotr İliç Çaykovski
Doğum tarixi	7 may 1840(1840-05-07) Votkinsk
Vəfatı	6 noyabr 1893 (53 yaşında) Sankt-Peterburq
Dəfn yeri	Tixvin qəbiristanlığı
Peşəsi	Bəstəkar

Pyotr İliç Çaykovski (rus. Пётр Ильич Чайкoвский, 7 may 1840-6 noyabr 1893) - romantik dövr rus bəstəkarı.

Həyatı

Çaykovski musiqisi özünün nəzərəçarpacaq rus xalq musiqisi elementləri, zəngin harmoniyası və oynaq melodiyaları ilə seçilir. Bəstələdiyi əsərlərdə rus xalq musiqisi ənələri ilə yanaşı qərb musiqi elementlərindən böyük ustalıqla istifadə etmişdir.

Avtobiqrafı Entoni Holdenə görə Çaykovskidən öncə Rusiya musiqisində xalq melodiyaları və kilsə-kapella musiqisi istisna olmaqla milli musiqi ənənəsi yox dərəcəsində idi. 1913-cü ildə, ölümündən iyirmi il sonra İqor Stravinski "Bahar mərasimi"i ilə rus musiqisini XX əsrin dünya musiqi səhnəsinə daşıyır. XIX əsrin ortalarından öncəki rus musiqi sənəti ilə XX əsrdə dünya musiqi arenalarını fəth edən rus musiqisi arasında Çaykovski yeganə körpü rolunu oynamışdır.

Çaykovski dünya auditoriyasının qəlbini fəth etmiş ilk rus bəstəkarı kimi də Rusiya musiqi tarixinə düşmüşdür. Ondan öncə Mixayil Qlinka yalnız bir dəfə Parisdə konsert verə bilmişdir. Sonralar Çaykovskinin St. Peterburq konservatoriyasında müəllimi olacaq Anton Rubenşteyn də dünya musiqi səhnələrinin daimi "vətəndaşına" çevrilə bilən digər rus musiqiçisi olsa da, o bu nailliyətləri bəstəkar kimi deyil, yalnız virtuos pianoçu kimi əldə edə bilmişdir.

Moskva Konservatoriyasına Çaykovskinin adı verilmişdir.

Əsərləri

Operaları

• Voyevoda (1868)
• Su pərisi (Undina) (1869)
• Yevgeni Onegin (1878)
• Orleanlı qız (1879)
• Fərsiz (1883)
• Çəkmələr (1885)
• Cadugər(1887)
• Qəliz qadın
• İolanta (1891)

Baletləri

• Qu gölü (1876)
• Yatmış gözəl (1889)
• Fındıq qıran(Şelkunçik)(1892)

Simfonik əsərləri

• "Tufan" uverturası (1864)
• Simfoniya No.1 "Qış xəyyaları" (1866)
• "Tale" simfonik fantaziyası (1868)
• Simfoniya No.2 (1872)
• Fortepiano üçün (konsertlə birgə) Konsert No.1 (1875)
• Simfoniya No.3 (1875)
• "Françeska de Rimini" simfpnik fantaziyası (1876)
• Rokoko müvzusunda variyasiya (konsertlə birgə violenç üçün) (1878)
• Konsertlə birgə Skripka üçün konsert (1878)
• Simfoniya No.4 (1878)
• "1812-ci il" təntənəli üvertura (1880)
• "Romeo və Culiyetta" üvertura-fantaziyası (1869, 1870, 1880)
• Orkestrlə birgə fortepiano üçün Konsert No.2 (1880)
• "Manfred" simfoniyası (1885)
• "Pezo kapriçiosu" (1887)
• Simfoniya No.5 (1880)
• Orkestrlə birgə fortepiano üçün Konsert No.3 (1893)
• Simfoniya No.6 (1893)

Fortepiano üçün əsərləri

• "Fəsillər" Op.37b, 12 xarakterik musiqi lövhələri (1876)
• Uşaq albomu Op.39, 24 yüngül pyeslər (1878)
• 18 pyes, Op.72 (1892)

Orkestr üçün bəzi əsərləri

• Slavyan marşı (1876)
• Könüllülər donanmasının marşı (1878)

İstinadlar

Pyotr Çaykovskinin baletləri
Qu gölü (1876) Yatmış Gözəl (1889) Şelkunçik (1892) Əsərlərinin siyahısı

Xarici keçidlər

• Pyotr Çaykovski Tchaikov.ru saytında