Bəxt üzüyü

Bəxt üzüyü
Fayl:Bəxt Üzüyü (1991).JPG
Janr	komediya filmi
Rejissor	Ramiz Əzizbəyli
Ssenari müəllifləri	Ramiz Əzizbəyli Vaqif Səmədoğlu Orxan Fikrətoğlu
Baş rollarda	Afaq Bəşirqızı Valeh Kərimov Gülşad Baxşıyeva Ayşad Məmmədov Firəngiz Rəhimbəyli Nəsir Sadıqzadə Rəfael Dadaşov
Operator	Amin Novruzov
Bəstəkar	Eldar Mansurov
İlk baxış tarixi	1991
Müddət	97 dəq.
Ölkə	Azərbaycan
Dil	Azərbaycan dili
Rəng	rəngli
IMDb	ID1456483

Bəxt üzüyü — Rejissor Ramiz Əzizbəylinin filmi.

Məzmun

Bu qrotesk film qəhrəmanlardan biri-Saranın(Gülşad Baxşıyeva) bəxt üzüyünün itməsi əhvalatı üzərində qurulmuşdur. Əslində isə burada söhbət bir nəfərin deyil, bütün xalqın bəxtinin itməsindən gedir. Moşu(Valeh Kərimov) kimilər isə bu itirilmiş bəxti axtarmaqdansa, "xoşbəxtliyə" qafiyə axtarmaqla məşğul olur, öz-özünü və ətrafındakıları aldadırlar.

İnsanlar, bir-birinizə laqeyd qalmayın, diqqətli olun. Axı, siz İnsansınız, pul, əşya deyilsiniz, saqqızla aldanmamalısınız. Bu çağırış filmin əsasını təşkil edir. Film bizim bir-birimizə, ətrafdakılarımıza münasibətimiz barədədir.

Çoxlarının qınadığı sadə süjet xəttinə malik filmin uğuru, obrazların dəqiq xarakterizə olunmasındadır. Filmdəki hadisələr natural fonda, sərbəst formada, səmimi və təbii ifa maneralarına əsasən canlandırılır. Hadisələrin, sadə insanların özlərinə məxsus psixologiyası, dili ilə şərh olunması onların dünyaya olan baxış tərzini məzhəkədən kənar səmimi qəbul etməsinə imkan yaradır. Günün reallıqları, insanların anormal sosial durumu sivil dünyadakı qeyri-bərabərsizlik filmin qəhrəmanlarının həyat şəraitinin əsasını təşkil edir. Filmdə anlaşılmaz insan xislətinin dərinliyində yatan iblis xislətinə xəfifcə istehza, müdrik bir qınaq da var. İnsanların bir-birinə biganəliyi, XX əsrdə belə mövcud olan mövhumatçılığı (Söylünün yaxasından dua asması), savadsızlığı (Moşunun xoşbəxtlik sözünə günlərlə qafiyə axtarması), çağdaş həyat tərzini tənəzzülə aparan amil kimi filmdə tənqid atəşinə tutulur. İlk baxışda bütün bu sadalananlar filmin komediya motivi kimi nəzərə çarpsa da, hadisələrin axarında xüsusi bir ciddilik var. Məsələn, işsizliyin məngənəsində əzilən personajlar (Sara, Hüseyn, Zırpı və b.) həyatın gözəlliyini, şirinliyini doya-doya yaşamaqdansa, sadəcə, yaşamağa məhkum varlıqlardır. Sara həyatını başqalarının yataq dəstini yumaqla, Zırpı (Muxtar Manıyev) isə ətrafındakıların cahilliklərini, mənasız həyat tərzi sürmələrini seyr etməklə, işsiz Moşu bədbəxt həyatda xoşbəxtliyə qafiyə axtarmaqla, uşaq evinə atılan Hüseyn isə sərxoşluqla qurur.

Filmin kulminasiya nöqtəsində ağlı kəsəndən ailəsinin acı həyat fəlsəfəsi ilə tərbiyələnən azyaşlı qızın gecənin qaranlığında evdən çıxıb ağacın dibində yatması göstərilir. Əri Hüseynin sərxoşluğundan, bivecliyindən bitib-tükənən Sara qızının itməsini zənn edərək dəli kimi onu axtarmağa başlayır. Tapdıqdan sonra isə balasını qucaqlayan ananın kadrda xoşbəxt simasından həyatının nikbin faciəsi oxunur. Sara başa düşür ki, bu son deyil. Onu yaşamağa ruhlandıracaq, hər bir əziyyətə tab gətirə biləcək bir qüvvə, övlad sevgisi var. “Bəxt üzüyü”nün mahiyyəti də burda açılır.

Film haqqında

• Film dramaturq Vaqif Səmədoğlunun eyniadlı pyesinin motivləri əsasında çəkilmişdir.
• 1991-ci ildə Azərbaycanda elan olunmuş komendant saatı davam etdiyinə görə, çəkiliş zamanı ciddi problemlər yaranıb.
• Filmin çəkilişlərinə Bayramov qardaşları köməklik göstərmişdir.
• Film 2 ay ərzində Şüvəlanda çəkilib.
• "Filmin yaradıcı heyəti Şüvəlanda "Yazıçılar Birliyi"nin sanatoriyasında qalırdı.
• Söylünün qaçdığı yerdə yıxılması ssenaridən kənardır. Təsadüfən olmuşdur.
• Arağın divara dəyib sınması səhnəsi də düşünülməmiş bir addım idi. Şüşə sınmamalı idi. Ancaq Söylü güclü zərbə ilə yoldan keçənin əlini itələyir və araq şüşəsi divara çırpılır.
• Moşu ilə Söylü yol qırağında gedərkən qəflətən sürətlə bir maşın keçir və Söylü qırağa atlanır. Bu məqamda aktrisa Afaq Bəşirqızı bərk qorxmuşdu. Maşının gəlməsi isə təsadüf idi.
• Sevda üzündə maska Söylü və Saraya yaxınlaşanda Söylü ona qarşı "senzuradan keçməyən" bir kəlmə işlədərək ələ salır. Əslində bu söz ssenaridə yox idi. Aktrisa Afaq Bəşirqızı özündən əlavə etmişdi. Ona görə o səhnəyə diqqətlə baxdıqda Firəngiz Rəhimbəylinin o sözü eşitdikdən sonra üzündəki heyrəti görmək olar.
• Milis idarəsinə aparılan səhnənin çəkildiyi gün aktyorların heç birinə su verilməyib.
• Arif Quliyevin qonşuları motosikletlə qarşısına alıb apardığı səhnədə aktyor 6 butulka badamlı suyu içməli olur. Son butulkadan sonra, Arif Quliyev mədəsinin ağrıdığını deyir.
• Kinodakı qatıq satan aktyor deyil. Qatıq satan çəkiliş prosesinin səsini eşidib hasardan boylanır və rejissor onu kadra salır.

Festivallar və mükafatlar

1)1993-cü ildə Bakıda Azərbaycan filmlərinin II festival müsabiqəsi

• Quruluşçu rejissor Ramiz Əzizbəyliyə tamaşaçı rəğbətinə görə Mükafat verilmişdir.

Filmin heyəti

Film üzərində işləyənlər

Ssenari müəllifi : Ramiz Əzizbəyli, Vaqif Səmədoğlu, Orxan Fikrətoğlu(Orxan Sadıqov kimi)

Quruluşçu rejissor : Ramiz Əzizbəyli

Quruluşçu operator : Amin Novruzov

Quruluşçu rəssam : Rafiq Nəsirov

Bəstəkar : Eldar Mansurov

Səs operatoru : Kamal Seyidov

Rejissor : Elman Şeydayev

Operator : Kamal Məlikov

Geyim rəssamı : Nizami Bəydəmirov

Qrim rəssamı : Rəna Əliyeva

Fotoqraf-Rəssam : Tofiq Kərimov

Montaj edən : Nelli Dadaşova

Operator assistenti : Sahib Səfərov (mövqe göstərilməyib)

Montaj üzrə assistent : Sevda Abbasova (mövqe göstərilməyib)

Assistent : Lalə Baltaçı, Taleh Əliyev

İnzibatçı : Həsən Tağıyev, İlham Xoşgün, Şahbuz Quliyev, Namiq Manafov

Mahnı İfa edən : Firəngiz Rəhimbəyli(Firəngiz Rəhimbəyova kimi), Mübariz Tağıyev, Səxavət Məmmədov

Çalır : Qara Qarayev Adına Azərbaycan Dövlət Kamera Orkestri və "Tac" İnstrumental Qrupu

Dirijor : Eldar Rüstəmov

Redaktor : Ramiz Rövşən

Filmin direktoru : Akif Musayev

Rollarda

Afaq Bəşirqızı-Söylü

Valeh Kərimov-Moşu

Gülşad Baxşıyeva-Sara

Ayşad Məmmədov-Hüseyn

Firəngiz Rəhimbəyli(Firəngiz Rəhimbəyova kimi)-Sevda

Nəsir Sadıqzadə-Tanrıbəy

Rəfael Dadaşov-Rasim

Muxtar Maniyev-Zırpı

Cahangir Novruzov-Milis rəisi

Arif Quliyev-Milis nəfəri

Nigar Şıxəliyeva-Uşaq

Semral Təhməzov-Uşaq

Abbasqulu Əbluc-Uşaq

Tural Bağırov-Uşaq

Şükür Xəlilov-Uşaq

Pənah Xəlilov (II)-Uşaq

Hikmət İmaməliyev-Uşaq

Tofiq Tağızadə-Əcnəbi

Nuriyyə Əhmədova-Alverçi Məsmə

Əhməd Təhməzov-Dəniz kənarındakı adam

Akif Piriyev

Fuad Əliyev (III)

Lalə Baltaçı

Yaşar Bağırov

Zakir Fəxri

Sadıq Sadıqov

Nizami Bəydəmirov

İlham Xoşgün

Xədicə Xeyrullayeva

Rəna Əliyeva

Nadir Mikayılov

İlqar Əliyev

Akif (aşağı volt)

Akif (yuxarı volt)

Səlim (taxta)-Dəniz qırağındakı adam

Vahab (işçi)

Daşdəmir (nurlu)

Güloğlan (şüvəlani)

Şirzad Abdullayev

Fuad Rzayev

Vaqif Eyvazov

Elman Şeydayev

Vaqif Səmədoğlu-Satıcı

Ramiz Əzizbəyli-Sərxoş

Sabir Yunusov - Alverçinin əri

Filmi səsləndirən

Ramiz Əzizbəyli-Milis nəfəri (Arif Quliyev) (titrlərdə yoxdur)

Şəkillər

Fayl:Bəxt Üzüyü (1991)(afişa).JPG

Fayl:Bext Uzuyu(1991)-1.JPG

Fayl:Bext Uzuyu(1991)-4.JPG

Mənbə

• Azəri, L. 20 ilin “Bəxt üzüyü”: [rejissor Ramiz Əzizbəylinin “Bəxt üzüyü” filmi haqqında] //Mədəniyyət.- 2012.- 7 mart.- S. 10.
• Əsgərova, A. Azərbaycanın “Bəxt üzüyü”: və xoşbəxtliyin itmiş qafiyəsi: [eyniadlı filmin 20 illiyi münasibətilə] //Olaylar.- 2012.- 17-19 mart.- S.13.
• Kərimov, V. “Xoşbəxtlik elə anlamdır ki, ona qafiyə tapılmır” “20 ildən sonra yenə xoşbəxtliyi də axtarıram, qafiyəni də”: [Sumqayıt Dram Teatrının aktyoru, Xalq artisti Valeh Kərimovla müsahibə] //Olaylar.- 2012.- 2 mart.- S.10.
• Ramizqızı, C. 20 yaşlı “Bəxt üzüyü”: [Ramiz Əzizbəylinin eyniadlı filminin 20 illiyi münasibətilə] //525-ci qəzet. - 2012.-7 mart.- S. 4.
• Reyhan. “Bəxt üzüyü”: 20 il sonra: [rejissor Ramiz Əzizbəylinin eyniadlı filmi Nizami Kino Mərkəzində] //Mədəniyyət.- 2012.- 14 mart.- S. 6.
• Rüstəmov, Ə. Bəxtimizin 20 illik üzüyü: [Ramiz Əzizbəylinin eyniadlı filminin 20 illiyi münasibətilə] //525-ci qəzet. - 2012.- 10 mart.- S. 17.
• Oqtay. “İtmiş bəxt üzüyü və tapılmış talelər”. //Xalq cəbhəsi.-2013.- 15 mart.- səh.14.
• Kamal. "Hələlik “Bəxt üzüyündən” muğayat olun" : [Ramiz Əzizbəylinin eyni adlı filminin 20 illiyi, yaradıcılığının isə 55 illiyi münasibətilə] //Azad Azərbaycan.- 2012.- 29 aprel.- S. 7.
• Eldarqızı, Z. İtmiş bəxt üzüyü və tapılmış talelər: “Bəxt üzüyü” - 20: [rejissoru Ramiz Əzizbəyli olan eyniadlı film haqqında] //Bakı xəbər.- 2012.- 12-14 oktyabr.- S. 14.
• Eldarqızı, Z. İtmiş bəxt üzüyü və tapılmış talelər: [rejissor Ramiz Əzizbəylinin “Bəxt üzüyü” filmi haqqında] //Qobustan: sənət toplusu.- 2012.- № 4.- S.72-74.
• Rəhimbəyova, F. "Ürəyim Bakıda qalıb": Xeyli vaxt gözlədim ki, "Bəxt üzüyü" filminin zəngin fanatları maddi dəstək verərək, rejissor Ramiz Əzizbəylini filmin ikinci seriyasını çəkməyə ruhlandıracaqlar": [ABŞ-da yaşayan sənətçi, həmyerlimiz Firəngiz Rəhimbəyova ilə müsahibə] //Xalq cəbhəsi.- 2010.- 26 avqust.- S. 11.

Həmçinin bax

Azərbaycan filmlərinin siyahısı

Xarici keçid

Filmi izlə