Yuri Qaqarin
Yuri Qaqarin | |
---|---|
Юрий Алексеевич Гагарин | |
![]() | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri |
![]() |
Vəfat tarixi | (34 yaşında) |
Vəfat yeri | Vladimir vilayəti, RSFSR |
Vəfat səbəbi | qəzaya uğramışdır |
Dəfn yeri | Moskva, SSRİ |
Vətəndaşlığı | |
Milliyyəti | rus |
Fəaliyyəti | kosmonavt |
Mükafatları |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() |
|
![]() |
Yuri Qaqarin (rus. Юрий Алексеевич Гагарин; 9 mart 1934[1][2][3][…], Kluşino[d], Qərb vilayəti[d][4] – 27 mart 1968[1][2][3][…]) — sovet kosmonavtı və kosmosa uçan ilk insan.
Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Yuri Qaqarin kəndli ailəsində anadan olmuşdur. Onun atası Aleksey İvanoviç Qaqarin dülgər, anası Anna Timofeyevna Qaqarina isə heyvandarlıqla məşğul idi. Uşaqlığını Kluşino kəndində keçirmişdir.
1941-ci ildə məktəbə getmiş, 24 may 1945-ci ildə ailəsi ilə birlikdə Qjatsk şəhərinə köçmüşdür. 1951-ci ildə Yuri orta ixtisas məktəbini bitirərək metal tökmə üzrə ixtisasa yiyələnmişdir. Həmin ilin avqustunda Qaqarin Saratov sənaye texnikumuna daxil olur və oktyabr ayından Saratov aeroklubunun üzvü olur. 1955-ci ildə təhsilini əla qiymətlərlə başa vuraraq Yak-18 təyyarəsində ilk dəfə sərbəst uçuş edir.
27 oktyabr 1955-ci ildə Qaqarin əsgərliyə çağırılır və Orenburqdakı 1-ci hərbi aviasiya məktəbinə göndərilir. 25 oktyabr 1957-ci ildə o bu məktəbi bitirir.
9 dekabr 1959-cu ildə o ərizə ilə kosmonavtlığa namizədlərin siyahısına götürülməyi xahiş edir. Qaqarin iki tibbi ekspertizanı keçdikdən sonra 1960-cı ildən general Verşinin əmri ilə kosmik uçuşlar üçün hazırlıq komandasına qəbul edilir.
1961-ci ildə ABŞ-la kosmik yarışda önə çıxmaq istəyən Sergey Korolyev namizədlər arasından 6 nəfəri seçir. Kimin kosmosa uçması son dəqiqəyə qədər gizli saxl;nılır. Son anda Qaqarin və onun əvəzləyicisi Titov seçilir.
Uçuş 12 aprel 1961-ci ildə Baykonur start məntəqəsində baş verir. "Vostok" gəmisində uğurla kosmosa çıxan Qaqarin göydə 108 dəqiqə dövr etdikdən sonra sağ-salamat yerə qayıdır.
14 aprel 1961-ci ildə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür.
Qaqarin 27 mart 1968-ci ildə sınaq uçuşu zamanı təyyarədə qəzaya uğrayaraq həlak olmuşdur. O, Moskvada Kreml divarında dəfn olunub.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1 2 Гагарин Юрий Алексеевич // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1971.Т. 5 : Вешин — Газли. С. 623.
- ↑ 1 2 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 Juri Alexejewitsch Gagarin // filmportal.de. 2005.
- ↑ Böyük Rusiya Ensiklopediyası (rus.). Большая российская энциклопедия, 2004. ISBN 978-5-85270-320-0
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
- İlham Cəmiloğlu. "27 yaşlı kəndli oğlunun məşhur kosmonavta çevrilməyi - müəmmalı ölən Qaqarin" (az.). modern.az. 11.04.2014, 22:55. İstifadə tarixi: 12-04-2014.
- 9 martda doğulanlar
- 1934-cü ildə doğulanlar
- 34 yaşında vəfat edənlər
- 27 martda vəfat edənlər
- 1968-ci ildə vəfat edənlər
- Sovet İttifaqı Qəhrəmanları
- Sosialist əməyi qəhrəmanları
- "Lenin" ordeni ilə təltif edilənlər
- "1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 20 illiyi" yubiley medalı ilə təltif edilənlər
- "Xam torpaqlardan istifadə edilməsinə görə" medalı ilə təltif edilənlər
- SSRİ-də doğulanlar
- SSRİ pilotları
- Rusiya kosmonavtları
- Poçt markalarında şəxslər
- SSRİ kosmonavtları
- Rusiyada doğulanlar
- Rusiyada vəfat edənlər
- SSRİ Ali Sovetinin VI çağırış deputatları
- SSRİ Ali Sovetinin VII çağırış deputatları