Riu-Qrandi-du-Sul: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Vizual redaktor Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Sətir 3: Sətir 3:
'''Riu-Qrandi-du-Sul''' ({{lang-pt|Rio Grande do Sul}}) — [[Braziliya]]nın ən cənub ştatı. İnzibati mərkəzi [[Portu-Aleqri]]dir. Şimaldan [[Santa-Katarina]] ştatı, cənubdan [[Uruqvay]], qərbdən isə [[Argentina]] ilə sərhədə malikdir.
'''Riu-Qrandi-du-Sul''' ({{lang-pt|Rio Grande do Sul}}) — [[Braziliya]]nın ən cənub ştatı. İnzibati mərkəzi [[Portu-Aleqri]]dir. Şimaldan [[Santa-Katarina]] ştatı, cənubdan [[Uruqvay]], qərbdən isə [[Argentina]] ilə sərhədə malikdir.


Riu-Qrandi-du-Sul ÜDM istehsalına görə Braziliya ərazisində dördüncü<ref name="IBGE_PIB">Braziliyanın Coğrafiya və Statistika İnstitutu [http://www.ibge.gov.br/home/estatistica/economia/pibmunicipios/2005/tab01.pdf ''Braziliyanın Coğrafiya və Statistika İnstitutunun 2005-ci ilə olan məlumatı'']</ref>, əhalisinin sayına görə beşinci<ref name="IBGE_Pop_2009">{{cite web|url=http://www.ibge.gov.br/home/estatistica/populacao/estimativa2009/POP2009_DOU.pdf|title=IBGE statistikası (1 iyul 2009)|date=14 avqust 2009|publisher=Braziliyanın Coğrafiya və Statistika İnstitutu|lang=pt|accessdate=2011-05-09|archiveurl=https://www.webcitation.org/61CZGBM1B?url=http://www.ibge.gov.br/home/estatistica/populacao/estimativa2009/POP2009_DOU.pdf|archivedate=2011-08-25|url-status=live}}</ref> və insan potensialının inkişafına görə isə dördündü-beşinci yerləri tutur<ref>{{cite web|url=http://www.scribd.com/doc/6080766/IDH-Indice-de-Desenvolvimento-Humano-dos-Estados-Brasileiros|title=IDH (índice de Desenvolvimento Humano) para os Estados Brasileiros (2008)|author=Prof. René Rodrigues de Moraes|coauthors=Prof. Silvio Araújo de Sousa|date=2008|publisher=CEPAL, Beynəlxalq Əmək Təşkilatı, BMT İnkişaf Proqramı|lang=pt|accessdate=2011-05-09|archiveurl=https://www.webcitation.org/61CZH58NV?url=http://www.scribd.com/doc/6080766/IDH-Indice-de-Desenvolvimento-Humano-dos-Estados-Brasileiros|archivedate=2011-08-25|url-status=live}}</ref>.
Riu-Qrandi-du-Sul ÜDM istehsalına görə Braziliya ərazisində dördüncü,<ref name="IBGE_PIB">Braziliyanın Coğrafiya və Statistika İnstitutu [http://www.ibge.gov.br/home/estatistica/economia/pibmunicipios/2005/tab01.pdf ''Braziliyanın Coğrafiya və Statistika İnstitutunun 2005-ci ilə olan məlumatı'']</ref> əhalisinin sayına görə beşinci<ref name="IBGE_Pop_2009">{{cite web|url=http://www.ibge.gov.br/home/estatistica/populacao/estimativa2009/POP2009_DOU.pdf|title=IBGE statistikası (1 iyul 2009)|date=14 avqust 2009|publisher=Braziliyanın Coğrafiya və Statistika İnstitutu|lang=pt|accessdate=2011-05-09|archiveurl=https://www.webcitation.org/61CZGBM1B?url=http://www.ibge.gov.br/home/estatistica/populacao/estimativa2009/POP2009_DOU.pdf|archivedate=2011-08-25|url-status=live}}</ref> və insan potensialının inkişafına görə isə dördündü-beşinci yerləri tutur.<ref>{{cite web|url=http://www.scribd.com/doc/6080766/IDH-Indice-de-Desenvolvimento-Humano-dos-Estados-Brasileiros|title=IDH (índice de Desenvolvimento Humano) para os Estados Brasileiros (2008)|author=Prof. René Rodrigues de Moraes|coauthors=Prof. Silvio Araújo de Sousa|date=2008|publisher=CEPAL, Beynəlxalq Əmək Təşkilatı, BMT İnkişaf Proqramı|lang=pt|accessdate=2011-05-09|archiveurl=https://www.webcitation.org/61CZH58NV?url=http://www.scribd.com/doc/6080766/IDH-Indice-de-Desenvolvimento-Humano-dos-Estados-Brasileiros|archivedate=2011-08-25|url-status=live}}</ref>


== Adının etimalogiyası ==
== Adının etimalogiyası ==
Ştatın adı bir sıra kartoqrafik sıhvlərin sayəsində meydana gəlmişdir. Bölgəyə gələn ilk portuqallar [[Patus gölü]]nü ''Böyük Çayın'' mənsəbi gesab edirdilər (bu çayın Riu-Qrandi olması hesab edilir). Böyük çayın xəritədə tərtibini verən [[1670]]-ci ildə hollandiyalı Federik de Vit olmuşdur. İlk dəfə məhz o, Patus adını ortaya atmışdır. [[1698]]-cu ildə Nikolaus Bisser xəritədə gölün konturlarını vermişdir. [[1720]]-ci ildə [[Azor adaları]]ndan gələnlər Patus gölü regionuna çıxaraq San-Joje-du-Norti şəhərini salırlar. Bölgə də ilk portuqal taxt-tacına məxsus şəhər Riu-Qrandi olur<ref>{{cite web|url=http://falabonito.wordpress.com/2006/09/30/origem-dos-nomes-dos-estados-do-brasil/|title=Origem dos Nomes dos Estados do Brasil|date=30 sentyabr 2006|publisher=falabonito.wordpress.com|description=Braziliya ştat adlarının anlamı|lang=pt|accessdate=2011-05-10|archiveurl=https://www.webcitation.org/61CZIxr8l?url=http://falabonito.wordpress.com/2006/09/30/origem-dos-nomes-dos-estados-do-brasil/|archivedate=2011-08-25|url-status=live}}</ref>.
Ştatın adı bir sıra kartoqrafik sıhvlərin sayəsində meydana gəlmişdir. Bölgəyə gələn ilk portuqallar [[Patus gölü]]nü ''Böyük Çayın'' mənsəbi gesab edirdilər (bu çayın Riu-Qrandi olması hesab edilir). Böyük çayın xəritədə tərtibini verən 1670-ci ildə hollandiyalı Federik de Vit olmuşdur. İlk dəfə məhz o, Patus adını ortaya atmışdır. 1698-cu ildə Nikolaus Bisser xəritədə gölün konturlarını vermişdir. 1720-ci ildə [[Azor adaları]]ndan gələnlər Patus gölü regionuna çıxaraq San-Joje-du-Norti şəhərini salırlar. Bölgə də ilk portuqal taxt-tacına məxsus şəhər Riu-Qrandi olur.<ref>{{cite web|url=http://falabonito.wordpress.com/2006/09/30/origem-dos-nomes-dos-estados-do-brasil/|title=Origem dos Nomes dos Estados do Brasil|date=30 sentyabr 2006|publisher=falabonito.wordpress.com|description=Braziliya ştat adlarının anlamı|lang=pt|accessdate=2011-05-10|archiveurl=https://www.webcitation.org/61CZIxr8l?url=http://falabonito.wordpress.com/2006/09/30/origem-dos-nomes-dos-estados-do-brasil/|archivedate=2011-08-25|url-status=live}}</ref>


== Coğrafiya ==
== Coğrafiya ==
Ştatın ərazisi 281 748,538&nbsp;km² təəşkil edir. Riu-Qrandi-du-Sul sahəsinə görə Braziliyanın 3 % təşkil edir. Şimaldan [[Santa-Katarina]] ştatı ilə sərhədlənir. Ştat bütünlüklə [[Cənub tropiki]]ndən cənubda yerləşir. Ərazisində yerləşən [[Patus gölü]] sahəsinə görə dünyanın ən iri laqun məşhəlli göllərindəndir.
Ştatın ərazisi 281 748,538 km² təəşkil edir. Riu-Qrandi-du-Sul sahəsinə görə Braziliyanın 3%-ni təşkil edir. Şimaldan [[Santa-Katarina]] ştatı ilə sərhədlənir. Ştat bütünlüklə [[Cənub tropiki]]ndən cənubda yerləşir. Ərazisində yerləşən [[Patus gölü]] sahəsinə görə dünyanın ən iri laqun məşhəlli göllərindəndir.


== Əhali ==
== Əhali ==
Bölgədə yaşayan insanların böyük qismi [[Portuqaliya]], [[İtaliya]]dan gələnlərin törəmələridir. Az sayda isə [[İspaniya]], [[Fransa]], [[Almaniya]] və digər dövlətlərdən gələnlərin törəmələridir<ref>{{cite web|url=http://www.ibge.gov.br/home/estatistica/populacao/condicaodevida/indicadoresminimos/sinteseindicsociais2008/indic_sociais2008.pdf|title=Síntese dos Inidicadores Sociais 2008|publisher=Braziliyanın Coğrafiya və Statistika İnstitutunun|description=Tabela 8.1 - População total e respectiva distribuição percentual, por cor ou raça, segundo as Grandes Regiões, Unidades da Federação e Regiões Metropolitanas - 2007|lang=pt|accessdate=2011-05-09|archiveurl=https://www.webcitation.org/61CZINipC?url=http://www.ibge.gov.br/home/estatistica/populacao/condicaodevida/indicadoresminimos/sinteseindicsociais2008/indic_sociais2008.pdf|archivedate=2011-08-25|url-status=live}}</ref>.
Bölgədə yaşayan insanların böyük qismi [[Portuqaliya]], [[İtaliya]]dan gələnlərin törəmələridir. Az sayda isə [[İspaniya]], [[Fransa]], [[Almaniya]] və digər dövlətlərdən gələnlərin törəmələridir.<ref>{{cite web|url=http://www.ibge.gov.br/home/estatistica/populacao/condicaodevida/indicadoresminimos/sinteseindicsociais2008/indic_sociais2008.pdf|title=Síntese dos Inidicadores Sociais 2008|publisher=Braziliyanın Coğrafiya və Statistika İnstitutunun|description=Tabela 8.1 - População total e respectiva distribuição percentual, por cor ou raça, segundo as Grandes Regiões, Unidades da Federação e Regiões Metropolitanas - 2007|lang=pt|accessdate=2011-05-09|archiveurl=https://www.webcitation.org/61CZINipC?url=http://www.ibge.gov.br/home/estatistica/populacao/condicaodevida/indicadoresminimos/sinteseindicsociais2008/indic_sociais2008.pdf|archivedate=2011-08-25|url-status=live}}</ref>


== İnzibati bölgü ==
== İnzibati bölgü ==
Sətir 18: Sətir 18:


== İqtisadyyat ==
== İqtisadyyat ==
İnqtisadi baxımdan digər sahələrin inkişanının yüksək olmasına baxmayaraq kənd təsərrüfatı aparıcı rol oynayır. Xüsusi ilə iri buynuzlu heyvandarlıq mühüm rol oynayır.
İnqtisadi baxımdan digər sahələrin inkişanının yüksək olmasına baxmayaraq kənd təsərrüfatı aparıcı rol oynayır. Xüsusi ilə iri buynuzlu heyvandarlıq mühüm rol oynayır.


== İstinadlar ==
== İstinadlar ==

07:48, 4 iyul 2021 tarixindəki versiya

Riu-Qrandi-du-Sul
Rio Grande do Sul
Bayraq[d] Gerb[d]
Bayraq[d] Gerb[d]

29°45′ c. e. 53°09′ q. u.

Ölkə
İnzibati mərkəz Portu-Aleqri
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 1889
Sahəsi
  • 281.707,1 km² (2020)[2]
Hündürlük
 121 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 11.322.895 nəf. (2017)[3]
Rəqəmsal identifikatorlar
ISO kodu BR-RS
Rəsmi sayt
Riu-Qrandi-du-Sul xəritədə
Riu-Qrandi-du-Sul xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Riu-Qrandi-du-Sul (port. Rio Grande do Sul) — Braziliyanın ən cənub ştatı. İnzibati mərkəzi Portu-Aleqridir. Şimaldan Santa-Katarina ştatı, cənubdan Uruqvay, qərbdən isə Argentina ilə sərhədə malikdir.

Riu-Qrandi-du-Sul ÜDM istehsalına görə Braziliya ərazisində dördüncü,[4] əhalisinin sayına görə beşinci[5] və insan potensialının inkişafına görə isə dördündü-beşinci yerləri tutur.[6]

Adının etimalogiyası

Ştatın adı bir sıra kartoqrafik sıhvlərin sayəsində meydana gəlmişdir. Bölgəyə gələn ilk portuqallar Patus gölünü Böyük Çayın mənsəbi gesab edirdilər (bu çayın Riu-Qrandi olması hesab edilir). Böyük çayın xəritədə tərtibini verən 1670-ci ildə hollandiyalı Federik de Vit olmuşdur. İlk dəfə məhz o, Patus adını ortaya atmışdır. 1698-cu ildə Nikolaus Bisser xəritədə gölün konturlarını vermişdir. 1720-ci ildə Azor adalarından gələnlər Patus gölü regionuna çıxaraq San-Joje-du-Norti şəhərini salırlar. Bölgə də ilk portuqal taxt-tacına məxsus şəhər Riu-Qrandi olur.[7]

Coğrafiya

Ştatın ərazisi 281 748,538 km² təəşkil edir. Riu-Qrandi-du-Sul sahəsinə görə Braziliyanın 3%-ni təşkil edir. Şimaldan Santa-Katarina ştatı ilə sərhədlənir. Ştat bütünlüklə Cənub tropikindən cənubda yerləşir. Ərazisində yerləşən Patus gölü sahəsinə görə dünyanın ən iri laqun məşhəlli göllərindəndir.

Əhali

Bölgədə yaşayan insanların böyük qismi Portuqaliya, İtaliyadan gələnlərin törəmələridir. Az sayda isə İspaniya, Fransa, Almaniya və digər dövlətlərdən gələnlərin törəmələridir.[8]

İnzibati bölgü

İnzibati cəhətdən 7 mezoregiona və 35 mikroregiona bölünür.

İqtisadyyat

İnqtisadi baxımdan digər sahələrin inkişanının yüksək olmasına baxmayaraq kənd təsərrüfatı aparıcı rol oynayır. Xüsusi ilə iri buynuzlu heyvandarlıq mühüm rol oynayır.

İstinadlar

  1. ↑ 1 2 archINFORM (alm.). 1994.
  2. ↑ https://www.ibge.gov.br/en/cities-and-states/rs.html.
  3. ↑ https://cidades.ibge.gov.br/brasil/rs/panorama.
  4. ↑ Braziliyanın Coğrafiya və Statistika İnstitutu Braziliyanın Coğrafiya və Statistika İnstitutunun 2005-ci ilə olan məlumatı
  5. ↑ "IBGE statistikası (1 iyul 2009)" (PDF) (portuqal). Braziliyanın Coğrafiya və Statistika İnstitutu. 14 avqust 2009. 2011-08-25 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2011-05-09.
  6. ↑ Prof. René Rodrigues de Moraes. "IDH (índice de Desenvolvimento Humano) para os Estados Brasileiros (2008)" (portuqal). CEPAL, Beynəlxalq Əmək Təşkilatı, BMT İnkişaf Proqramı. 2008. 2011-08-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-05-09.
  7. ↑ "Origem dos Nomes dos Estados do Brasil" (portuqal). falabonito.wordpress.com. 30 sentyabr 2006. 2011-08-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-05-10.
  8. ↑ "Síntese dos Inidicadores Sociais 2008" (PDF) (portuqal). Braziliyanın Coğrafiya və Statistika İnstitutunun. 2011-08-25 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2011-05-09.

Xarici keçidlər

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Riu-Qrandi-du-Sul&oldid=6031408"