Robert Volker İrvin

Vikipediya, azad ensiklopediya
Jump to navigation Jump to search
Robert Volker İrvin
Robert Walker Irwin young.jpg
Doğum tarixi 4 yanvar 1844(1844-01-04)
Doğum yeri
Vəfat tarixi 5 yanvar 1925(1925-01-05) (81 yaşında)
Vəfat yeri
Vətəndaşlığı
Atası Vilyam Volles İrvin[d][1]
Anası Sofiya Arabella İrvin[d][1]
Fəaliyyəti iş adamı, siyasətçi
Mükafatları "Müqəddəs xəzinə" ordeni "Doğan günəş" ordeni

Robert Volker İrvin (ing. Robert Walker Irwin; 4 yanvar 1844, Kopenhagen5 yanvar 1925, Tokio) – ABŞ biznesmeni və Havay krallığının Yaponiyadakı diplomatik nümayəndəsi. "Yaponların Havay adalarına miqrasiyasının atası" hesab olunur.[2]

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Robert Volker İrvin 1844-cü ildə Danimarkanın Kopengahen şəhərində pensilvaniyalı ailədə doğulmuşdur.[2][3] "Pacific Mail Steamship Company" şirkətinin üzvü olan qardaşı Riçard onu 1866-cı ildə şirkətin agenti kimi Yaponiyanın Yokohama şəhərinə göndərmişdir.[3] Daha sonra Yokohamada "Walsh, Hall and Co" ticarət şirkətində işləməyə başlamış, burada siyasətçilər Kaoru İnoyeTakaşi Masuda, eləcə də, biznesmen Okada Heyzo ilə tanış olmuşdur.[3] 1876-cı ildə onlarla birlikdə "Mitsui" şirkətini qurmuşdur.[3]

1880-ci ildə ABŞ-ın Yaponiyadakı baş konsulu olan Harlan Lillibricin ABŞ-a qayıtmasından sonra İrvin Havay adaları əlaqələri ilə məşğul olmağa başlamışdır.[3] Tezliklə Lillibric onu Havay krallığının Yaponiyadakı birinci baş konsulu təyin etmişdir.[2][3] 1884-cü ildə xüsusi nümayəndə statusuna yüksəlmiş və Havay adaları ilə Yaponiya arasında ilk miqrasiya müqaviləsində vasitəçi rolunu oynamışdır.[2] İrvinin vasitəsilə bir çox yapon Havay adalarına səyahət edərək işlə təmin olunmuş və şəkər plantasiyalarında işləməyə başlamışdır.[2] Onun yaratdığı sistematik miqrasiya planı nəticəsində 1885–94-cü illərdə 28.691 yapon Havay adalarına miqrasiya etmişdir.[3]

İrvin 1900-cü ildə Tayvanda "Taiwan Seito" adlı şəkər emalı zavodu qurmuşdur.[2] Daha sonra Yaponiya vətəndaşlığına qəbul edilmiş, Yaponiya hökuməti tərəfindən "Doğan günəş""Müqəddəs xəzinə" ordenləri ilə təltif olunmuşdur.[2] 1925-ci ildə Tokioda ölmüşdür.[3] Onun Qunma prefekturasının İkaho şəhərində yerləşən yay evi 1986-cı ildə bərpa edilmişdir.[3]

Ailəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Robertin atası Vilyam Volles İrvin ABŞ siyasətçisi və diplomatı olmuşdur.[3] Anası isə Bencamin Franklinin dördüncü nəsildən birbaşa davamçısı idi.[3] Robertin 4 bacı-qardaşı var idi.[3]

Robertin ən böyük qızı Sofiya İrvin və ya digər adı ilə Bella İrvin 1884-cü ildə Tokioda doğulmuşdur.[2] Kolumbiya Universitetində təhsil aldıqdan sonra 1916-cı ildə Yaponiyaya qayıtmış və 1917-ci ildə Tokioda müəllimlər üçün İrvin məktəbinin əsasını qoymuşdur.[2] 1942-ci ildə Yaponiya vətəndaşlığına qəbul edilmiş, 1947-ci ildə atasından qalan maddi vəsaitlə məktəbi böyütmüşdür.[2]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Kodansha Encyclopedia of Japan (ingiliscə). III cild (G–I). Tokio: Kodansha. 1983. səh. 336. ISBN 0-87011-623-1. İstifadə tarixi: 19 oktyabr 2022.
  • Ling, Huping; Austin, Allan. Asian American: History and Culture - An Encyclopedia (ingiliscə). Routledge. 2010. səh. 418. ISBN 978-0-7656-8077-8. İstifadə tarixi: 18 oktyabr 2022.