Suriya səhrası: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1: Sətir 1:
[[Şəkil:Siti neolitici del Vicino Oriente.jpg|thumb|500px|Suriya səhrası]]
[[Şəkil:Siti neolitici del Vicino Oriente.jpg|thumb|500px|Suriya səhrası]]
'''Suriya səhrası''' (Suriya çölü; {{lang-ar|بادية الشام}}, ''Eş-Şam''<ref>Инструкция по передаче на картах географических названий арабских стран. — М.: Наука, 1966. — С. 27.</ref>) — səhra Yaxın Şərqdə [[Suriya]], [[İordaniya]]<ref>[http://www.iearth.ru/node/369 Petra]</ref>, [[İraq]] və [[Səudiya Ərəbistanı]] ərazisində yerləşir. Səhra çöllüklərdən və qumlu sahələrdən ibarətdir. Səhranın sahəsi 1 milyon km² təşkil edir.
'''Suriya səhrası''' (Suriya çölü; {{lang-ar|بادية الشام}}, ''Eş-Şam''<ref>Инструкция по передаче на картах географических названий арабских стран. — М.: Наука, 1966. — С. 27.</ref>) — səhra Yaxın Şərqdə [[Suriya]], [[İordaniya]]<ref>[http://www.iearth.ru/node/369 Petra]</ref>, [[İraq]] və [[Səudiyyə Ərəbistanı]] ərazisində yerləşir. Səhra çöllüklərdən və qumlu sahələrdən ibarətdir. Səhranın sahəsi 1 milyon km² təşkil edir.


== Tarixi ==
== Tarixi ==
Sətir 14: Sətir 14:


== Flora ==
== Flora ==
Səhranın səthi elədə zəngin bitki örtüyünə malik deyildir. Xüsusi ilə ot və kol bitkilərinə rast gəlinir. Burada [[Saksaul]], [[Anabasis salsa]], [[полынь]] kimi bitkilər yayılmışdır. Onların çoxu qış yağıntıları dövründə bitir.
Səhranın səthi elədə zəngin bitki örtüyünə malik deyildir. Xüsusi ilə ot və kol bitkilərinə rast gəlinir. Burada [[Saksaul]], [[Anabasis salsa]], [[Yovşan]] kimi bitkilər yayılmışdır. Onların çoxu qış yağıntıları dövründə bitir.


== Fauna ==
== Fauna ==
[[XX əsr]]də Suriya səhrasında [[Dəvəquşu]]lara<ref>[http://lifeplanet.org/animals/ostrich.html Многоликий страус]</ref>, dəvələrə-[[дромедар]]<ref>[http://interpretive.ru/dictionary/455/word/vavilonskaja-tehnika-i-nauka Vavilon texnikası və elmi]</ref>), eşşəklər-[[онагр]] yayılmışdı. Bu yaxınlara qədər burada [[Asiya şiri|Asiya şirləri]]ni görmək olardı.
[[XX əsr]]də Suriya səhrasında [[Dəvəquşu]]lar<ref>[http://lifeplanet.org/animals/ostrich.html Многоликий страус]</ref>, [[Birhürgüclü dəvə]]lər<ref>[http://interpretive.ru/dictionary/455/word/vavilonskaja-tehnika-i-nauka Vavilon texnikası və elmi]</ref>), eşşəklər yayılmışdı. Bu yaxınlara qədər burada [[Asiya şiri|Asiya şirləri]]ni görmək olardı.
== Nəqliyyat əlaqələri ==
== Nəqliyyat əlaqələri ==
Hələ qədim zamanlardan səhra Mesopotomya ilə Aralıq dənizi arasında yerləşən yolların üzərində olmuşdur. Hazırda isə [[Dəməşq]] və [[Palmira]] arasında müasir avtomobil yolu fəaliyyət göstərir (2011-ci ildən başlanan vətəndaş müharibəsi vəziyyəti kəskin sürətdə dəyişmişdir). Mühüm nəqliyyat vastələrindən biridə boru nəqliyyatıdır. Hazırda istər Suriyanın daxili hasilatı və İran körfəzində yerləşən neft Aralıq dənizinə daşıyır.
Hələ qədim zamanlardan səhra Mesopotomya ilə Aralıq dənizi arasında yerləşən yolların üzərində olmuşdur. Hazırda isə [[Dəməşq]] və [[Palmira]] arasında müasir avtomobil yolu fəaliyyət göstərir (2011-ci ildən başlanan vətəndaş müharibəsi vəziyyəti kəskin sürətdə dəyişmişdir). Mühüm nəqliyyat vastələrindən biridə boru nəqliyyatıdır. Hazırda istər Suriyanın daxili hasilatı və İran körfəzində yerləşən neft Aralıq dənizinə daşıyır.

18:38, 10 noyabr 2015 tarixindəki versiya

Suriya səhrası

Suriya səhrası (Suriya çölü; ərəb. بادية الشام‎, Eş-Şam[1]) — səhra Yaxın Şərqdə Suriya, İordaniya[2], İraq və Səudiyyə Ərəbistanı ərazisində yerləşir. Səhra çöllüklərdən və qumlu sahələrdən ibarətdir. Səhranın sahəsi 1 milyon km² təşkil edir.

Tarixi

Suriya səhrası son 12 min il öncə meydana gəlmişdir[3]. Uzun zaman səhrada həyat olmamışdır. Şərqdən xalqların köçü sayəsində insanlar müasir Suriya ərazisinə köç etməli olmuşdur. İlk dəfə bura amoreylər sonradan arameylər onları əvəz edir. Ən sonda isə ərazi ərəblər tərəfindən məskunlaşılır[4]). Səhranın əhalisi əsasən ərəb dialektində danışan beduinlərdir.

Coğrafiyası

Bu səhra qərbdən Aralıq dənizi sahilləri, şimal və şərqdən Fərat çayı, cənubdan Nefud səhrası, cənub qərbdən isə Neqrv ilə əhatələnir[5].

Daşlı, qumlu ərazilərdən ibarətdir. Səhranın xüsusi ilə şimal, qərb hissələrdə vulkanik suxurlar üstünlük təşkil edir. Yüksəklik isə artır. Şimal-şərqə doğru Fərat çayına doğru isə yükdəklik azalır. İllik yağıntı 50-80 mm arasında dəyişir. Şimal, şimal-qərb hissədə yağıntının miqdarı 200-300 mm təşkil edir. Quraq ərazilərdə əsasən maldarlıq yayılmışdır.

İqlimi

Subtropik ilqim qurşağında yerləşir. Yanvar ayında orta aylıq temperatur +7 °S, iyulda isə +29 °S təşkil edir. Şaxtalar hər il müşahidə edilir. Yağıntı olduqca az düşür.

Flora

Səhranın səthi elədə zəngin bitki örtüyünə malik deyildir. Xüsusi ilə ot və kol bitkilərinə rast gəlinir. Burada Saksaul, Anabasis salsa, Yovşan kimi bitkilər yayılmışdır. Onların çoxu qış yağıntıları dövründə bitir.

Fauna

XX əsrdə Suriya səhrasında Dəvəquşular[6], Birhürgüclü dəvələr[7]), eşşəklər yayılmışdı. Bu yaxınlara qədər burada Asiya şirlərini görmək olardı.

Nəqliyyat əlaqələri

Hələ qədim zamanlardan səhra Mesopotomya ilə Aralıq dənizi arasında yerləşən yolların üzərində olmuşdur. Hazırda isə Dəməşq və Palmira arasında müasir avtomobil yolu fəaliyyət göstərir (2011-ci ildən başlanan vətəndaş müharibəsi vəziyyəti kəskin sürətdə dəyişmişdir). Mühüm nəqliyyat vastələrindən biridə boru nəqliyyatıdır. Hazırda istər Suriyanın daxili hasilatı və İran körfəzində yerləşən neft Aralıq dənizinə daşıyır.

Mənbə

İstinadlar

  1. ↑ Инструкция по передаче на картах географических названий арабских стран. — М.: Наука, 1966. — С. 27.
  2. ↑ Petra
  3. ↑ Sivilizasiyanın yerdəyişməsi
  4. ↑ Ислам против Ирана
  5. ↑ Ölü dənizi море
  6. ↑ Многоликий страус
  7. ↑ Vavilon texnikası və elmi
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Suriya_səhrası&oldid=3418761"