Parthenolecanium persicae
| Parthenolecanium persicae | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||||||
|
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Ranqsız: Tipüstü: Ranqsız: Ranqsız: Tip: Klad: Yarımtip: Sinif: Ranqsız: Yarımsinif: Budaq: İnfrasinif: Ranqsız: Ranqsız: Dəstəüstü: Dəstə: Yarımdəstə: İnfradəstə: Fəsiləüstü: Fəsilə: Cins: Növ: Parthenolecanium persicae |
||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
|
||||||||
| ||||||||
Parthenolecanium persicae (lat. Parthenolecanium persicae) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin həşəratlar sinfinin yarımsərtqanadlılar dəstəsinin coccidae fəsiləsinin parthenolecanium cinsinə aid heyvan növü.
Xarici quruluşu[redaktə | mənbəni redaktə et]
Dişi fərdinin bədəni oval formadadır. Tünd qəhvəyi rəngə malikdir. Cavan dişilərdə bədənin üzərində zolaqlar olur ki, bir müddətdən sonra onlar itir və bədən tamamilə qəhvəyi rəngdə olur. Uzunluğu 3 mm., eni isə 2,5-2,7 mm-dir. Uzun nazik ayaqları və uzun bığcıqları vardır. Bığcıqlar adətən səkkiz buğumludur. Bədəninin kənarı isə xırda qıllarla örtülmüşdür. Erkək fərdləri qəhvəyi-qırmızımtıl, baş hissəsi qara rəngdə olub, bığcıqları, ayaqları və ağımtıl qanadları vardır.
Həyat tərzi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ədəbiyyat məlumatlarına əsasən, il ərzində iki nəsildə inkişaf edir. Bizim tədqiqatlara əsasən isə Abşeronda bir nəsildə inkişaf edir. Əsasən ikinci yaş sürfə mərhələsində qışlayırlar. Sürfələr aprel ayında tədricən oyanmağa başlayırlar. Yumurtaqoyma may ayının sonunda, sürfələrin çıxması isə iyun ayının ortalarında baş verir. Yumurtaqoyma zamanı dişi fərdlər iriləşirlər, çanağın altı isə yumurta ilə dolu olur. Yumurtalar sarı rəngdədirlər. İnkişaf edən yumurtalar rəngini dəyişərək narıncı-qırmızımtıl rəngə çalır. Orta hesabla 1500-2000-dək yumurta qoya bilir. Sürfələr yumurtadan çıxdıqdan bir gün sonra yetkin dişi fərd ölür. Erkəklər olduqca az saydadır. Bir dişi fərd 2500-ə qədər yumurta qoyur. Ağaclar, yayın ikinci yarısında birinci yaş sürfələrlə yoluxurlar. Nəticədə yarpaqlar quruyur və saralır. Birinci yaş sürfələr yarpaqların alt tərəfindəki damarların üzərində, yaşlı sürfələr və dişilər isə gövdə və budaqda yaşayırlar. Bir-iki ay ərzində sürfələr inkişaf edərək ikinci yaş mərhələsinə keçirlər. Sürfələrin bədəninin hər iki tərəfində nazik mumabənzər saplar vardır. Payıza qədər ikinci yaş sürfələri yarpaqların üzərində qalırlar. Sonra isə qışlamaq üçün budaqlara keçirlər.
Yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Rusiya Federasiyasında, Krım vilayətində, Qafqazda, Qazaxıstanda, Saxalində, Türkiyədə, İranda, Hindistanda, Avstraliyada və digər ölkələrdə qeydə alınmışdır. Orta Asiya ölkələrinə isə başqa ölkələrdən introduksiya olunmuşdur. Azərbaycanda Naxçıvan MR, Abşeronda qeydə alınıb.