Qvatemala
| Qvatemala Respublikası República de Guatemala
Qvatemala |
|
|---|---|
 Gerbi
|
|
|
Şüar: El País de la Eterna Primavera
Daim yazın olduğu ölkə |
|
|
Himn: Guatemala Feliz
|
|
.svg) |
|
| Paytaxt və ən böyük şəhər |
Qvatemala şəhəri |
| Rəsmi dillər | ispan dili |
| Etnik qruplar | Mestizo, köklü xalqlar və ağ insanlar |
| Hökumət | Prezident respublikası |
| Cimmi Morales | |
| Xafet Kabrera | |
| Sahəsi | |
|
• Ümumi
|
108,890 km2 (42,040 sq mi) (107-ci yer) |
|
• Su (%)
|
1,6 |
| Əhali | |
|
• Təxmini (2015-ci yer)
|
15,1 milyon (67-ci yer) |
|
• Siyahıya alma (24.XI.2002)
|
11 237 196 |
|
• Sıxlıq
|
138/km2 (357.4/sq mi) |
| ÜDM (AQP) | 2014 təxmini |
|
• Ümumi
|
119 milyard (79) |
|
• Adambaşına
|
7 500 (151-ci) |
Qvatemala — Mərkəzi Amerikada dövlət. Sahəsi 108.9 min km², əhalisi 10,9 milyon nəfərdir. İnzibati ərazisi 22 departamentə bölünür. Dövlət və hökumət başçısı prezidentdir. Qanunvericı orqanı birpalatalı Milli Konqresdir. Paytaxtı Qvatemala şəhəridir. Prezident Cimmi Moralesdir. (2016-cı ildən)
Mündəricat
Adın etimologiyası[redaktə | əsas redaktə]
Atstek dilindəki "quauhtemallan" sözündən - meşə ilə örtülü yer mənasını verir.
Tarix[redaktə | əsas redaktə]
1523-1524-cü illərdə ərazisi ispanlar tərəfindən işğal edilmişdir. Bu işğal 1821-ci ilədək davam etmişdir. Elə həmin ildə ölkə müstəqillik əldə edir.
1823-1839-cu illərdə Mərkəzi Amerika Birləşmiş Əyalətləri Federasiyasının tərkibində varlığını sürdürür.
Bir sıra hərbi çevrilişlərdən sonra 1952-1985-ci illərdə ölkədə hərbi diktatura rejimi bərqərar olur.
Nəhayət 1996-cı ildə hökumətlə Qvatemala Milli İnqilabi Hərəkatı arasında sülh haqqında müqavilə imzalanır.
Fiziki-coğrafi xarakteristika[redaktə | əsas redaktə]
Ölkə Şimali Amerika qitəsində yerləşir və qərbdə Meksika, cənubda Salvador, şərqdə Beliz və cənub şərqdə Honduras ilə qonşudur.
İnzibati ərazi bölgüsü[redaktə | əsas redaktə]
Ölkənin ərazisi 108,889 km²-dir. Şəhər və kəndlərdən ibarətdir.
İqtisadiyyat[redaktə | əsas redaktə]
Mərkəzi Amerikanın ən kasıb ölkələrindən biri hesab olunur. Hazırda 400.000 insanın işsiz olduğu göstərilir. Başqa sözlə əhalinin 56,2 % yoxsul şəraitdə yaşayır.
Əhali[redaktə | əsas redaktə]
15,806,675. Əhalinin 59,4%-ni metislər, qlanın isə başqa yerli etnoslar təşkil edir.
Dil[redaktə | əsas redaktə]
Rəsmi dil ispan dili olsa da bəzi qismlərdə yerli qvatemal dilində danışırlar.
Din[redaktə | əsas redaktə]
Əhalisinin 50-60 %-i xristianlığın katolik məzhəbinə, 30-40 %-i protestanlıq, qalanları isə provaslavlıq məzhəbinə qulluq edirlər.
Mədəniyyət[redaktə | əsas redaktə]
Ölkənin paytaxtında müxtəlif muzey və qallereyalar fəaliyyət göstərir.
İdman[redaktə | əsas redaktə]
Futbol ölkənin ən populyar idman növüdür.
Təhsil[redaktə | əsas redaktə]
Ölkədə adətən ikinci dərəcəli məktəblər fəaliyyət göstərir və bunların hamısı pulsuzdur.
Mətbəx[redaktə | əsas redaktə]
Əsaəsən mayya mətbəxinin nümunələrindən qida kimi istifadə olunur.
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
Xarici keçidlər[redaktə | əsas redaktə]
| Mərkəzi Amerikanın ümumi bazarı | ||
|---|---|---|
 Qvatemala •  Honduras •  Kosta-Rika •  Nikaraqua •  Salvador |
 |
|
| Latın Amerikasının subregionaları | |
|---|---|
| Mərkəzi Amerika | Meksika • Nikaraqua • Honduras • Beliz • Qvatemala • Panama • Kosta-Rika • Salvador |
| Vest-Hind | Kuba • Dominikan Respublikası • Haiti • Baham adaları • Yamayka • Dominika • Trinidad və Tobaqo • Qrenada • Barbados • Sent-Lüsiya • Antiqua və Barbuda • Sent-Vinsent və Qrenadin • Sent-Kits və Nevis |
| Cənubi Amerikanın mərkəzi və şimal-şərqi | Qayana • Surinam • Braziliya |
| La-Plata hövzəsi | Argentina • Paraqvay • Uruqvay |
| And ölkələri | Peru • Kolumbiya • Boliviya • Çili • Ekvador • Venesuela |
