Əyyub Fətəliyev: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
k →‎İstinadlar: tənzimləmə using AWB
k Texniki düzəliş
Sətir 27: Sətir 27:
}}
}}


'''Əyyub Fətəliyev''' ({{lang-ru|Фаталиев, Эйюб Джафар оглы}}; {{lang-az|Əyyub Cəfər oğlu Fətəliyev}}) - Azərbaycanın əməkdar incəsənət xadimi, teatr rəssamı.
'''Əyyub Fətəliyev''' ({{lang-ru|Фаталиев, Эйюб Джафар оглы}}; {{dil-az|Əyyub Cəfər oğlu Fətəliyev}}) - Azərbaycanın əməkdar incəsənət xadimi, teatr rəssamı.


== Həyatı ==
== Həyatı ==


Əyyub Cəfər oğlu Fətəliyev [[1925]]-ci ilin [[7 noyabr]] tarixində [[İrəvan]] şəhərində anadan olub. Rəssamlığa gənc yaşlarından etibarən maraq göstərməyə başlayıb. İlk təhsilini 1944-cü ildə bitirdiyi [[Əzim Əzimzadə adına Bakı Rəssamlıq Məktəbi]]ndə almışdır. Bir müddət işlədikdən sonra ali rəssamlıq təhsili almaq üçün [[Moskva]] şəhərinə getmiş və burada Surikov adına Moskva Dövlət Rəssamlıq İnstitutuna qəbul edilmişdir.
Əyyub Cəfər oğlu Fətəliyev [[1925]]-ci ilin [[7 noyabr]] tarixində [[İrəvan]] şəhərində anadan olub. Rəssamlığa gənc yaşlarından etibarən maraq göstərməyə başlayıb. İlk təhsilini 1944-cü ildə bitirdiyi [[Əzim Əzimzadə adına Bakı Rəssamlıq Məktəbi]]ndə almışdır. Bir müddət işlədikdən sonra ali rəssamlıq təhsili almaq üçün [[Moskva]] şəhərinə getmiş və burada Surikov adına Moskva Dövlət Rəssamlıq İnstitutuna qəbul edilmişdir.


[[1952]]-ci ildə Fətəliyev [[Azərbaycan]]ın tanınmış bəstəkarı [[Soltan Hacıbəyov]]un [[Gülşən (balet)|Gülşən baletinin]] səhnə tərtibatı mövzusunda diplom işini uğurla müdafiə edərək, İnstitutun Teatr rəssamlığı fakultəsini müvəffəqiyyətlə bitirmişdir. Əsəri müsabiqədə müvəffəqiyyət qazanan Əyyub Fətəliyev [[1952]]-[[1955]]-ci illərdə [[Moskva]]da yerləşən [[SSRİ]] məkanında ən nüfuzlu teatr hesab olunan ''SSRİ Dövlət Akademik Böyük Teatrında'' əvvəlcə təcrübəçi rəssam, sonra isə baş rəssam assistenti olaraq çalışmışdır.
[[1952]]-ci ildə Fətəliyev [[Azərbaycan]]ın tanınmış bəstəkarı [[Soltan Hacıbəyov]]un [[Gülşən (balet)|Gülşən baletinin]] səhnə tərtibatı mövzusunda diplom işini uğurla müdafiə edərək, İnstitutun Teatr rəssamlığı fakultəsini müvəffəqiyyətlə bitirmişdir. Əsəri müsabiqədə müvəffəqiyyət qazanan Əyyub Fətəliyev [[1952]]-[[1955]]-ci illərdə [[Moskva]]da yerləşən [[SSRİ]] məkanında ən nüfuzlu teatr hesab olunan ''SSRİ Dövlət Akademik Böyük Teatrında'' əvvəlcə təcrübəçi rəssam, sonra isə baş rəssam assistenti olaraq çalışmışdır.
Sətir 59: Sətir 59:
}}</ref> Rəssam həmçinin bədii yaradıcılıq fəaliyyəti ilə yanaşı ixtisaslı teatr rəssam kadrlarının hazırlanmasında da əmək sərf edib, iyirmi ildən artıq [[Əzim Əzimzadə adına Bakı Rəssamlıq Məktəbi|Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Texnikumunda]] pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olub.
}}</ref> Rəssam həmçinin bədii yaradıcılıq fəaliyyəti ilə yanaşı ixtisaslı teatr rəssam kadrlarının hazırlanmasında da əmək sərf edib, iyirmi ildən artıq [[Əzim Əzimzadə adına Bakı Rəssamlıq Məktəbi|Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Texnikumunda]] pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olub.


Rəssamın fəaliyyəti dövlət tərəfindən də yüksək qiymətləndirilib, o, [[1964]]-cü ildə Azərbaycanın əməkdar incəsənət xadimi fəxri adına layiq görülüb. Əyyub Fətəliyevin Opera və Balet Tearında ilk müstəqil yaradıcılıq işi gürcü rəssamı [[Zaxari Paliaşvili]]nin ''Daisi'' <small>([[1956]], quruluşçu rejissor [[Şəmsi Bədəlbəyli]])</small> operası olub. Rəssam əsərin ideya qayəsinin daha mükəmməl şəkilləndirilməsi və açılmasına xidmət edən uğurlu səhnə tərtibatı hazırlayıb.
Rəssamın fəaliyyəti dövlət tərəfindən də yüksək qiymətləndirilib, o, [[1964]]-cü ildə Azərbaycanın əməkdar incəsənət xadimi fəxri adına layiq görülüb. Əyyub Fətəliyevin Opera və Balet Tearında ilk müstəqil yaradıcılıq işi gürcü rəssamı [[Zaxari Paliaşvili]]nin ''Daisi'' <small>([[1956]], quruluşçu rejissor [[Şəmsi Bədəlbəyli]])</small> operası olub. Rəssam əsərin ideya qayəsinin daha mükəmməl şəkilləndirilməsi və açılmasına xidmət edən uğurlu səhnə tərtibatı hazırlayıb.


Əyyub Fətəliyevin bəddi tərtibatını və quruluşunu hazırladığı [[opera]] tamaşalarına [[Cahangir Cahangirov]]un ''Azad'' ([[1957]]), ''Xanəndənin taleyi'' ([[1979]]), [[Fikrət Əmirov]]un ''[[Sevil (opera)|Sevil]]'' ([[1959]]), [[Üzeyir Hacıbəyov]]un ''[[Koroğlu (opera)|Koroğlu]]'' <small>([[1959]], [[1975]], Xalq rəssamı [[Tahir Salahov]]la birgə)</small>, [[Süleyman Ələsgərov]]un ''[[Bahadır və Sona (opera)|Bahadır və Sona]]'' ([[1961]]), [[Cüzeppe Verdi]]nin ''[[Aida (opera)|Aida]]'' ([[1961]]), ''[[Traviata (opera)|Traviata]]'' ([[1964]]) ''[[Otello (opera)|Otello]]'' ([[1982]]), [[Aleksandr Borodin]]in ''Knyaz İqor'' ([[1964]], [[1975]]), [[Modest Musorqski]]nin ''[[Boris Qodunov]]'' ([[1966]]), [[Vasif Adıgözəlov]]un ''[[Ölülər (opera)|Ölülər]]'' ([[1967]]), [[Pyotr Çaykovski]]nin ''Qaratoxmaq qadın'' ([[1968]]), [[Qara Qarayev]]in və [[Cahangir Hacıyev]]in ''[[Vətən (opera)|Vətən]]'' ([[1973]]), [[Zakir Bağırov]]un ''Aygün'' ([[1973]]) operalarını qeyd etmək olar.<ref name="АСЭ"/>
Əyyub Fətəliyevin bəddi tərtibatını və quruluşunu hazırladığı [[opera]] tamaşalarına [[Cahangir Cahangirov]]un ''Azad'' ([[1957]]), ''Xanəndənin taleyi'' ([[1979]]), [[Fikrət Əmirov]]un ''[[Sevil (opera)|Sevil]]'' ([[1959]]), [[Üzeyir Hacıbəyov]]un ''[[Koroğlu (opera)|Koroğlu]]'' <small>([[1959]], [[1975]], Xalq rəssamı [[Tahir Salahov]]la birgə)</small>, [[Süleyman Ələsgərov]]un ''[[Bahadır və Sona (opera)|Bahadır və Sona]]'' ([[1961]]), [[Cüzeppe Verdi]]nin ''[[Aida (opera)|Aida]]'' ([[1961]]), ''[[Traviata (opera)|Traviata]]'' ([[1964]]) ''[[Otello (opera)|Otello]]'' ([[1982]]), [[Aleksandr Borodin]]in ''Knyaz İqor'' ([[1964]], [[1975]]), [[Modest Musorqski]]nin ''[[Boris Qodunov]]'' ([[1966]]), [[Vasif Adıgözəlov]]un ''[[Ölülər (opera)|Ölülər]]'' ([[1967]]), [[Pyotr Çaykovski]]nin ''Qaratoxmaq qadın'' ([[1968]]), [[Qara Qarayev]]in və [[Cahangir Hacıyev]]in ''[[Vətən (opera)|Vətən]]'' ([[1973]]), [[Zakir Bağırov]]un ''Aygün'' ([[1973]]) operalarını qeyd etmək olar.<ref name="АСЭ"/>

18:05, 16 yanvar 2019 tarixindəki versiya

Əyyub Fətəliyev
rus. Фаталиев, Эйюб Джафар оглы
Doğum tarixi
7 noyabr 1925(1925-11-07)
Doğum yeri İrəvan, Ermənistan SSR
Vəfat tarixi 21 aprel 2000(2000-04-21) (74 yaşında)
Vəfat yeri Bakı, Azərbaycan
Vətəndaşlığı SSRİ SSRİ →
Azərbaycan Azərbaycan
Fəaliyyəti rəssam
Təhsili Bakı Rəssamlıq Məktəbi
Mükafatları "Şərəf nişanı" ordeni

Əyyub Fətəliyev (rus. Фаталиев, Эйюб Джафар оглы; azərb. Əyyub Cəfər oğlu Fətəliyev‎) - Azərbaycanın əməkdar incəsənət xadimi, teatr rəssamı.

Həyatı

Əyyub Cəfər oğlu Fətəliyev 1925-ci ilin 7 noyabr tarixində İrəvan şəhərində anadan olub. Rəssamlığa gənc yaşlarından etibarən maraq göstərməyə başlayıb. İlk təhsilini 1944-cü ildə bitirdiyi Əzim Əzimzadə adına Bakı Rəssamlıq Məktəbində almışdır. Bir müddət işlədikdən sonra ali rəssamlıq təhsili almaq üçün Moskva şəhərinə getmiş və burada Surikov adına Moskva Dövlət Rəssamlıq İnstitutuna qəbul edilmişdir.

1952-ci ildə Fətəliyev Azərbaycanın tanınmış bəstəkarı Soltan Hacıbəyovun Gülşən baletinin səhnə tərtibatı mövzusunda diplom işini uğurla müdafiə edərək, İnstitutun Teatr rəssamlığı fakultəsini müvəffəqiyyətlə bitirmişdir. Əsəri müsabiqədə müvəffəqiyyət qazanan Əyyub Fətəliyev 1952-1955-ci illərdə Moskvada yerləşən SSRİ məkanında ən nüfuzlu teatr hesab olunan SSRİ Dövlət Akademik Böyük Teatrında əvvəlcə təcrübəçi rəssam, sonra isə baş rəssam assistenti olaraq çalışmışdır.

Rəssam Böyük teatrda rejissorlar Pokrovski, Baratov, teatrın baş rəssamı Vadim Rindinin rəhbərliyi ilə önəmli yaradıcılıq təcrübəsi keçərək, teatr sənətinin incə mətləblərini mənimsəyib. Əyyub Fətəliyev üç il müddətində baş rəssamın assistenti kimi Cüzeppe Verdinin Traviata, Nikolay Rimski-Korsakov Qar qız, Dmitri Kabalevskinin Nikita Verşinin, Anton Rubinşteynin Demon tamaşalarının bədii tərtibatının hazırlanmasında iştirak edib.[1]

1955-ci ildə rəssam Bakıya qayıdaraq, ömrünün sonuna kimi Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrında çalışıb. O, teatrda əvvəlcə quruluşçu rəssam, 1957-ci ildən isə teatrın baş rəssamı kimi bir çox məşhur opera tamaşalarına bədii tərtibat vermişdir.[2] Rəssam həmçinin bədii yaradıcılıq fəaliyyəti ilə yanaşı ixtisaslı teatr rəssam kadrlarının hazırlanmasında da əmək sərf edib, iyirmi ildən artıq Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Texnikumunda pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olub.

Rəssamın fəaliyyəti dövlət tərəfindən də yüksək qiymətləndirilib, o, 1964-cü ildə Azərbaycanın əməkdar incəsənət xadimi fəxri adına layiq görülüb. Əyyub Fətəliyevin Opera və Balet Tearında ilk müstəqil yaradıcılıq işi gürcü rəssamı Zaxari Paliaşvilinin Daisi (1956, quruluşçu rejissor Şəmsi Bədəlbəyli) operası olub. Rəssam əsərin ideya qayəsinin daha mükəmməl şəkilləndirilməsi və açılmasına xidmət edən uğurlu səhnə tərtibatı hazırlayıb.

Əyyub Fətəliyevin bəddi tərtibatını və quruluşunu hazırladığı opera tamaşalarına Cahangir Cahangirovun Azad (1957), Xanəndənin taleyi (1979), Fikrət Əmirovun Sevil (1959), Üzeyir Hacıbəyovun Koroğlu (1959, 1975, Xalq rəssamı Tahir Salahovla birgə), Süleyman Ələsgərovun Bahadır və Sona (1961), Cüzeppe Verdinin Aida (1961), Traviata (1964) Otello (1982), Aleksandr Borodinin Knyaz İqor (1964, 1975), Modest Musorqskinin Boris Qodunov (1966), Vasif Adıgözəlovun Ölülər (1967), Pyotr Çaykovskinin Qaratoxmaq qadın (1968), Qara Qarayevin və Cahangir Hacıyevin Vətən (1973), Zakir Bağırovun Aygün (1973) operalarını qeyd etmək olar.[2]

İstinadlar

  1. ↑ Qubad Qasımov. Əyyub Cəfər oğlu Fətəliyev // Teatr ensiklopediyası. Baş redaktor A Markov. Moskva: Sovet ensiklopediyası. 1967. 1136.
  2. ↑ 1 2 Əyyub Cəfər oğlu Fətəliyev // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası. C. Quliyev-in redaktəsi altında. Bakı: Azərbaycan sovet ensiklopediyasının baş redaksiyası. 1986. 539.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Əyyub_Fətəliyev&oldid=4570641"