Saar hücum əməliyyatı
| Saar hücum əməliyyat | |||
|---|---|---|---|
| İkinci dünya müharibəsi | |||
 Saar kəndi Lauterbaxda fransız əsgəri | |||
| Tarix | 7-16 sentyabr, 1939-cu il | ||
| Yeri | Saar | ||
| Səbəbi | Fransanın Polşaya hərbi yardım öhdəliyi | ||
| Nəticəsi | Fransanın məğlubiyyəti və geri çəkilməsi | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
|
|||
| Komandan(lar) | |||
|
|||
| Tərəflərin qüvvəsi | |||
|
|||
| İtkilər | |||
|
|||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Saar hücum əməliyyatı, İkinci Dünya Müharibəsinin əvvəlində təşkil edilmiş və 1939-cu il sentyabrın 7- dən 16- dək davam edən Saarda Fransa quru qüvvələrinin qurudan hərbi hücum əməliyyatı idi. Əməliyyatın məqsədi alman qüvvələrini yayındırmaq və o dövrdə alman qoşunlarına mütəşəkkil müqavimət göstərməyə uğursuz cəhd edən Polşa ordusuna dolayı yardım göstərmək idi.
Lakin qoşunların və zirehli texnikanın sayının çox olmasına baxmayaraq, fransız qoşunları böyük itki verdi və tələsik geri çəkildi. Bu əməliyyat Polşanın müttəfiqləri ilə Almaniya ordusu arasında qondarma " Phantom müharibəsi " başlamazdan əvvəl baş verən yeganə silahlı münaqişədir.
Əməliyyatın məqsədləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Fransa 3 sentyabr 1939-cu ildə Almaniyaya müharibə elan etdi. Fransa-Polşa hərbi razılaşmasına əsasən, fransız qoşunları səfərbərlikdən üç gün sonra genişmiqyaslı strateji əməliyyata hazırlıqlara başlamalı idi. Fransızlar Fransa sərhədindən Qərb Divarına qədər olan ərazini ələ keçirməli və müdafiə redutlarında döyüşməyə məcbur etməli idilər. Alman müdafiəsinə tam miqyaslı hücum səfərbərliyin 15-ci günündə , sentyabrın 16- da başlamalı idi. Fransada ilkin qismən səfərbərlik avqustun 26- da, tam səfərbərlik isə sentyabrın 1-də elan edilib.
Köhnəlmiş əsgərlərin xidmətə cəlb edilməsi sistemi səbəbindən səfərbərlik yavaş-yavaş gedirdi, üstəlik fransızların alman tankları və təyyarələri haqqında heç bir məlumatı yox idi. Fransız komandanlığı köhnəlmiş hərbi doktrinanı rəhbər tuturdu və Birinci Dünya Müharibəsinin standart taktikalarından istifadə edəcəyi gözlənilirdi: düşmən mövqelərinin kütləvi şəkildə atəşə tutulması və sonradan piyadalar tərəfindən tutulması. Bu taktikanın əhəmiyyətli çatışmazlığı hücuma uzun müddət hazırlıq görməsi idi.
Hərbi əməliyyatların gedişi[redaktə | mənbəni redaktə et]
7 sentyabr 1939-cu ildə fransızlar Reyn vadisinə daxil oldular. Onlar Polşadakı müharibədən yayınmış almanların fransız qoşunlarına qarşı qüvvələrini köçürə bilməyəcəklərinə ümid edirdilər və düşməni say üstünlüyü ilə darmadağın etməyə ümid edirdilər. Ancaq fransız ordusunun heç bir hərəkəti polyaklara rahatlıq gətirmədi və fransızların özləri böyük uğurlar əldə etmədən təhlükəli vəziyyətdə qaldılar. Beləliklə, Saarbrücken yaxınlığında on bir diviziya dərhal 32 kilometr irəliləyərək alman mövqelərinə hücum etdi. Ümumilikdə, fransızlar bir həftə ərzində 12 yaşayış məntəqəsini ələ keçirə bildilər: Gerhaym, Medelshaym, Niderqaybax, Blismenqen, Ludvayler, Brenşelbax, Lauterbax, Nidaltdorf, Klaynbitersdorf, Auersmaxer və Sitteşelbax (sonralar Hitlersdorf).
Bu vəziyyətdə də hər şey yaxşı getmədi. Birincisi, almanlar şəhərləri döyüşsüz və itkisiz təslim etdilər və bununla da qoşun toplayaraq fransızlarda çaşqıınlıq yaratdılar. İkincisi, Bliesbrück yaxınlığında dörd Renault R35 tankı minalarla məhv edildi. Üçüncüsü, almanlar yavaş-yavaş əks-hücum etməyə başladılar: sentyabrın 10-da fransızlar Apaxa yaxınlığında ilk hücumu dəf etdilər. Bununla belə, Fransa komandanlığı qoşunları cəbhədən geri çağırmadı və sentyabrın 12-də 32-ci piyada alayı bir kapitan, bir çavuş və yeddi sıravi əsgəri itirərək Brenşelbaxa çatdı. Vernds Meşəsi ələ keçirildikdən sonra Fransız hücumu sona çatdı: əsgərlərin əhəmiyyətli bir hissəsi irəliləyən zaman piyada əleyhinə minalardan öldü və fransızlar Ziqrit xəttinə belə çatmadı.
Nəticələr[redaktə | mənbəni redaktə et]
Sentyabrın 12-də İngiltərə-Fransa Ali Hərbi Şurası ilk dəfə Abbevildə toplandı. Hərbi əməliyyatların dərhal dayandırılması barədə qərar qəbul edildi və nəticədə hücum ləğv edildi. Moris Qamelinin əmri ilə fransızlara alman mövqelərinə 1 km yaxınlaşmaq qadağan edildi. Qamelin özü qərarını polyaklara xəbər vermədi və həqiqəti gizlətdi və o, Polşa marşalı Edvard Ridz-Smiqliyə bildirdi ki, guya fransızlar öz diviziyalarının yarısını döyüşə göndərib və almanları Polşa cəbhəsindən altı diviziyanı geri çəkməyə məcbur ediblər. Fransanın Polşadakı hərbi missiyasının komandiri general Lui Furi daha da irəli gedərək Polşa ordusunun baş qərargah rəisi Vaslav Stacheviçə fransızların sentyabrın 17-dən 20-dək ikinci hücum təşkil edəcəklərini bildirdi. Almanlar isə oktyabrın 16- da və 17-də Polşa kampaniyasından çağrılan qüvvələri cəlb edərək öz mövqelərinə qayıtdılar. Beləliklə, " Qəribə müharibə " başladı.
İtkilər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Almanlar 196 əsgərini itirdi, 356 yaralı və 114 itkin düşdü. Oktyabrın 17- nə qədər onlar 11 təyyarə itirdilər.
Fransızda 2 minə yaxın əsgər itirildi, yaraladı və itkin düşdü.