Bekeşçaba
| Bekeşçaba | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Békéscsaba | |||||
 | |||||
|
|||||
| 46°41′ şm. e. 21°05′ ş. u.HGYO | |||||
| Ölkə | |||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Sahəsi |
|
||||
| Mərkəzin hündürlüyü | 89 ± 0 m | ||||
| Saat qurşağı | |||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
|
||||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
| Telefon kodu | +36 66 | ||||
| Poçt indeksi | 5600 | ||||
| Digər | |||||
| bekescsaba.hu | |||||
|
| |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Bekeşçaba (slovak. Békešská Čaba, alm. Tschabe, rum. Bichişciaba) — Macarıstanın cənubunda, Bekeş əyalətində yerləşən şəhər.
Coğrafiyası
[redaktə | mənbəni redaktə et]2001-ci ilin göstəricilərinə əsasən, şəhərin ümumi sahəsi 19,394 km² təşkil edir.
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Bekeşçaba ərazisində ilkin məskunlaşma qədim dövrlərdən başlamışdır. Dəmir dövründə ərazidə öncə skiflər, keltlər, daha sonra isə hunlar məskunlaşdılar. Macarıstan zəfərindən sonra ərazidə bir sıra kiçik kəndlər salındı.
Orta əsrlərin macar kəndi olan Çabo 13-cü əsrdə formalaşmışdır[2] və onun haqqında ilkin məlumatlar 1330-cu illərə aiddir. Çabo ilə birlikdə digər 8 kənd də indiki Bekeşçaba şəhərinin ərazisində yerləşirdi. Türklər Macarıstanın cənub və mərkəzi hissələrini işğal etdikdə ərazi Osmanlı İmperiyasının bir hissəsi oldu. 17-ci əsrdə şəhər Türklərə qarşı mübarizə apararkən tamamilə dağıdıldı.
1715-ci ildə Çabo haqqında sahibsiz yer kimi bəhs edilirdi, lakin bir il sonra onun adı vergi ödəyən şəhərlərə aid bir sənəddə qeyd edilmişdir. Güman olunur ki, şəhər Cohan Qreqori Harrukkern tərəfindən təsis edilmişdir. Cohan Türklərə qarşı aparılna mübarizədə üstünlük qazanaraq Bekeş vilayətini satın aldı. 1847-ci ildə şəhər 22 min əhali sayı ilə Macarıstanın iyirmi ən böyük şəhərlərindən biri idi. Buna baxmayaraq, Çabo palçıqlı küçələri və köhnə təmirli evləri ilə kəndə bənzəyirdi.
1858-ci ildə şəhərdə dəmiryolu stansiyası yaradıldı. Yeni evlər, fabriklər tikildi. Şəhər zənginləşməyə başladı. 19-cu əsrin sonunda işsizlik hələ də böyük bir gərginliyə səbəb olurdu. 1891-ci ildə şəhərdə baş verən üsyan Rumıniya ordusunun köməyi ilə yatırıldı. Qəsəbənin ən önəmli şəxslərindən biri kənd partiyasının banisi olan Andras Laxim idi.
Demoqrafiyası
[redaktə | mənbəni redaktə et]| Bekeşçaba şəhərinin demoqrafiyası | |||||||||||||
| İl | Əhali | Macarlar | Slovaklar | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1880 | 32,616 | 6,250 (19.2%) | 24,073 (73.8%) | ||||||||||
| 1890 | 34,243 | 7,728 (22.6%) | 25,917 (75.7%) | ||||||||||
| 1900 | 37,547 | 9,501 (25.3%) | 27,488 (73.2%) | ||||||||||
| 1910 | 42,599 | 13,271 (31.2%) | 28,682 (67.3%) | ||||||||||
| 1920 | 46,633 | 21,407 (45.9%) | 24,710 (53%) | ||||||||||
| 1930 | 49,374 | 30,054 (60.9%) | 18,931 (38.4%) | ||||||||||
| 1941 | 52,404 | 35,258 (67.3%) | 16,781 (32%) | ||||||||||
| 1949 | 45,892 | 44,328 (96.6%) | 1,254 (2.7%) | ||||||||||
| 1960 | 50,212 | 47,840 (95.3%) | 2,170 (4.3%) | ||||||||||
| 1980 | 67,225 | 66,388 (98.8%) | 679 (1%) | ||||||||||
| 2001 | 67,968 | 63,782 (93.8%) | 4,078 (6%) | ||||||||||
| 2011 | 62,050 | 51,842 (83.5%) | 1,881 (3%) | ||||||||||
Beynəlxalq əlaqələri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Qardaşlaşmış şəhərlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]Bekeşçaba aşağıdakı şəhərlər ilə qardaşlaşmışdır:
Qalereya
[redaktə | mənbəni redaktə et]-
Lüteran kilsələri -
Mor Yokai teatrı -
Müq. Antoniy Paduanskiy kilsəsi -
Layoş Koşutun heykəli -
Bekeşçaba dəmiryol stansiyası -
Bekeşçaba şəhər vestibülü
Həmçinin bax
[redaktə | mənbəni redaktə et]İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Magyarország helységnévtára, Detailed Gazetteer of Hungary (mac.). KSH, 2024.
- ↑ Antal Papp: Magyarország (Hungary), Panoráma, Budapest, 1982, ISBN 963 243 241 X, p. 860, pp. 449-453
- ↑ 1880-1980 (census data): Magyarország történeti statisztikai helységnévtára, 3. Békés megye, KSH, Budapest, 1993, ISBN 963-215-003-1, 2001 (census data): Hungarian census 2001, table 4.1.11 Arxivləşdirilib 2021-10-20 at the Wayback Machine - 2011 (census data): Hungarian census 2011, 3.1.6.1 Arxivləşdirilib 2020-10-18 at the Wayback Machine
- ↑ In 2001 3,823 (5.6%), while in 2011 9,666 people (15.6%) opted out declaring ethnicity. In Hungary people can declare more than one ethnicity since 2001, so the sum of ethnicities is higher than the total population.
- ↑ "Partner cities". 23 September 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 May 2014.
Xarici keçidlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]
VikiSəyahətdə Békéscsaba haqqında səyahət məlumatları var.- bekescsaba.hu — Rəsmi saytı in Hungarian, English and German
- Photos of the town
- Aerial photography: Békéscsaba
  Macarıstanın inzibati mərkəzləri | |
|---|---|
Budapeşt
• Keçkemet • Peç • Bekeşçaba • Mişkolts • Seqed • Sekeşfexervar • Dyör • Debretsen • Eqer • Solnok • Tatabanya • Şalqotaryan • Kapoşvar • Nyiredxaza • Seksard • Sombatxey • Vesprem • Zalaeqerseq | |