Xəlil Rüfət Paşa
Xəlil Rüfət Paşa | |||||
---|---|---|---|---|---|
osm. داماد گرجی خلیل پاشا | |||||
| |||||
|
|||||
Sələfi | Pabuccu Əhməd Paşa | ||||
Xələfi | Tahir Mehmed Paşa | ||||
|
|||||
Sələfi | Tahir Mehmed Paşa | ||||
Xələfi | Mehmed Əli Paşa | ||||
|
|||||
Sələfi | Mehmed Əli Paşa | ||||
Xələfi | Mehmed Əli Paşa | ||||
|
|||||
Sələfi | Kıbrıslı Mehmed Paşa | ||||
Xələfi | Mehmed Əli Paşa | ||||
Şəxsi məlumatlar | |||||
Doğum tarixi | |||||
Vəfat tarixi | |||||
Vəfat yeri | |||||
Dəfn yeri | Xəlil Rüfət Paşa türbəsi | ||||
Həyat yoldaşları |
Saliha Sultan İsmət xanım |
||||
Uşaqları |
Ayşə Sidiqə xanım Sultan Sultanzadə Cavid bəy Sultanzadə Əbdülhəmid bəy Mahmud Cəlaləddin Paşa |
||||
Hərbi xidmət | |||||
Rütbəsi | Admiral |
Xəlil Rüfət Paşa (d. 1795 - ö. 4 mart 1856) — Osmanlı sultanları II Mahmud və Sultan Əbdülməcid dövrlərində kaptan-ı dərya olan Osmanlı dövlət adamı. Mahmud Cəlaləddin Paşanın atası və ilk türk sosioloqlarından Mehmed Səbahəddin bəyin babasıdır.
Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Əslən gürcü olan Xəlil Rüfət Paşa Sultan Əbdülməcid dövrünün sədrəzəmlərindən Qoca Hüsrəv Mehmed Paşanın himayəsində böyüdülən yüzə yaxın uşaqdan biriydi. Möhürdar və xəzinədar olaraq bir müddət sarayda xidmət etmişdir. 1828-1829 Osmanlı-Rusiya müharibəsi əsnasında Rusiyaya elçi olaraq göndərildi. Rusiyadan qayıtdıqdan sonra kaptan-ı dərya oldu və donanmanı yenidən qurdu. 24 may 1834-cü ildə Sultan II Mahmudun qızı Saliha Sultanla evləndi. Bu evlilikdən Ayşə Sidiqə xanım Sultan, Sultanzadə Cavid və Sultanzadə Əbdülhəmid adlı 3 övladı dünyaya gəldi. Saliha Sultanın gənc yaşda vəfatının ardından İsmət xanımla evləndi. Bu evlilikdən isə Mahmud Cəlaləddin adlı bir oğlu dünyaya gəldi.
1836-cı ildə sərdar, 1839-cu ildə ticarət naziri oldu. 1843-cü ildə ikinci dəfə kaptan-ı dərya təyin edildi. 1845-ci ildə Trabzon qubernatoru oldu. 1847-ci ildə üçüncü dəfə kaptan-ı dərya seçildi. 1848-1854-cü illərdə Aydın və Bursa qubernatoru oldu. 1854-1855-ci illərdə dördüncü dəfə kaptan-ı dərya kimi fəaliyyət göstərdi.
1856-cı ildə İstanbulda vəfat etdi və Əyyubsultandakı türbəsinə dəfn edilmişdir.
Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Gürcistan Dostluk Derneği web sitesi Halil Rıfat Paşa sayfası Arxivləşdirilib 2014-07-14 at the Wayback Machine
- Hatice Aynur, Saliha Sultan'ın düğününü anlatan surnâmeler, 1834: Kısım. İnceleme ve tenkitli metin, Harvard University, Department of Near Eastern Languages and Civilizations, 1995, p. 8.
- Necdet Sevinç, Osmanlı sosyal ve ekonomik düzeni, Üçdal Neşriyat, 1985, p. 344.
- Osman Sak, İrfan Çalışkan, Tarihi, kültürü ve sanatıyla Eyüpsultan Sempozyumu, VII: tebliğler, Eyüp Belediyesi Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 2003, p. 159.
- Mehmet Zeki Pakalın, Sicill-i Osmanî zeyli: Kemterî-Mehmed Tahir Bey, Türk Tarih Kurumu, 2008, p. 156.
- Ufuk Gülsoy, Osmanlı Gayrimüslimlerinin askerlik serüveni, Simurg, 2000, p. 43.
- Sinan Kuneralp, Son dönem Osmanlı erkân ve ricali, 1839-1922: prosopografik rehber, İsis, 1999, p. 75.
- Dünden bugüne İstanbul ansiklopedisi: A - Z, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, 1995, v.1 p. 266.
- Belkıs Altuniş Gürsoy, Damat Mahmud Celaleddin Paşa, IX. Eyüp Sultan Sempozyumu (13-15 Mayıs 2005) Tebliğ Kitapçığı, Erişim tarihi:22.05.2013[ölü keçid]