2024 Yay Olimpiya Oyunları
 | 2024 Yay Olimpiya Oyunları hələ davam etdiyi üçün məqalə tez-tez dəyişikliyə məruz qala bilər. Məqalənin hazırkı adı da sonradan dəyişdirilə bilər. Etibarlı mənbələrə istinad etməklə bu məqaləni zənginləşdirə və təkmilləşdirə bilərsiniz. Məqalənin son yenilənmə tarixi: 12:28, 27 iyul 2024 (UTC) (6 saat əvvəl). |
 2024 Yay Olimpiya Oyunları | |
|---|---|
| fr. Jeux olympiques d'été de 2024 | |
 | |
| Şəhər | Paris |
| İdmançıların sayı | 10.500[1] |
| Açılış mərasimi | 26 iyul 2024 |
| Bağlanış mərasimi | 11 avqust 2024 |
| Rəsmən açılışı edib | Emmanüel Makron[2] |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
2024 Yay Olimpiya Oyunları — iyulun 26-dan avqustun 11-dək Fransanın paytaxtı Parisdə keçiriləcək idman tədbiridir. Tədbir Paris və daha 16 şəhərdə keçiriləcək.
2017-ci il iyulun 11-də BOK-un İsveçrənin Lozanna şəhərində keçirilən fövqəladə sessiyası 2024 və 2028-ci il Olimpiya oyunlarına ev sahibliyi edəcək şəhərlərin eyni vaxtda seçilməsi təklifi təsdiq edildi.[3] 31 iyul 2017-ci ildə Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi 2028 Yay Olimpiya Oyunlarına ev sahibliyi etmək üçün Los-Anceleslə razılaşma əldə olundu. Bununla Parisin 2024 Yay Olimpiya Oyunlarına ev sahibliyi edəcəyi də dəqiqləşdi.[4] 13 sentyabr 2017-ci il tarixində Perunun paytaxtı Limada keçirilən BOK-un 131-ci sessiyasında hər iki Olimpiya oyununun ev sahibləri rəsmi şəkildə açıqlandı.[5]
Seçim prosesi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Paris, Hamburq, Budapeşt, Roma və Los-Anceles iddiaçı şəhərlər idi. Hamburq referendum keçirdikdən sonra 29 noyabr 2015-ci ildə öz namizədliyini geri götürdü.[6] Roma 21 sentyabr 2016-cı ildə maliyyə çətinliklərini əsas gətirərək geri çəkildi.[7] 22 fevral 2017-ci ildə namizədlik əleyhinə olan petisiya kifayət qədər imza topladığı üçün Budapeşt şəhəri öz namizədliyindən imtina etdi.[8][9][10]
Üç şəhərin namizədliyini geri götürməsindən sonra BOK-un İcraiyyə Şurası 2024 və 2028-ci illər üçün seçim proseslərini müzakirə etmək üçün 9 iyun 2017-ci ildə Lozannada iclas keçirdi.[11][12] Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi rəsmi şəkildə 2024 və 2028-ci il Olimpiya Oyunlarına ev sahibliyi edəcək şəhərlərin 2017-ci ildə eyni vaxtda seçilməsi təklifini irəli sürdü, bu təklif 11 iyul 2017-ci ildə Lozannada BOK-un Fövqəladə Sessiyasında təsdiqləndi.[12] BOK Los-Anceles 2024 və Paris 2024 təklif komissiyaları ilə birlikdə 2024 və 2028-ci illərdə hansı şəhərin Oyunlara ev sahibliyi edəcəyini və hər iki seçimin eyni vaxtda edilməsinin mümkün olub-olmadığını müəyyələşdirmək üçün prosesə başladı.[13]
Ev sahibi şəhərin seçilməsi
[redaktə | mənbəni redaktə et]13 sentyabr 2017-ci ildə Peruda, Lima şəhərində BOK-un 131-ci sessiyasında Parisin ev sahibliyi təsdiqləndi. Olimpiya Xartiyasının qaydalarına əsasən iki fransız BOK üzvü Qay Drut və Toni Estanget səsvermədə iştirak edə bilmədi.[14][15]
| Şəhər | Ölkə | Səslər |
|---|---|---|
| Paris |  Fransa
|
2024-cü il üçün seçildi. |
| Los-Anceles |  ABŞ
|
2028-ci il üçün seçildi. |
| Hamburq |  Almaniya
|
Geri çəkildi. |
| Roma |  İtaliya
| |
| Budapeşt |  Macarıstan
|
İrəliləyiş və hazırlıqlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]Məkanlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]Olimpiya tədbirlərinin əksəriyyəti Paris şəhərində və onun qonşu şəhərləri Sent-Denis, Le Burge, Nanter, Versal və Ver-sur-Marn şəhərləri daxil olmaqla metropoliten bölgəsində keçiriləcək.[16][17]
Həndbol turnirləri ev sahibi şəhərdən 225 km (140 mil) məsafədə olan Lilldə keçiriləcək; yelkənli idman yarışları və bəzi futbol oyunları Parisdən 777 km (483 mil) məsafədə olan Aralıq dənizi sahilində yerləşən Marsel şəhərində keçiriləcək. Sörfinq yarışlarının Parisdən 15,716 km (9,765 mil) məsafədə yerləşən Fransa Polineziyasının ərazisindəki Teahupoo kəndində keçirilməsi planlaşdırılır. Bordo, Desine-Şarpi (Lion), Nant, Nitsa və Sent-Etyen kimi digər beş şəhərdə futbol tədbirlərinə ev sahibliyi edəcək.
İdman növləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinin 2017-ci ildən qüvvədə olan hazırkı qaydalarına uyğun olaraq Yay Olimpiya Oyunlarının proqramına 28 məcburi "əsas" idman növü və hər olimpiadada dəyişdirilə bilən ən çox altı əlavə idman növü daxildir.
Yarışın Təşkilat Komitəsi həmin ölkədə yarışa marağı artırmaq üçün Olimpia Oyunlarının başlamasından ən azı beş il qabaq əlavə seçilmiş idman növlərini Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinə təqdim edilməli olan siyahıya daxil edir.[18][19] Ümumi idmançı sayı bütün idman növləri üzrə olan yarışlarda 10500 nəfəri keçməməlidir.[1]
İştirakçı ölkələr
[redaktə | mənbəni redaktə et]Aşağıda 2024-cü il Yay Olimpiya Oyunlarına ən azı bir idmançının vəsiqə qazandığı Milli Olimpiya Komitələrinin siyahısı verilmişdir. Rusiyanın Ukrayna ərazilərini işğalından sonra BOK Rusiya və Belarusun Olimpiya Komitəsinin iştirakını Olimpiya barışığını pozduğuna görə dayandırıb. Rusiya və Belarus idmançıları müharibəni dəstəkləmədikləri halda əvəzində milli identifikasiya olmadan "Fərdi Neytral İdmançılar" (ing. Individual Neutral Athletes, AIN) kimi yarışacaqlar. Fərdi neytral idmançılar hər bir idman növü üzrə beynəlxalq federasiya, sonra isə BOK-un paneli tərəfindən təsdiqlənməlidir.
Beləliklə, 2024 Yay Olimpiya Oyunlarında Afrikadan 54, Avropadan 48, Asiyadan 44, Amerikadan 41, Okeaniyadan 17, habelə Fərdi neytral idmançılar və Qaçqınların Olimpiya Komandası olmaqla cəmi 206 Olimpiya Milli Olimpiya Komitəsi təmsil olunur.
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Təqvim
[redaktə | mənbəni redaktə et]Aşağıdakı cədvəl 2024-cü ilin martında yayımlanan məlumatları özündə göstərir. Oyunlar başlayana qədər təqvimdə dəyişikliklər edilməsi mümkündür.[20]
- Bütün tarixlər Mərkəzi avropa yaz saatı ilə göstərilib (UTC+2)
| AM | Açılış mərasimi | ● | Yarışlar | 1 | Qızıl medal yarışları | BM | Bağlanış mərasimi |
| İyul/Avqust 2024 | İyul | Avqust | Yarışlar | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 24 Çər |
25 C.a |
26 Cüm |
27 Şən |
28 Baz |
29 B.e |
30 Ç.a |
31 Çər |
1 C.a |
2 Cüm |
3 Şən |
4 Baz |
5 B.e |
6 Ç.a |
7 Çər |
8 C.a |
9 Cüm |
10 Şən |
11 Baz | |||
 Mərasimlər |
AM | BM | — | ||||||||||||||||||
| Su idmanları |  Sinxron üzgüçülük
|
● | ● | 1 | ● | 1 | 2 | ||||||||||||||
 Suya tullanma
|
1 | 1 | 1 | 1 | ● | 1 | ● | 1 | 1 | 1 | 8 | ||||||||||
 Üzgüçülük marafonu
|
1 | 1 | 2 | ||||||||||||||||||
 Üzgüçülük
|
4 | 3 | 5 | 3 | 5 | 4 | 3 | 4 | 4 | 35 | |||||||||||
 Su polosu
|
● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | 1 | 1 | 2 | ||||
 Kamandan oxatma
|
● | 1 | 1 | ● | ● | ● | 1 | 1 | 1 | 5 | |||||||||||
 Yüngül atletika
|
2 | 1 | 5 | 3 | 4 | 5 | 5 | 5 | 8 | 9 | 1 | 48 | |||||||||
 Badminton
|
● | ● | ● | ● | ● | ● | 1 | 1 | 1 | 2 | 5 | ||||||||||
| Basketbol |  Basketbol
|
● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | 1 | 1 | 2 | ||||
 3×3 Basketbol
|
● | ● | ● | ● | ● | ● | 2 | 2 | |||||||||||||
 Boks
|
● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | 1 | 2 | 2 | 4 | 4 | 13 | ||||||
 Brekdans
|
1 | 1 | 2 | ||||||||||||||||||
| Kanoe | _pictogram.svg){kind=small} Slalom
|
● | 1 | 1 | ● | 1 | 1 | ● | ● | ● | 2 | 6 | |||||||||
_pictogram.svg){kind=small} Sprint
|
● | ● | 3 | 4 | 3 | 10 | |||||||||||||||
| Velosiped sürmə | _pictogram.svg){kind=small} Yol velosipedi
|
2 | 1 | 1 | 4 | ||||||||||||||||
_pictogram.svg){kind=small} Cığır velosipedi
|
1 | 1 | 2 | 2 | 2 | 1 | 3 | 12 | |||||||||||||
_pictogram.svg){kind=small} BMX
|
● | 2 | ● | 2 | 4 | ||||||||||||||||
_pictogram.svg){kind=small} Dağ velosipedi
|
1 | 1 | 2 | ||||||||||||||||||
 Atçılıq
|
● | ● | 2 | ● | ● | ● | 1 | 1 | 1 | ● | 1 | 2 | |||||||||
 Qılıncoynatma
|
2 | 2 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 12 | |||||||||||
 Otüstü hokkey
|
● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | 1 | 1 | 2 | ||||||
 Futbol
|
● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | 1 | 1 | 2 | |||||||
 Qolf
|
● | ● | ● | 1 | ● | ● | ● | 1 | 2 | ||||||||||||
| Gimnastika | _pictogram.svg){kind=small} Bədii
|
● | ● | 1 | 1 | 1 | 1 | 3 | 3 | 4 | 14 | ||||||||||
_pictogram.svg){kind=small} Ritmik
|
● | 1 | 1 | 2 | |||||||||||||||||
_pictogram.svg){kind=small} Batut
|
2 | 2 | |||||||||||||||||||
 Həndbol
|
● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | 1 | 1 | 2 | ||||
 Cüdo
|
2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 1 | 15 | ||||||||||||
 Müasir beşnövçülük
|
● | ● | 1 | 1 | 2 | ||||||||||||||||
 Avarçəkmə
|
● | ● | ● | ● | 2 | 4 | 4 | 4 | 14 | ||||||||||||
 Yeddili reqbi
|
● | ● | 1 | ● | ● | 1 | 2 | ||||||||||||||
 Yelkən
|
● | ● | ● | ● | 2 | 2 | ● | ● | ● | 2 | 2 | 2 | 10 | ||||||||
 Atıcılıq
|
1 | 2 | 2 | 2 | 1 | 1 | 1 | 2 | 1 | 2 | 15 | ||||||||||
 Skeytbordinq
|
1 | 1 | 1 | 1 | 4 | ||||||||||||||||
 Dırmaşma idmanı
|
● | ● | 1 | 1 | 1 | 1 | 4 | ||||||||||||||
 Sörfinq
|
● | ● | ● | ● | 2 | 2 | |||||||||||||||
 Stolüstü tennis
|
● | ● | ● | 1 | ● | ● | ● | 1 | 1 | ● | ● | ● | ● | 1 | 1 | 5 | |||||
 Taekvondo
|
2 | 2 | 2 | 2 | 8 | ||||||||||||||||
 Tennis
|
● | ● | ● | ● | ● | ● | 1 | 2 | 2 | 5 | |||||||||||
 Triatlon
|
1 | 1 | 1 | 3 | |||||||||||||||||
| Voleybol | _pictogram.svg){kind=small} Çimərlik voleybolu
|
● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | 1 | 1 | 2 | ||||
_pictogram.svg){kind=small} Voleybol
|
● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | 1 | 1 | 2 | ||||
 Ağır atletika
|
2 | 2 | 2 | 3 | 1 | 10 | |||||||||||||||
 Güləş
|
● | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 18 | |||||||||||||
| Gündəlik medal yarışları | 14 | 13 | 18 | 12 | 19 | 18 | 23 | 27 | 20 | 18 | 15 | 21 | 25 | 34 | 39 | 13 | 329 | ||||
| Cəmi | 14 | 27 | 45 | 57 | 76 | 94 | 117 | 144 | 164 | 182 | 197 | 218 | 243 | 277 | 316 | 329 | |||||
| İyul/Avqust 2024 | |||||||||||||||||||||
| 24 Çər |
25 C.a |
26 Cüm |
27 Şən |
28 Baz |
29 B.e |
30 Ç.a |
31 Çər |
1 C.a |
2 Cüm |
3 Şən |
4 Baz |
5 B.e |
6 Ç.a |
7 Çər |
8 C.a |
9 Cüm |
10 Şən |
11 Baz |
Cəmi yarışlar | ||
| İyul | Avqust | ||||||||||||||||||||
Olimpiadanın açılışı
[redaktə | mənbəni redaktə et]Ölkələrin göstərdiyi nəticələrı
[redaktə | mənbəni redaktə et]İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 Iveson, Ali. "ICC forms Olympic Working Group to prepare bid for Los Angeles 2028 inclusion". Inside the Games. 10 avqust 2021. 10 avqust 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 avqust 2021.
- ↑ https://olympics.com/en/paris-2024/live-updates/f106487d-e8ca-4518-8933-70ea6a39fbb2.
- ↑ "IOC Executive Board approve joint awarding plans for 2024 and 2028 Olympics". Inside the Games. 9 iyun 2017. 2017-08-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-03-06.
- ↑ Wharton, David. "Los Angeles makes deal to host 2028 Summer Olympics". Los Angeles Times. 31 iyul 2017. 2017-09-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 mart 2024.
- ↑ "Olympic Games: Paris & LA to host 2024 & 2028 respectively". BBC Sport. 2020-03-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 mart 2024.
- ↑ "Five world-class cities in strong competition for Olympic Games 2024 – IOC to contribute USD 1.7 billion to the local organising committee" (Press-reliz). Lausanne, Switzerland: Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi. 16 sentyabr 2015. 18 sentyabr 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 September 2015.
- ↑ "Rome 2024 Olympic bid collapses in acrimony". BBC News. 21 sentyabr 2016. 21 sentyabr 2016 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "2024 Olympics: Budapest to drop bid to host Games". BBC Sport. 22 fevral 2017. 23 fevral 2017 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ Mather, Victor. "Budapest Withdraws Bid to Host 2024 Summer Olympics". The New York Times. 22 fevral 2017. 26 iyul 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 fevral 2017.
- ↑ Wharton, David. "Budapest to withdraw bid for 2024 Olympics, leaving L.A. and Paris as only contenders". Los Angeles Times. 22 fevral 2017. 23 fevral 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 mart 2024.
- ↑ "Meeting of the IOC Executive Board in Lausanne – Information for the media". Olympic.org. 19 may 2017. 22 iyun 2017 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ 1 2 "IOC Executive Board approve joint awarding plans for 2024 and 2028 Olympics". Inside the Games. 9 iyun 2017. 1 avqust 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 yanvar 2023.
- ↑ Livingstone, Robert. "Bach Says Paris and LA Mayors Are 'Optimistic' About Agreement After Initial Discussions - GamesBids.com". gamesbids.com. 12 iyul 2017. 1 avqust 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 yanvar 2023.
- ↑ "IOC Session in Lima opened with energetic ceremony". IOC. 13 Sentyabr 2017. 13 May 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 May 2024.
- ↑ "IOC makes historic decision by simultaneously awarding Olympic Games 2024 to Paris and 2028 to Los Angeles". 13 Sentyabr 2017. 12 May 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 May 2024.
- ↑ "Paris 2024 Competition Venue Concept Map". Paris 2024 (ingilis). 18 mart 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-03-18.
- ↑ "Paris 2024 Les Sites des Compètition". Paris 2024 (fransız). 18 mart 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-03-18.
- ↑ Owen, David. "Big changes to Olympic sports program on way after Agenda 2020 Summit". Inside the Games. 19 iyul 2014. 12 September 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 iyul 2021.
- ↑ "Olympic Agenda 2020 Recommendations" (PDF). IOC. 10 avqust 2015 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyun 2015.
- ↑ "OLYMPIC SCHEDULE". 12 mart 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 mart 2024.
Xarici keçidlər
[redaktə | mənbəni redaktə et] | ||||
|---|---|---|---|---|
| Yay | Afina 1896 • Paris 1900 • Sent-Lüis 1904 • Afina 1906 (sayılmır) • London 1908 • Stokholm 1912 • Berlin 1916 • Antverpen 1920 • Paris 1924 • Amsterdam 1928 • Los-Anceles 1932 • Berlin 1936 • Tokio 1940 • London 1944 • London 1948 • Helsinki 1952 • Melburn 1956 • Roma 1960 • Tokio 1964 • Mexiko 1968 • Münhen 1972 • Monreal 1976 • Moskva 1980 • Los-Anceles 1984 • Seul 1988 • Barselona 1992 • Atlanta 1996 • Sidney 2000 • Afina 2004 • Pekin 2008 • London 2012 • Rio-de-Janeyro 2016 • Tokio 2020
| | ||
| Qış | Şamoni 1924 • Sankt-Morits 1928 • Leyk-Plesid 1932 • Qarmiş-Partenkirhen 1936 •
| |||
| Yay (Yeniyetmələr) |
| |||
| Qış (Yeniyetmələr) |
| |||
| Foto, video və audio |
|---|
|
|
Olimpiya Oyunları ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı daha da zənginləşdirin. |