I Aleksandr (Rusiya imperatoru)

Vikipediya, azad ensiklopediya
Jump to navigation Jump to search
Vikipediyada bu adlı digər şəxslər haqqında da məqalələr var; bax: I Aleksandr.
I Aleksandr
Александр I
Alexander I of Russia by G.Dawe (1826, Peterhof).jpg
Rusiya imperatoru
24 mart 1801 — 1 dekabr 1825
Sələfi I Pavel
Xələfi I Nikolay
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi
Doğum yeri Sankt-Peterburq,  Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi (47 yaşında)
Vəfat yeri Taqanroq,  Rusiya İmperiyası
Vəfat səbəbi tif xəstəliyi[d]
Dəfn yeri
Atası I Pavel[1]
Anası Mariya Feodorovna[1]
Hərbi xidmət
Rütbəsi marşal, General-feldmarşal
Döyüşlər
Təltifləri "Fəxri Legion" ordeninin Zabit dərəcəsi
İmzanın şəkli
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

I Aleksandr Pavloviç (rus. Алекса́ндр I Павлович; 12 (23) dekabr 1777[1] və ya 23 dekabr 1777[2], Sankt-Peterburq[1] – 19 noyabr (1 dekabr) 1825[1] və ya 1 dekabr 1825[2], Taqanroq, Don Voysko vilayəti[d][1][3]) — Rusiya imperatoru və mütləq hakimi (24 mart 1801-ci ildən), Malta ordeninin protektoru (1801-ci ildən), Böyük Finlandiya knyazı (1809-cu ildən), Polşa çarı (1815-ci ildən), I Pavelin və Mariya Feodorovnanın böyük oğlu[4]. İnqilaba qədərki tarixşünaslıqda rəsmi olaraq Uğurlu (rus. Благословенный) adlandırılmışdır[5].

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Aleksandr Pavloviç (Blaqoslovennıy – Uğurlu); I Aleksandr (1777-1825) – 1801-ci ildə Rusiya taxtına çıxmışdı. Belə bir fikir var ki, atası Pavel Petroviçə (I Pavel) sui-qəsdin təşkilində iştirak etmişdir. Məhz I Aleksandrın dövründə Azərbaycan torpaqlarının ilhaq edilməsi başlamışdır.Rusiya bu dövrdə İsveçlə (1808-1809), İran (1804-1813), Osmanlı (1806-1812) dövlətləri ilə müharibə aparmışdı. Napoleon Fransası ilə 1812-ci il Vətən müharibəsi, rus qoşunlarının Avropa səfəri, 1815-ci il Vyana konqresi I Aleksandrın xarici siyasətində mühüm yer tutmuşdu. Bundan sonra daha çox dini-mistik təlimlərlə məşğul olmuşdu. Bu atasının qətli ilə izah edilir. 1825-ci ilin noyabrında Taqanroqda ölmüşdü. 1826-cı ilin martın 13-də Petropavlovsk soborunda dəfn edilmişdi. I Aleksandrın həmin vaxt ölmədiyi, tərki-diyarlığı barədə mülahizələr mövcuddur. Bu onun ölümündən 11 il sonra Sibirdə Fyodor Kuzmiç adlı bir zahidin peyda olması ilə əsaslandırılır.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 Г. Александр I (rus.). // Энциклопедический лексикон СПб: 1835.Т. 1. С. 469–480.
  2. ↑ 1 2 The Fine Art Archive. 2003.
  3. ↑ Almaniya Milli Kitabxanası, Berlin Dövlət Kitabxanası, Bavariya Dövlət Kitabxanası və d. Record #118501852 // Ümumi normativ nəzarət (GND) — 2012—2016.
  4. ↑ Александр I (Российский гуманитарный энциклопедический словарь)
  5. ↑ Rusiya Romanovların səltənəti altında (1613—1913) Arxivləşdirilib 2013-10-10 at the Wayback Machine.  (rus.) İlk nəşr 1912-ci il

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=I_Aleksandr_(Rusiya_imperatoru)&oldid=5766304"