Həsən Seyidbəyli

Vikipediya, azad ensiklopediya
Jump to navigation Jump to search
Həsən Seyidbəyli
Həsən Seyidbəyli.jpg
Doğum tarixi
Doğum yeri Bakı, Azərbaycan SSR
Vəfat tarixi (59 yaşında)
Vəfat yeri Bakı, Azərbaycan SSR
Vətəndaşlığı
Uşaqları Ziya Seyidbəyli
Mehdi Seyidbəyli
Məryəm Seyidbəyli
Fəaliyyəti rejissor
yazıçı
ssenari müəllifi
Təhsili
Mükafatları "Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adı "Azərbaycan SSR xalq artisti" fəxri adı
"Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni "Şərəf Nişanı" ordeni
IMDb ID 1167586
Commons-logo.svg Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həsən Seyidbəyli (azərb. Həsən Mehdi oğlu Seyidbəyli‎; d. 22 dekabr 1920, Bakı - ö. 25 iyun 1980, ) — nasir, kinodramaturq, kinorejissor, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü (1946), Azərbaycan Əməkdar incəsənət xadimi, Azərbaycan SSR xalq artisti.[1][2]

Həyatı[redaktə | əsas redaktə]

Həsəsn Seyidbəylinin yaşadığı ev

Həsən Seyidbəyli 22 dekabr 1920-ci ildə Bakı şəhərində anadan olmuşdur. Burada 132 saylı şəhər orta məkətbini bitirmişdir.[2] Həsən Mehdi oğlu Seyidbəyli 1938-1939-cu illərdə Leninqrad Kino Mühəndisləri İnstitutunda, 1943-1951-ci illərdə Moskvada Ümumittifaq Dövlət Kinematoqrafiya İnstitutunun kinorejissorluq fakültəsində təhsil almışdır.[3] "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında kinorejissor, 1963-1980-ci illərdə Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqının katibi və sədri vəzifəsində işləmişdir. "İmtahan", "Qızıl axtaranlar", "Bağlı qapılar" adlı dram əsərləri Azərbaycanda və xaricdə səhnəyə qoyulmuşdur. "Kür sahillərində" (1953), "Bizim Astrada" (1956), "Telefonçu qız" (1960) povestləri, "Cəbhədən-cəbhəyə" (1961), "İllər keçir" (1973, İ.Qasımovla birgə), "Tərsanə" (1975), "Çiçək" (1978) romanları, "Dəniz cəsurları sevir" (1954), "Sən nə üçün yaşayırsan" (1959, hər ikisi İ.Qasımovla birgə) pyesləri müasirlərinin əməyindən, mənəvi-əxlaqi saflığından bəhs edir. "Uzaq sahillərdə" (1954, İ.Qasımovla birgə) romanı Sovet İttifaqı Qəhrəmanı M.Hüseynzadəyə həsr olunmuşdur. Əsərləri bir sıra xarici dillərə tərcümə edilmişdir.

Həsən Seyidbəyli ictimai xadim kimi də Azərbaycan kinosunun inkişafına böyük təkan vermiş, 1963-1975-ci illərdə Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqı İdarə heyətinin I katibi, 1975-1980-ci illərdə sədri vəzifəsində çalışmışdır.

Filmləri Ümumittifaq Kino festivallarında mükafat və diplomlara layiq görülmüşdür.

Mükafatları[redaktə | əsas redaktə]

  • Azərbaycan SSR xalq artist — 23.12.1976[4]
  • Münsiflər heyətinin fəxri fərmanı və diplomu — 1977-ci il
  • "Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni
  • "Şərəf Nişanı" ordeni

Xatirəsi[redaktə | əsas redaktə]

Film Fondunda rejissor Həsən Seyidbəylinin şəxsi arxivi yaradılmışdır.[5]

Filmoqrafiya[redaktə | əsas redaktə]

Həsən Seyidbəylinin xatirə lövhəsi (Bakı)
  1. Bakıdan Göy-gölədək (film, 1947)
  2. Bizim Cəbiş müəllim (film, 1969)
  3. Böyük yol (film, 1949)
  4. Cazibə qüvvəsi (film, 1964)(film, kinoalmanax)
  5. Çətirimiz buludlardır (film, 1976)
  6. Doğma xalqıma (film, 1954)
  7. Əyri yolla qazanc (film, 1960)
  8. Xoşbəxtlik qayğıları (film, 1976)
  9. İmadəddin Nəsimi (1973)
  10. Kamillik (film, 1979)
  11. Kinorejissor Həsən Seyidbəyli (film, 2002)
  12. Kinonu sevən adam. Həsən Seyidbəyli (film, 2015)
  13. Qaraca qız (film, 1966)(film, kinoalmanax)
  14. Qızmar günəş altında (film, 1957)
  15. Quba bağlarında və Tərtərçay vadisində (film, 1949)
  16. Möcüzələr adası (film, 1963)
  17. Nəsimi (film, 1973)
  18. O qızı tapın (film, 1970)
  19. Onun bəlalı sevgisi (film, 1980)
  20. Ömrün səhifələri (film, 1974)
  21. Sağ ol, dostum (film, 1980)
  22. Sən niyə susursan? (film, 1966)
  23. Sovet Azərbaycanı (film, 1972)
  24. Telefonçu qız (film, 1962)
  25. Toral və Zəri (film, 1979)
  26. Uzaq sahillərdə (film, 1958)
  27. Şosedə hadisə (film, 1960)

İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]

  1. ↑ Abbaslı, T. Böyük ekran adamı: Bir çox filmləri ilə keçmişi gələcəyə göstərən Həsən Seyidbəyli //Mədəniyyət.- 2015.- 23 dekabr.- S.14.
  2. ↑ 1 2 Teymur Əhmədov (2011). "Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə)". Bakı: "Nurlar" NPM. 1056. ISBN 978 9952 460 06 3.
  3. ↑ Азербайджанской ССР кинематография. Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987. — стр. 13.
  4. ↑ Respublika kino sənəti işçilərinə Azərbaycan SSR fəxri adlarının verilməsi haqqında Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 23 dekabr 1976-cı il tarixli Fərmanı — anl.az saytı
  5. ↑ Film Fondunda rejissor Həsən Seyidbəylinin şəxsi arxivi yaradılıb //525-ci qəzet.- 2011.- 9 fevral.- S. 7.

Mənbə[redaktə | əsas redaktə]

  • “"Uzaq sahillərdə" ekranda” [Filmin quruluşçu rejissoru Tofiq Tağızadə yoldaşla müxbirimizin müsahibəsi] //Kommunist.- 1958.- 13 avqust.
  • Ağamirov, A. “Uzaq sahillərdə” //Kommunist.- 1958.- 19 avqust.
  • Hüseynova, M; Sultanov, Ə; Məmmədov, Y; Əliyev, S; Kazımov, R; Yusifov, Ə. “Uzaq sahillərdə” //Kommunist.- 1958.- 22 avqust.
  • Şəmsəddin Abbasov. “Sovet Azərbaycanının kinosu” //Kommunist.- 1958.- 29 avqust.
  • “Bolqar jurnalı yazır...” //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1964.
  • Azad, Ə. “Kinostudiyada bir gün” [Reportaj] //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1964.- 13 iyun.
  • Əhədoğlu, Y. “Belə bir ada da var” //Ədəbiyyat və incəsənət.- 1964.- 27 iyun.
  • Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987. — стр. 383.
  • Xamis Muradov. Kinofabrikdən başlanan yol. Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 4.
  • Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.
  • Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan. Ramiz Məmmədov. Kino. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi, 2007.- səh. 814.
  • [https://web.archive.org/web/20180713140522/http://www.anstv.ws/site/video/21965-bizim-kino-16-01-2016 Arxivləşdirilib 2018-07-13 at the Wayback Machine Aydın Dadaşov. "Bizim kino". Həsən Seyidbəylinin "Nəsimi" filmi haqqında. 16.01.2016]

Xarici keçidlər[redaktə | əsas redaktə]

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Həsən_Seyidbəyli&oldid=5964146"