Sulduz Qətliamı
 | Bu məqalənin neytrallığı şübhə doğurur. |
 | Bu məqalədə bəzi məlumatlarının mənbəsi göstərilməmişdir. |
 | Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. |
Sulduz Qətliamı — 20 aprel, 1979-cu ildə İranın Sulduz şəhərində baş vermiş terror.[1]
Şəhərin əhalisi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Sulduzun 75 min əhalisinin böyük hissəsi Azərbaycan türküdür, lakin burada az miqdarda kürdlər də yaşayır. Kürdlərin sayının az olmasına baxmayaraq İran hökuməti şəhərin adını kürtcə Nəqədə olaraq dəyişdirib. Kürdlər əhalisinin əsası Azərbaycan türkü olan bu şəhərə tarixdən iddialıdırlar.
Qətliama yaradılan şərait[redaktə | mənbəni redaktə et]
Bu qırğın 1979-cu il İran İslam İnqilabı dövrünə təsadüf edir. İranda Şah hakimiyyətnin devrildiyi bir vaxtda ölkədə vəziyyətin gərginləşməsi kürd separatçı terrorçularının Sulduzda qətliam törədərək şəhəri azərbaycanlı əhalidən təmizləmək cəhdinə səbəb oldu.[2]
Qətliam və səbəb[redaktə | mənbəni redaktə et]
Kürd terrorçuları siyasi partiya adı altında İran adlanan ölkədə çevrilişdən istifadə edərək, hərbi bazaları qarət edib və ağır-yüngül silahlarla Sulduz (Nəqədə) şəhərində toplanmağa başladılar. Onların məqsədi Azərbaycan torpaqlarının içinə daha çox nüfuz etmək, habelə xuliyavi böyük Kürdüstan üçün işləm olmuşdur. Azərbaycanlıların silahsız olaraq hücuma məruz qalması çox böyük itkiyə səbəb olmuşdu. Kürd terroristlərinin cinayətkarlığı inanılmaz faciələrə səbəb olmuşdur. Kürdlər uşaq-qadın-qoca demədən hamını öldürüblər və cənazələrini doğrayıblar. Təxminən 10 gün çəkən hüculara, Urmiya şəhərinin daha sonra imam cüməsi olan Molla Həsəni vasitəsilə, hərbi qurumların Sulduza daxil olması son qoymuşdur. Qeyd etmək lazımdır ki, Sulduz şəhəri ilə birlikdə ətraf kəndlərdə Kürd terrorizmindən ağır zərbə almışdır və çox böyük itki vermişdir. Qətliam nəticəsində 2000-dən çox insan qətl edilmiş, yüzlərlə insan yaralanmışdır[3].
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Genocide in Sulduz[ölü keçid]
- ↑ "Sulduz Qətliamı". 2012-09-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-07-19.
- ↑ "Sulduz qətliamı ilə bağlı kitabçalar nəşr edildi". 2016-04-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-22.
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Sulduz şəhidləri anıldı Arxivləşdirilib 2012-05-10 at the Wayback Machine
Əlavə ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Ethnic Feud Divides Warring Turks and Kurds in Iran
- Iranian Kurds Say Army Has Joined Drive Against Them
- IRAN'S TROOPS CRUSH KURDISH REBEL SIEGE; NEW FIGHT EXPECTED
- Mohséni, Chirine, Dorronsoro, Gilles; Grojean, Olivier (redaktorlar ), The Instrumentalization of Ethnic Conflict by the State The Azeri-Kurdish Conflict in Iran, Oxford University Press, 2018, səh. 219–224, 230–231, doi:10.1093/oso/9780190845780.001.0001, ISBN 9780190845780