Ceyms Uotson
Ceyms Uotson - (ing. James Watson, 6 aprel 1928, Çikaqo), 1950-ci illərdə Fransiz Krik ilə apardığı araşdırma ilə DNTnin cüt spiral quruluşunu aşkar edərək Nobel Mükafatını almış məşhur elm adamı, bioloq.
Həyatı və kəşfləri[redaktə | əsas redaktə]
Çikaqo Universiteti zoologiya üzrə təhsil aldıqdan sonra 1950-ci ildə İndiana Universitetində maqistatura oxumuşdur. 1950-1953-cü illərdə öncə Kopenhagendə, sonra da Kembric Universitetidə DNTnin quruluşunu çıxarma üzərində araşdırmalar aparmışdır. Kembric Universitetidə Fransiz Krik ilə girişdiyi analizlər nəticə vermiş və 1953-cü ildə Nature jurnalında qısa, sadəcə 900 sözdən ibarət məqalələrinin nəşri elm adına önəmli bir qaranlıq bölüm aydınlanmış oldu. Məqalə belə başlıyırdı: "Dezoksiribonuklein (DNT) üçün bir quruluş təklif etmək istəyirik..."
Ancaq bu kəşfdə Rosalind Franklinin də payı böyükdür. Əgər 38 yaşında xərçəngdən ölməsəydi o da veriləcək Nobel Mükafatını paylaşa bilərdi. DNT-nin cüt spiral quruluşunun olduğunun tapılmasında Rosalind Franklinin Rentgen şüaları rəsmləri önəmli rol oynamışdır. Ancaq özü Rentgen şüalarıının rəsimlerini doğru şərh etməmişdir.
Nəaliyyətləri[redaktə | əsas redaktə]
Ceyms Uatson 1956'da Harvard Universitetinde Molekulyar Biyoloji və Biyokimya Professorluğuna gətirildi.
1962 yılında Dr.Crick'lə DNT'nin 3D quruluşunu kəşf etdiyinə görə Nobel mükafatına layiq oldular.
1967 ilində isə The Double Helix: A Personal Account of the Discovery of the Structure of DNA (İkili spiral : DNT quruluş həlli öyküsü) adlı, DNT'nin ətraflı həlli öyküsünü ehtiva edən kitabını yazdı.
Nobel mükafatını satdı[redaktə | əsas redaktə]
Ceyms Uatson, 1962-ci ildə DNT-nin cüt spiral quruluşunu kəşf etdiyi üçün aldığı Nobel mükafatını satışa çıxardaraq 4,8 milyon dollara satmışdır. Beləcə tarixdə ilk dəfə həyatda olan bir Nobel laureatı mükafatı satmışdır. BBC-nin xəbərinə görə, Nyu-Yorkdakı Christie's hərrac evində satışa təqdim edilən qızıl medalın 2,5 -3,5 milyon dollara satılması gözlənilirdi. 86 yaşındakı Uotsonun mükafatını maddi çətinliklər səbəbiylə satışa çıxardığı bildirilib.
