Qıpçaq (Qax)
| Qıpçaq | |
|---|---|
| 41°18′09″ şm. e. 46°49′41″ ş. u. | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Mərkəzin hündürlüyü | 221 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
|
| |
Qıpçaq — Azərbaycan Respublikasının Qax rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.
Toponimikası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Kəndin adı türkdilli qədim qıpçaq tayfasının adı ilə bağlıdır. Hələ e.ə. 203-cü ilə aid Çin salnaməsində haqqında məlumat verilən qıpçaqlar əvvəllər Altayda yaşamışlar. Sonralar qərbə doğru hərəkət edərək Dunay çayı sahillərinədək yayılmışlar.
Azərbaycan ərazisinə qıpçaq tayfalarının gəlməsi müxtəlif tədqiqatlarda əks olunmuşdur, belə ki, bəzi tədqiqatçılar bu tarixi hadisəni IV-V əsrlərə (M. Şirəliyev), VII-VIII əsrlərə (L.Bünyadov), HI-IV əsrlərə (Q.Voroşil), XI-XII əsrlərə (Q.Qeybul- layev), IX-X əsrlərə (İbn-əl-Əsir) aid edirlər.
Qıpçaq tayfaları Azərbaycanlıların, qazax, qırğız, qaraqalpaq, özbək, türkmən, tatar, başqırd, balkar, qumuq və s. xalqların etnogenezində iştirak etmişlər. Beləliklə, Qıpçaq etnooykonimdir.[1]
Coğrafiyası və iqlimi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Kənd Qaraçayın sahilində, Alazan-Əyriçay çökəkliyində yerləşir.
Əhalisi[redaktə | mənbəni redaktə et]
1 yanvar 1914-cü il tarixinə olan məlumata əsasən kənddə əsasən etnik Azərbaycan türkləri olan muğallardan ibarət hər iki cinsdən toplam 317 nəfər əhali yaşayırdı.[2]
1 yanvar 2012-ci il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən kənddə 162 təsərrüfatda hər iki cinsdən toplam 665 nəfər əhali yaşayır.[3]
1 yanvar 2017-ci il tarixinə olan məlumata əsasən kənddə hər iki cinsdən toplam 712 nəfər əhali yaşamaqdadır[3]
Şəhidləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Ziyadov Mehdi Bəhram oğlu — 10 dekabr 1964-cü il tarixində Qax rayonunun Qıpçaq kəndində anadan olmuşdur. 1992-ci ilin martında könüllü olaraq Milli Ordu sıralarına getmişdir.O, Goranboy rayonunun Erkəç, Gülüstan, Buzuluq və sair kəndlərinin düşməndən təmizlənməsində iştirak etmişdir. Füzuli rayonunun Veysəlli kəndində baş vermiş son döyüşündə əsgərlərimizin mühasirdən çıxarılmasına böyük kömək göstərən, düşmənin 1 ədəd PDM-ni və 40-a dək əsgərini məhv edən Mehdi 1 iyul 1992-ci il, Füzuli rayonunun Veysəlli kəndi yaxınlığında şəhid olub. Ziyadov Mehdi Qax şəhərindəki Şəhidlər Xiyabanında dəfn edilmiş, Qıpçaq kənd tam orta məktəbinə onun adı verilmişdir.
- Osmanov Nəzir Rahib oğlu
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Azərbaycan Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası. Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu. Şərq-qərb Bakı-2007. səh.427
- ↑ "Кавказский календарь на 1915 год". Издан по распоряжению Наместника его Императорскаго Величиства на Кавказе, под редакцией А.А.Эльзенгера и Н.П.Стельмащука, Тифлис. Типография Канцелярии Наместника Е.И.В. на Кавказе, казённый дом. 1914./Оглавление: Глава — Отдел статистический: Список населенных мест Кавказа, стр. 142
- ↑ 1 2 Qax Rayon İcra Hakimiyyəti: İcra Hakimiyyəti: Bələdiyyələr: Qax rayonu inzibati ərazi dairələri üzrə nümayəndəliklər və bələdiyyələr haqqında məlumat Arxivləşdirilib 2012-12-27 at Archive.today
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
 | ||
|---|---|---|
| Şəhərlər |  | |
| Kəndlər | Ağçay • Ağyazı • Almalı • Amanlı • Armudlu • Bağtala • Baydarlı • Böyük Alatəmir • Cəlayir • Çinarlı • Çüdüllü • Dəymədağlı • Əlibəyli • Əmbərçay • Əmircan • Fıstıqlı • Güllük • Xələftala • İbaxlı • İlisu • İngiloy Kötüklü • Keşqutan • Kiçik Alatəmir • Qaxbaş • Qaxingiloy • Qaxmuğal • Qapıçay • Qarabaldır • Qaradolaq • Qarameşə • Qaratala • Qaşqaçay • Qaysarlı • Qazmalar • Qımırlı • Qındırğa • Qıpçaq • Qorağan • Qum • Ləkit • Ləkit Kötüklü • Ləkit Malax • Lələli • Lələpaşa • Aşağı Malax • Marsan • Meşəbaş • Oncallı • Sarıbaş • Süskənd • Şotavar • Şıxlar • Tanqıt • Tasmalı • Turaclı • Uzuntala • Üzümlü • Yeni İlisu • Zərnə • Zəyəm | |
| Ləğv olunmuş kəndlər | ||
|
Qax rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |