I Aleksandr (Rusiya imperatoru)
| I Aleksandr | |
|---|---|
| Александр I | |
.jpg) | |
| 24 mart 1801 – 1 dekabr 1825 | |
| Əvvəlki | I Pavel |
| Sonrakı | I Nikolay |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Sankt-Peterburq, Rusiya imperiyası |
| Vəfat tarixi | (47 yaşında) |
| Vəfat yeri | Taqanroq, Rusiya imperiyası |
| Vəfat səbəbi | tif xəstəliyi[d] |
| Dəfn yeri | |
| Atası | I Pavel[1] |
| Anası | Mariya Feodorovna[1] |
| Hərbi xidmət | |
| Rütbəsi | marşal, general-feldmarşal |
| Döyüşlər | |
|
|
|
| Təltifləri |
 |
 |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
.svg){kind=small}
I Aleksandr Pavloviç (rus. Алекса́ндр I Павлович; 12 (23) dekabr 1777[1], Sankt-Peterburq[1] – 19 noyabr (1 dekabr) 1825[1], Taqanroq, Don Voysko vilayəti[d][1][2]) — Rusiya imperatoru və mütləq hakimi (24 mart 1801-ci ildən), Malta ordeninin protektoru (1801-ci ildən), Böyük Finlandiya knyazı (1809-cu ildən), Polşa çarı (1815-ci ildən), I Pavelin və Mariya Feodorovnanın böyük oğlu.[3] İnqilaba qədərki tarixşünaslıqda rəsmi olaraq Uğurlu (rus. Благословенный) adlandırılmışdır.[4]
Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Aleksandr Pavloviç (Blaqoslovennıy – Uğurlu); I Aleksandr (1777-1825) – 1801-ci ildə Rusiya taxtına çıxmışdı. Belə bir fikir var ki, atası Pavel Petroviçə (I Pavel) sui-qəsdin təşkilində iştirak etmişdir. Məhz I Aleksandrın dövründə Azərbaycan torpaqlarının ilhaq edilməsi başlamışdır.Rusiya bu dövrdə İsveçlə (1808-1809), İran (1804-1813), Osmanlı (1806-1812) dövlətləri ilə müharibə aparmışdı. Napoleon Fransası ilə 1812-ci il Vətən müharibəsi, rus qoşunlarının Avropa səfəri, 1815-ci il Vyana konqresi I Aleksandrın xarici siyasətində mühüm yer tutmuşdu. Bundan sonra daha çox dini-mistik təlimlərlə məşğul olmuşdu. Bu atasının qətli ilə izah edilir. 1825-ci ilin noyabrında Taqanroqda ölmüşdü. 1826-cı ilin martın 13-də Petropavlovsk soborunda dəfn edilmişdi. I Aleksandrın həmin vaxt ölmədiyi, tərki-diyarlığı barədə mülahizələr mövcuddur. Bu onun ölümündən 11 il sonra Sibirdə Fyodor Kuzmiç adlı bir zahidin peyda olması ilə əsaslandırılır.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 Г. Александр I (rus.). // Энциклопедический лексикон СПб: 1835.Т. 1. С. 469–480.
- ↑ Almaniya Milli Kitabxanası, Berlin Dövlət Kitabxanası, Bavariya Dövlət Kitabxanası və d. Record #118501852 // Ümumi normativ nəzarət (GND) — 2012—2016.
- ↑ "Александр I (Российский гуманитарный энциклопедический словарь)". 2017-03-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-03-13.
- ↑ Rusiya Romanovların səltənəti altında (1613—1913) Arxivləşdirilib 2013-10-10 at the Wayback Machine. (rus.) İlk nəşr 1912-ci il
- Аммон Ф. Г. В фаворе у кесаря: Александр I и Аракчеев
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
.svg)
- 23 dekabrda doğulanlar
- 1777-ci ildə doğulanlar
- 47 yaşında vəfat edənlər
- 1 dekabrda vəfat edənlər
- 1825-ci ildə vəfat edənlər
- Pyotr və Pavel kafedralında dəfn olunanlar
- Fəxri Legion ordeninin kavalerləri
- Əlifba sırasına görə vəzifəli şəxslər
- Sankt-Peterburqda doğulanlar
- Rusiya imperiyasında vəfat edənlər
- Hökmdarlar
- Rusiya imperatorları