Əli Abbasov

Vikipediya, azad ensiklopediya
Jump to navigation Jump to search
Əli Abbasov
Ali Abbasov in 2015.jpg
Azərbaycan Respublikasının rabitə və yüksək texnologiyalar naziri[d]
7 mart 2014 – 12 noyabr 2015
SonrakıRamin Quluzadə
Azərbaycan Respublikasının rabitə və informasiya texnologiyaları naziri[d]
20 fevral 2004 – 7 mart 2014
Avropa Şurası Parlament Assambleyasının əvəzedici üzvü[d]
22 yanvar 2001 – 21 iyun 2004
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 1 yanvar 1953(1953-01-01)[1] (70 yaş)
Doğum yeri
Partiya
Təhsili
  • Moskva Energetika İnstitutu[d]
Elmi fəaliyyəti
Elmi dərəcəsi
Elmi adı professor, akademik
Təltifləri "Şöhrət" ordeni
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Əli Məhəmməd oğlu Abbasov (1 yanvar 1953[1], Naxçıvan) — Azərbaycan Respublikasının Rabitə və Yüksək Texnologiyalar naziri (2014–2015); texnika elmləri doktoru, professor, akademik; Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin İnformasiya iqtisadiyyatı və texnologiyaları kafedrasının müdiri.[2] Azərbaycan Respublikası Elm və Təhsil Nazirliyi İdarəetmə Sistemləri İnstitutunun baş direktoru (22.01.2021).[3]

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əli Məmməd oğlu Abbasov 1 yanvar 1953-cü ildə Naxçıvan şəhərində anadan olmuşdur. 1976-cı ildə Moskva Energetika İnstitutunu "Avtomatika və telemexanika" ixtisası üzrə bitirmişdir. Təxminən bir il Azərbaycan Elmlər Akademiyasında işlədikdən sonra Ukrayna Elmlər Akademiyasında məqsədli aspiranturada təhsilini davam etdirmişdir. 1981-ci ildə mikroelektronika sahəsində dissertasiya müdafiə edərək, texnika elmləri namizədi elmi dərəcəsini almışdır. 1994-cü ildə 05.13.2014 — "İnformasiya emalı və idarəetmə sistemləri" ixtisası üzrə dissertasiya müdafiə etmiş və texnika elmləri doktoru adını almışdır. 1996-cı ildən professor, 2001-ci ildən isə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvüdür.

Ailəlidir, iki övladı var.

Elmi karyerası[redaktə | mənbəni redaktə et]

1982–1992-ci illərdə Azərbaycan Elmlər Akademiyasında müxtəlif vəzifələrdə çalışmış, kompüter və telekommunikasiya şəbəkələrinin işlənib hazırlanması və tətbiqi üzrə elmi-tədqiqat işlərinə rəhbərlik etmişdir. 1992-ci ildə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının İnformasiya və Telekommunikasiya Elmi Mərkəzinə (indiki İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu) direktor vəzifəsində 2000-ci ilə qədər çalışmışdır. Bu müddət ərzində "Respublika avtomatlaşdırılmış idarəetmə sistemləri" (RAİS-"Azərbaycan") layihəsinin, milli əhəmiyyəti olan bir neçə xüsusi təyinatlı kompüter və informasiya sistemlərinin icraçısı və rəhbəri ol-muş¬dur. Azərbaycanda İnternet infrastrukturunun yaradılmasına rəhbərlik etmişdir. EARN və İNTERNET şəbəkələrinin respublika üzrə koordinatoru, NATO-nun Elm komitəsində informasiya texnologiyaları sahəsində Azərbaycan üzrə əlaqələndirici, UNESCO-nun informasiya və telekommunikasiya üzrə eksperti olmuş və Azərbaycan Respublikasını Trans-Avropa Elmi-tədqiqat və Təhsil Şəbəkələri Assosiasiyasında (TERENA) təmsil etmişdir.

2000–2004-cü illərdə Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin rektoru olmuşdur. Bu müddət ərzində "Elm və təhsil İNTERNET şəbəkəsinin inkişafı", "Respublikada məsafədən (distant) təhsil sisteminin yaradılması", "Virtual İpək Yolu", "Xüsusi istedadlı qrup" və digər əhəmiyyətli layihələrə rəhbərlik etmişdir. Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetində təhsil islahatları və tədris keyfiyyətinin yüksəldilməsi üçün köklü dəyişikliklərin həyata keçirilməsi üzrə bir çox layihələrin müəllifidir. Azərbaycan Elm və Təhsil üzrə kompüter şəbəkələri Assosiasiyasının (AZRENA) prezidentidir.

Böyük və ifrat böyük inteqral sxemlərin sıxlığını artırmaq üçün topoloji metodlar verilmiş, elementlərin kristal üzərində optimal yerləşdirilməsi və əlaqələndirilməsi məsələsi müntəzəm həll edilmişdir. Kompüter şəbəkələrində idarə sistemlərinin funksional-topoloji quruluşu ilə tətbiq proseslərini əlaqələndirən optimal məsələləri həll etmişdir. Sərbəst topologiyaya malik kompüter şəbəkələrində dayanıqlıq məsələsinin həlli metodları, bu tip şəbəkələr üçün ierarxik idarə sisteminin sintezi, paylanmış informasiya sistemləri üçün imitasiya modellərinin yaradılması metodları, paylanmış verilənlər bazalarında bütövlük məsələləri həll etmişdir.

Paylanmış intellektual sistemlərin nəzəri və praktiki əsasları təklif edilmişdir. Qeyri-səlis relyasiya strukturlu paylanmış biliklər bazaları, onlar üzərində qərarların qəbulu və ekspert sistemləri yaradılmış, qeyri-səlis strukturlu biliklər bazalarında adaptasiya metodları və ideal bilik bazasının riyazi modeli işlənib hazırlanmışdır.

İnsan-maşın interfeysi modeli işlənmişdir. Böyük həcmli informasiyaların analizi və emalı üçün yeni yanaşma təklif olunmuşdur. Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin "Dünya iqtisadiyyatında informasiya texnologiyaları" kafedrasının müdiridir. Rəqəmli iqtisadiyyatın əsasları üzrə mühazirələr oxuyur. 180-dan çox elmi əsərin və 18 elmi monoqrafiya və kitabların müəllifi və həmmüəllifidir. 14 texniki elmlər üzrə fəlsəfə doktoru və 8 texniki elmlər doktoru hazırlamışdır. Rus və ingilis dillərində sərbəst danışır.

Siyasi karyera[redaktə | mənbəni redaktə et]

2001–2004-cü illərdə Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin Deputatı və Avropa Şurasının Parlament Assambleyasının (AŞPA) üzvü olmuşdur. AŞPA-da "Cənubi Qafqazda mədəni irsin qorunması" mövzusu üzrə geniş hesabatın müəllifidir.

2004–2014-cü illərdə Azərbaycan Respublikasının Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları naziri vəzifəsində çalışmışdır.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 7 mart 2014-cü il tarixli Sərəncamı ilə Azərbaycan Respublikasının Rabitə və Yüksək Texnologiyalar naziri təyin edilmişdir.

Azərbaycanda informasiya cəmiyyətinə keçidin sürətləndirilməsi və rəqəmsal iqtisadiyyatın formalaşdırılmasında, yeni texnologiyaların, e-hökumət həllərinin tətbiqində və genişzolaqlı şəbəkə xidmətlərinin və İKT üzrə insan resurslarının inkişafında xüsusi əməyi var. "Trans-Avrasiya Super İnformasiya Magistralı", "Regional İnnovasiya Zonası", "Azərspace–Telekommunikasiya Peyki" və s. milli və regional layihələrin rəhbəridir.

Beynəlxalq İnformatizasiya və Beynəlxalq Telekommunikasiya Akademiyalarının, 2001-ci ildən Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü, Rəqəmli İnkişaf üçün Genişzolaqlı Rabitə üzrə BMT Baş katibi yanında Komissiyanın[4], Elektronika və Elektrotexnika Mühəndisləri İnstitutunun[5] üzvüdür.

27 dekabr 2012-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev informasiya-kommunikasiya texnologiyaları sahəsində səmərəli fəaliyyətinə görə Əli Məmməd oğlu Abbasovu "Şöhrət" ordeni ilə təltif edib[6].

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 12 noyabr 2015-ci il tarixli sərəncamı ilə tutduğu vəzifəsindən azad edilmişdir.[7]

Elmi əsərlərin sayı[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Çapdan çıxmış elmi əsərlərin ümumi sayı: 201
  • Xaricdə çıxmış elmi əsərlərin sayı: 100
  • Müəlliflik şəhadətnamələrinin və patentlərin sayı: 9

Əsas elmi əsərlərin adları[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Аббасов А.М., Рубцов В.П. Об одном подходе к проектированию топологии БИС сеточным принципом //Управляющие системы и машины, Киев, 1979, № 6.
  2. Аббасов А.М. Об одной модели задачи трассировки // Кибернетика, Киев, 1983, № 2.
  3. Аббасов А.М., Махмудов Ю.А. Распределенные системы обработки данных. Монография, Баку, "Элм", 1990.
  4. Аббасов А.М., Алиев Э.Р., Мамедова М.Г. Архитектура и принципы реализации распределенных систем принятия решений // Управляющие системы и машины, 1993, № 5, c.71–79
  5. Аббасов А.М., Алгулиев Р.М. Касумов В.А. Проблемы информационной безопасности в компьютерных сетях. Монография, Баку, "Элм", 1998–236с.
  6. Abbasov A.M., Mamedova M.H., Gasimov V. Fuzzy relational model for knowledge processing and decision making // Advances in Mathematics Research, vol. 1, 2002, p. 207–239.
  7. Abbasov A.M., Mamedova M.H., Orujov G. and etc. Synthesis of the methods of subjective knowledge representations in problems of fuzzy pattern recognition // Mechatronics, № 11 (2001), p. 439–449.
  8. Abbasov A.M., Mamedova M.H., Gasimov V.A. Fuzzy relational model for knowledge processing and decision making // International Journal of Mathematics, Game Theory and Algebra, vol. 12, no 5, Nova Science Publishers, Inc. New York, 2002, p. 329–408.
  9. Аббасов А.М., Сулейманов А.Ш., Рзаева И.А. Алгоритм анализа текста с применением грамматики русского языка на основе нейрологики // Техника, 2003, № 2.
  10. Abbasov A.M., Fatullayev A.B. The complications of the Azerbaijan-English machine translation process and ways their elimination // Applied and computional mathematics, vol. 4, N 1, Bakı, 2005, p. 3–9.
  11. Abbasov A.M., Mamedova M., Gasimov V. Fuzzy relational model for knowledge processing and decision making // Advances in Mathematics Research, Volume 1, Nova Science Publishers, Inc. New York, 2002, p. 207–241.
  12. Abbasov A.M., Fatullayev A.B. Forming the set of recognition units for the speech recognition system for the Azerbaijani language // Applied and Computational Mathematics. Vol. 6, No. 2, 2007, p. 181–191.
  13. Abbasov A.M., Fatullayev A.B., Fatullayev R.A. Overcoming Agglutination Difficulties in the Development of an MT system from the Azerbaijani Language // Speech and Language Technology. International journal of Polish phonetics association. Poznan 2008, vol. 11, p. 215–228.
  14. Abbasov A.M., Aliyev I.M. Mathematical model for a choice of optimal structure of MPLS-networks // Automatic Control and Computer Sciences (2010) 44, p. 149–153.
  15. Abbasov A.M.Broadband and the digital divide // Connect World, 2010, ISSN 1743–0704, p. 8–9.
  16. Abbasov A.M.Information boom: New trends and Expectations / Word Conference on Soft Conference, San Francisco, California, may 23–26, 2011, p. 19.
  17. Abbasov A.M., Aliev T.A., Guluyev Q.A. and etc. System of robust noise monitoring of anomalous seismic processes /Soil Dynamics and Earthquake Engineering Volume (s) 53, 07 jul-2013, p. 11–25.
  18. Yager R.R., Abbasov A.M. Pythagorean Membership Grades, Complex Numbers, and Decision Making/ International Journal of Intelligent Systems, Volume 28, Issue 5, pp. 436–452, may 2013.
  19. Аббасов А.М., Yager R.R., Reformat M.Z. and etc. Soft Computing: State of the Art Theory and Novel Applications/Series: Studies in Fuzziness and Soft Computing, vol.291, Publisher: Springer; 2013.-315 p.
  20. Abbasov A.M. Information Boom: New Trends and Expectations/ Soft Computing: State of the Art Theory and Novel Applications Studies in Fuzziness and Soft Computing, Volume 291, 2013, pp 1–12.
  21. Yager R. R., Abbasov, A. M. "On forming joint variables in computing with words," Technical Report MII-3209 Machine Intelligence Institute, Iona College, 2013
  22. Zadeh L.A., Abbasov A.M., Yager R.R. and etc. Recent Developments and New Directions in Soft Computing / Series: Studies in Fuzziness and Soft Computing, Vol. 317, 2014, VIII, 466 p.
  23. Abbasov A.M., Shahbazova Sh.N. Model of the Applicability of Expert System Based on Neural Networks Technology and Hybrid Systems for Decision Making / Recent Developments and New Directions in Soft Computing" Vol. 317, VIII, 2014, pp. 3–18.
Vikianbarın loqosu Vikianbarda Əli Abbasov ilə əlaqəli mediafayllar var.
Vikikitabın loqosu Vikikitabda Əli Abbasov/Biblioqrafiya mövzusuna dair mətn var.

Pedaqoji fəaliyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin "Dünya iqtisadiyyatında informasiya texnologiyaları" kafedrası, "Rəqəmli iqtisadiyyatın əsasları" fənni üzrə mühazirələr

Təltif və mükafatları[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • "Şöhrət" Ordeni, 2012
  • Pannonia Universitetinin Fəxri doktoru
  • Moskva Energetika Universitetinin Fəxri doktoru
  • Odessa Milli Rabitə Akademiyasının Fəxri doktoru
  • Belarus Dövlət İnformatika və Radioelektronika Universitetinin Fəxri doktoru

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ 1 2 Davos 2014 Participant List.
  2. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2014-03-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-01-15.
  3. ↑ "AMEA Rəyasət Heyətinin iclasında bir sıra məsələlər müzakirə olunub". 2021-01-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-26.
  4. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2013-01-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-01-15.
  5. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2018-04-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-01-15.
  6. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2021-10-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-12-28.
  7. ↑ "Ə.M. Abbasovun Azərbaycan Respublikasının rabitə və yüksək texnologiyalar naziri vəzifəsindən azad edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". 2017-05-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-12.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Əli_Abbasov&oldid=6902690"