Pyotr Çaykovski
Bu məqalənin bəzi məlumatlarının mənbəsi göstərilməmişdir. Daha ətraflı məlumat üçün məqalənin müzakirə səhifəsinə baxa və məqaləyə uyğun formada mənbələr əlavə edib Vikipediyanı zənginləşdirə bilərsiniz. (yanvar 2021) |
Pyotr Çaykovski | |
---|---|
Pyotr İliç Çaykovski | |
![]() | |
Ümumi məlumatlar | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Votkinsk |
Vəfat tarixi | (53 yaşında) |
Vəfat yeri | Sankt-Peterburq |
Vəfat səbəbi | vəba |
Dəfn yeri | Tixvin qəbiristanlığı |
Vətəndaşlığı | |
Atası | İlya Petroviç Çaykovski |
Anası | Aleksandra Andreyevna Çaykovskaya |
Musiqiçi məlumatları | |
Fəaliyyəti | Bəstəkar |
Fəaliyyət illəri | 1866-cı ildən |
Janr | simfoniya, opera, balet[d], klassik musiqi |
Musiqi aləti | piano |
Təhsili | |
Mükafatları |
![]() |
![]() |
|
![]() |
Pyotr Çaykovski (tam adı: Pyotr İliç Çaykovski, rus. Пётр Ильич Чайкoвский; 25 aprel [7 may] 1840[2][3][4][…], Votkinsk, Rusiya İmperiyası[5] – 6 noyabr 1893[6][7][8][…], Malaya Morstaya küçəsi, 13[d], Sankt-Peterburq, Rusiya İmperiyası və ya Sankt-Peterburq[5]) — Rusiya romantik dövr bəstəkarı.
Həyatı[redaktə | əsas redaktə]
Çaykovski musiqisi nəzərəçarpacaq rus xalq musiqisi elementləri zəngin harmoniyası və oynaq melodiyaları ilə seçilir. Bəstələdiyi əsərlərdə rus xalq musiqisi ənənələri ilə yanaşı qərb musiqi elementlərindən böyük ustalıqla istifadə etmişdir.
Avtobiqrafı Entoni Holdenə görə Çaykovskidən öncə Rusiya musiqisində xalq melodiyaları və kilsə-kapella musiqisi istisna olmaqla milli musiqi ənənəsi yox dərəcəsində idi. 1913-cü ildə, ölümündən iyirmi il sonra İqor Stravinski "Bahar mərasimi"i ilə rus musiqisini XX əsrin dünya musiqi səhnəsinə daşıyır. XIX əsrin ortalarından öncəki rus musiqi sənəti ilə XX əsrdə dünya musiqi arenalarını fəth edən rus musiqisi arasında Çaykovski yeganə körpü rolunu oynamışdır.
Çaykovski dünya auditoriyasının qəlbini fəth etmiş ilk rus bəstəkarı kimi də Rusiya musiqi tarixinə düşmüşdür. Ondan öncə Mixail Qlinka yalnız bir dəfə Parisdə konsert verə bilmişdir. Sonralar Çaykovskinin St. Peterburq konservatoriyasında müəllimi olacaq Anton Rubenşteyn də dünya musiqi səhnələrinin daimi "vətəndaşına" çevrilə bilən digər rus musiqiçisi olsa da, o bu nailliyətləri bəstəkar kimi deyil, yalnız virtuos pianoçu kimi əldə edə bilmişdir.
Moskva Konservatoriyasına Çaykovskinin adı verilmişdir.[9]
Əsərləri[redaktə | əsas redaktə]
Operaları[redaktə | əsas redaktə]
- Voyevoda (1868)
- Su pərisi (Undina) (1869)
- Opriçnik (1872)
- Dəmirçi Vakula (1874)
- Yevgeni Onegin (1878)
- Orleanlı qız (1879)
- Mazepa (1883)
- Çəkmələr (1885)
- Cadugər (1887)
- Qaratoxmaq qadın (1890)
- İolanta (1891)
Baletləri[redaktə | əsas redaktə]
Simfonik əsərləri[redaktə | əsas redaktə]
- "Tufan" uverturası (1864)
- Simfoniya No.1 "Qış xəyyaları" (1866)
- "Tale" simfonik fantaziyası (1868)
- Simfoniya No.2 (1872)
- Fortepiano üçün (konsertlə birgə) Konsert No.1 (1875)
- Simfoniya No.3 (1875)
- "Françeska de Rimini" simfonik fantaziyası (1876)
- Rokoko müvzusunda variyasiya (konsertlə birgə violonçel üçün) (1878)
- Konsertlə birgə Skripka üçün konsert (1878)
- Simfoniya No.4 (1878)
- "1812-ci il" təntənəli üvertura (1880)
- "Romeo və Culiyetta" üvertura-fantaziyası (1869, 1870, 1880)
- Orkestrla birgə fortepiano üçün Konsert No.2 (1880)
- "Manfred" simfoniyası (1885)
- "Pezo kapriçiosu" (1887)
- Simfoniya No.5 (1880)
- Orkestrla birgə fortepiano üçün Konsert No.3 (1893)
- Simfoniya No.6 (1893)
Fortepiano üçün əsərləri[redaktə | əsas redaktə]
- "Fəsillər" Op.37b, 12 xarakterik musiqi lövhələri (1876)
- Uşaq albomu Op.39, 24 yüngül pyeslər (1878)
- 18 pyes, Op.72 (1892)
Orkestr üçün bəzi əsərləri[redaktə | əsas redaktə]
- Slavyan marşı (1876)
- Könüllülər donanmasının marşı (1878)
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ Tchaikovsky: The Quest for the Inner Man — Schirmer Books, 1991. — səh. 50. — ISBN 978-0-02-871885-9
- ↑ 1 2 Брянцева В. Н. Чайковский Петр Ильич // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1978. — Т. 29 : Чаган — Экс-ле-Бен. — С. 12–13.
- ↑ 1 2 Encyclopædia Britannica
- ↑ 1 2 Internet Broadway Database — 2000.
- ↑ 1 2 Archivio Storico Ricordi — 1808.
- ↑ 1 2 Brockhaus Enzyklopädie
- ↑ 1 2 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia Catalana, 1968.
- ↑ 1 2 Roglo — 1997. — 8261991 nüs.
- ↑ Kayzen.az - Böyük musiqiçilər: Pyotr Çaykovski
Pyotr Çaykovskinin baletləri |
---|
![]() |
Xarici keçidlər[redaktə | əsas redaktə]
- Pyotr Çaykovski Tchaikov.ru saytında
- 7 mayda doğulanlar
- 1840-cı ildə doğulanlar
- 6 noyabrda vəfat edənlər
- 1893-cü ildə vəfat edənlər
- Sankt-Peterburq Konservatoriyasının məzunları
- IV dərəcəli Müqəddəs Vladimir ordeninin kavalerləri
- Əlifba sırasına görə musiqiçilər
- Rusiya İmperiyasında doğulanlar
- Sankt-Peterburqda vəfat edənlər
- Rusiya bəstəkarları
- Opera bəstəkarları
- Balet bəstəkarları
- Pyotr Çaykovski
- Rus bəstəkarlar
- Rusiyada LGBT şəxslər