I Aleksandr (Rusiya imperatoru)
| I Aleksandr | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Александр I | |||||
.jpg) | |||||
|
|||||
| Sələfi | I Pavel | ||||
| Xələfi | I Nikolay | ||||
|
|
|||||
| Doğum tarixi | 23 dekabr 1777[1] | ||||
| Doğum yeri |
Sankt-Peterburq,  Rusiya İmperiyası |
||||
| Vəfat tarixi | 1 dekabr 1825 | ||||
| Vəfat yeri |
Taqanroq, Rusiya İmperiyası |
||||
| Dəfn yeri | Pyotr və Pavel kafedralı[2] | ||||
| Atası | I Pavel[2] | ||||
| Anası | Mariya Feodorovna[2] | ||||
| Həyat yoldaşı | Elizabeth Alexeievna[d][2] | ||||
| Uşaqları | Grand Duchess Elizabeth Alexandrovna of Russia[d][2], Nikolai Lukash[d], Grand Duchess Maria Alexandrovna of Russia[d][2] və Gustaw Ehrenberg[d] | ||||
| Rütbəsi | Marşal | ||||
| Döyüşlər | Napoleon müharibələri | ||||
|
|
|||||
| Təltifləri |
 |
||||
 |
|||||
 I Aleksandr Vikianbarda |
|||||
I Aleksandr Pavloviç (rus. Алекса́ндр I Павлович; 23 dekabr 1777, Sankt-Peterburq — 9 dekabr 1825, Taqanroq) — Rusiya imperatoru və mütləq hakimi (24 mart 1801-ci ildən), Malta ordeninin protektoru (1801-ci ildən), Böyük Finlandiya knyazı (1809-cu ildən), Polşa çarı (1815-ci ildən), I Pavelin və Mariya Feodorovnanın böyük oğlu[3]. İnqilaba qədərki tarixşünaslıqda rəsmi olaraq Uğurlu (rus. Благословенный) adlandırılmışdır[4].
Həyatı[redaktə | əsas redaktə]
Aleksandr Pavloviç (Blaqoslovennıy – Uğurlu); I Aleksandr (1777-1825) – 1801-ci ildə Rusiya taxtına çıxmışdı. Belə bir fikir var ki, atası Pavel Petroviçə (I Pavel) sui-qəsdin təşkilində iştirak etmişdir. Məhz I Aleksandrın dövründə Azərbaycan torpaqlarının ilhaq edilməsi başlamışdır.Rusiya bu dövrdə İsveçlə (1808-1809), İran (1804-1813), Osmanlı (1806-1812) dövlətləri ilə müharibə aparmışdı. Napoleon Fransası ilə 1812-ci il Vətən müharibəsi, rus qoşunlarının Avropa səfəri, 1815-ci il Vyana konqresi I Aleksandrın xarici siyasətində mühüm yer tutmuşdu. Bundan sonra daha çox dini-mistik təlimlərlə məşğul olmuşdu. Bu atasının qətli ilə izah edilir. 1825-ci ilin noyabrında Taqanroqda ölmüşdü. 1826-cı ilin martın 13-də Petropavlovsk soborunda dəfn edilmişdi. I Aleksandrın həmin vaxt ölmədiyi, tərki-diyarlığı barədə mülahizələr mövcuddur. Bu onun ölümündən 11 il sonra Sibirdə Fyodor Kuzmiç adlı bir zahidin peyda olması ilə əsaslandırılır.
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ Almaniya Milli Kitabxanası, Berlin Dövlət Kitabxanası, Bavariya Dövlət Kitabxanası və d. Record #118501852 // Ümumi normativ nəzarət (GND) — 2012—2016.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Г. Александр I // Энциклопедический лексикон — СПб.: 1835. — T. 1. — S. 469–480.
- ↑ Александр I (Российский гуманитарный энциклопедический словарь)
- ↑ Rusiya Romanovların səltənəti altında (1613—1913). (rus.) İlk nəşr 1912-ci il
- Аммон Ф. Г. В фаворе у кесаря: Александр I и Аракчеев
.svg)
