Vattasilər
![]() | Bu səhifənin Vəttasilər olaraq adlandırılması təklif edilir. Səhifənin adının dəyişdirilməsi ilə bağlı müzakirədə iştirak edərək fikirlərinizi bölüşə bilərsiniz. Lütfən, müzakirə bitənə qədər səhifədən şablonu çıxarmayın. |
Tarixi dövlət | |
Vattasilər | |
---|---|
|
|
|
|
Paytaxt | Fəs |
Dilləri | Bərbər dili, ərəb dili |
Rəsmi dilləri | |
Dövlət dini | sünni islam |
Valyuta | Dirhəm |
İdarəetmə forması | Sultan, monarxiya |
![]() |
Vəttasilər (ərəb. الْوَطَّاسِيُّون əl-vəṭṭasiyyun) — 1471–1549/1554-cü illərdə Mərakeşi idarə edən ərəb əsilli sülalə.
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]15-ci əsrin sonlarında Mərakeşdə hakimiyyətdə olan Mərinilər sülaləsinin hakimiyyəti zəifləmiş və ara müharibələri nəticəsində süquta uğramışdı. Həmin dövrdə Asila hakimi, Vəttasi sülaləsindən olan Məhəmməd ibn Yəhya, Merini sultanlığının hakimiyyətinə son qoyan Şərif Əbu Abdullah əl-Hafidə qarşı mübarizədə qalib gələrək, 1471-ci ildə Fəs şəhərini tutdu və özünü Mərakeşin yeni sultanı elan etdi.
Lakin Portuqaliya krallığı ilə mübarizədə müvəffəqiyyət qazana bilməyən Məhəmməd ibn Yəhya 1471-ci ildə Tanjer, 1473-cü ildə Asila şəhərlərini itirdi. Portuqallar Mərakeş sahillərində Əsfa (Safi), Məzaqan və Əzəmmur kimi qalalar inşa etdirdilər.
1492-ci ildə Qranada əmirliyinin süqutu ilə İspaniyadan qaçan bir çox əndəlüslü Mərakeşə sığındı. Həmçinin 1497-ci ildə ispanlar Vəttasilərə məxsus Melilya şəhərini də işğal etdilər.
Vəttasilər İspaniya və Portuqaliya ilə mübarizəni davam etdirərkən, Mərakeşi ələ keçirən Səədilər ölkənin cənubunda ciddi təhlükəyə çevrildilər. 1549-cu ildə Fəs şəhərini tutan Səədilər Vəttasi hökmranlığına son qoysalar da, 1554-cü ilin əvvəlində Fəsə daxil olan Osmanlıların Əlcəzair valisi Saleh Paşa Vəttasi hakimiyyətini yenidən bərpa etdi. Lakin Osmanlı qoşunlarının geri çəkilməsi ilə Səədilər 1554-cü ilin sentyabrında yenidən Fəsi ələ keçirdilər və Vəttasi sülaləsinin hakimiyyətinə tamamilə son qoyuldu.[1]
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ ""İslam Ansiklopedisi, "Vattâsîler" maddesi, Türk Diyanet Vakfı, İstanbul (2012), c.42, s.571-572"" (türk). 13 oktyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 aprel 2024.